پيروزي منطق طبقاتي بر بحث‌هاي هويتي
مصطفي ترك زهراني
مديركل دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي
دونالد ترامپ در حالي پيروز انتخابات شد كه بسياري از جمله من، انتظار نتيجه‌اي ديگر داشتند و در پيش‌بيني‌ها درباره نتيجه انتخابات، اشتباها نتيجه ديگري را حدس زدند. البته من چند ماه پيش ترامپ را براي پيروزي در انتخابات داراي شانس مي‌دانستم. در اين راستا، لازم است نگاهي به تئوري‌ها داشته باشيم. براساس تئوري‌اي كه من در چارچوب آن، هيلاري كلينتون را پيروز انتخابات مي‌دانستم، امريكا از يك صبغه هويتي و رو به پيشرفت برخوردار بود. بر اين اساس، جامعه امريكا يك جامعه رو به تغيير مورد ارزيابي قرار مي‌گرفت كه توانسته است از پوسته جمهوريخواه و محافظه‌كار خويش بيرون آمده و هويتي چند مليتي، ليبرال و غيرمحافظه‌كار پيدا كند. پيش‌بيني‌ها حاكي از اين رهيافت بود فردي كه ضد اديان، ضد تكثر و نژادپرست است، نمي‌تواند رييس‌جمهور شود زيرا امريكا، هشت سال پيش فرد سياهپوستي را براي رياست‌جمهوري‌اش انتخاب كرده بود كه صبغه ليبرالي داشت و در كارنامه‌اش ضديتي با اديان و مليت‌ها ديده نمي‌شد. اين تئوري در حالي بود كه پايه تحليل نخست - كه براساس آن دونالد ترامپ مي‌توانست رييس‌جمهور امريكا شود - در اين مدار قرار داشت كه در امريكا گرفتن مدرك دكترا از دانشگاه معتبري همچون هاروارد بسيار آسان‌تر از ميلياردر شدن است. به عبارت ديگر، كسي در امريكا پولدار مي‌شود كه از توانمندي‌هيا بسياري برخوردار باشد و چنين فردي حتما مي‌تواند رييس‌جمهور شود. ترامپ اين ويژگي را داشت. او كسي بود كه از هيچ به ميلياردري مشهور تبديل شد و در مقابل افراد مشهور در حزب جمهوريخواه در انتخابات درون حزبي غلبه يافت و آنها را جا گذاشت و توانست خود را به عالي‌ترين سطح انتخابات برساند.
اگر از اين زاويه به انتخابات رياست‌جمهوري امريكا بنگريم، مي‌توانيم بگوييم بحث‌هاي هويتي جاي خود را به منطق طبقاتي داده است چون آنچه در امريكا رخ داده است، اين است كه طبقه‌اي به وجود آمده است كه از سياست‌هاي جهاني شدن ليبرالي لطماتي ديده و به همين دليل، آنها دست به شورش زده‌اند. ترامپ نيز اين طبقه را ديد و آنها را مخاطب سخنانش قرار داد. به همين اعتبار مي‌توان گفت انتخابات رياست‌جمهوري امريكا، مبارزه و پاسخ به جهاني‌شدن ليبرالي امريكا بود. البته ترامپ بحث‌هاي عامه‌پسند و شؤونيستي بسياري نيز در سخنانش مطرح كرد كه اين مباحث نيز در قالب ضديت با جهاني شدن ليبرالي هم‌راستا است.