فاز 11؛ پايان
يك عقب‌ماندگي تاريخي
پويا نعمت‌اللهي
يكي از بنيادي‌ترين راهبردهاي وزارت نفت در تمامي ادوار، توجه به مقوله ميادين مشترك بوده است. هرچند نمي‌توان هيچ شبهه‌اي در اراده دولت‌ها متصور بود، اما با نگاهي به آمار و ارقام، به سرعت متوجه تفاوت چشمگيري در حوزه عملكرد دولت‌ها خواهيم شد. در منطقه پارس جنوبي تاكنون قريب به ده‌ها ميليارد سرمايه‌گذاري صورت گرفته است. اقدامات دولت‌ها در خشكي و دريا و با آن حجم از پيچيدگي (چه از حيث مهندسي و چه از بابت اجرا) فقط با بهره‌گيري از ساختار مديريت يكپارچه و نظام‌مند به دست مي‌آيد كه در هر دوره‌اي حاصل تلاش شركت‌ها و خدمتگزاران كشور بوده است، اما اين «اقدامات» در مقاطعي در دولت‌هاي گذشته رو به فترت گذاشت (چه از بابت جذب سرمايه و چه از منظر توسعه طرح‌ها). اين فترت در جوار عاملي به نام «سوءمديريت»، منجر به تاخير و انحراف و ركود در توسعه طرح‌ها شد. طرح‌هاي موسوم به «35 ماهه» را بايد نمونه‌اي از اين وضعيت قلمداد كرد كه با وجود ميلياردها دلار سرمايه، بهره‌گيري چنداني در توسعه ميادين حاصل نيامد. اما نگاه دولت يازدهم به ميدان پارس جنوبي، كاملا متفاوت بود. تصميم‌گيران نفتي به درستي متوجه شدند كه «توسعه همزمان» و «موازي» همه فازها اساسا امكان‌‌پذير نيست و از سوي ديگر منابع مالي هم براي اين كار وجود ندارد. راهبرد جديد وزارت نفت، همانا «اولويت‌بندي توسعه‌اي» در فازها بود. در مرحله اول تعداد سه فاز در اولويت توسعه قرار گرفتند كه نتايج درخشاني به بار آورد كه از آن جمله مي‌توان به نصب و راه‌اندازي هفت سكوي دريايي (شامل پنج سكوي يك ميليارد فوت مكعبي و دو سكوي ۵٠٠ ميليون فوت مكعبي) به همراه آماده‌سازي ۱۲ رديف پالايشگاهي (در پنج فاز ۱۲، ۱۵ و ۱۶ و ۱۷ و ۱۸) و اختصاصا هدف‌گذاري ظرفيت ۱۵۰ ميليون متر مكعبي توليد گاز اشاره كرد. بدين‌ترتيب تا پايان سال 1394، افزايش توليد چشمگيري در توليد گاز تحقق يافت. اين موفقيت را صرفا نبايد يك «ركورد» در توليد و بهره‌برداري تلقي كرد، چرا كه به‌واسطه آن، عملا سال‌هاي بحراني تامين و توزيع گاز در زمستان هم به پايان رسيد. با توسعه كامل فازهاي پارس جنوبي، ظرفيت توليد گاز از اين ميدان مشترك به بيش از 800 ميليون مترمكعب در روز و ميعانات گازي آن افزون بر يك ميليون بشكه در روز بالغ مي‌گردد. در اين ميان عملا با تفاهمنامه اخير براي فاز 11؛ پرونده توسعه پارس جنوبي بسته مي‌شود. اگر تا پيش از امروز عمده گزارش‌هاي موجود با «به غير از فاز 11» آغاز مي‌شد، اما از روز سه‌شنبه 18 آبان 1394، اين جمله معترضه از تمام گزارش‌هاي رسمي و غيررسمي حذف خواهد شد.ادامه در صفحه6