امروز تولد محمدتقيبهار است
ليبرال هنرمند
صادقزيباكلام
ملكالشعراي بهار محصول شرايط اجتماعي ايران عصر مشروطه بود. اگرچه بهار در جريان نهضت مشروطه و فعاليتهاي مشروطهخواهي به واسطه جوان بودنش، نقش چنداني نداشت. اما بعدها و به تدريج كه مجالس دوم و سوم مشروطه تشكيل شد، ملكالشعرا يكي از نمايندگان شاخص مجالس اوليه دوره مشروطه بود. او را به تمام معني ميتوان يك وطنپرست، يك ليبرال هنرمندي كه خواهان پيشرفت، ترقي و سعادت ايران بود، معرفي كرد. در عين حال بهار اگرچه در طيف اجتماعي عاميون يا طيف چپ مجلس قرار ميگرفت اما در عين حال روابط صميمانهاي با اعتداليون يا همان ميانهروهاي امروزي ما داشت.
سياست براي او همهچيز نبود. سياست به معناي رسيدن به قدرت به هر قيمتي اساسا در مرام بهار و نسل او قرار نداشت. البته بهار تمايل به قدرت داشت ولي قدرتي كه در جهت خدمت به مردم باشد و بهار حاضر نبود كه قدرت را به هر بهايي به دست بياورد. به همين خاطر او چندان استقبالي از پادشاهي رضاشاه نكرد. در تمام دوراني كه سردارسپه در حال برگرداندن ثبات و امنيت به كشور بود و سرگرم آن بود كه مناطقي از كشور را كه به دليل قدرتهاي گريز از مركز جدا شده بودند به كشور بازگرداند، بهار با تمام وجود از اقدامات رضاخان همچون مدرس و ديگران حمايت ميكرد اما از زماني كه رگههاي استبداد و ديكتاتوري در رضاشاه ظاهر شد، بهار سكوت اختيار كرد.
اگرچه ما بهار را به عنوان شاعر ميشناسيم اما در عين حال نويسنده، تحليلگر و مورخ سياسي نيز بود. كتابي كه در زمينه احزاب سياسي نوشته، انصافا بعد از گذشت نزديك به يك قرن يكي از منابع خوب تاريخي براي بررسي خوب وضعيت سياسي آن دوران است. اي كاش امثال بهار بيشتر ميتوانستند در ايران به وجود آيند اما متاسفانه وجود حكومتهاي خودكامه و مستبد كه ناراضيان را بر نميتابيدند باعث شده كه ما نتوانيم شاهد درخشش بهار و امثال بهار در تاريخ سياسي كشورمان باشيم.