اتفاقي كه مي‌تواند خوب باشد
عليرضا عسگري ماراني
كارشناس بازار سرمايه
ورود شركت‌هاي كوچك و متوسط به بازار پايه بورس اتفاق بدي نيست به شرط آنكه نظارت درستي بر آن باشد و فعاليت اين شركت‌ها رصد شود. وگرنه نتايج حاصل از اين اقدام نه به سود توليد خواهد بود و نه به نفع مردم. درنتيجه چنين اقدامي را در گام نخست نه مي‌توان تاييد كرد و نه رد. روز گذشته فرابورس اعلام كرد كه اجازه ورود شركت‌هاي كوچك و متوسط را به بازار سرمايه مي‌دهد و از اين پس شركت‌هايي كه 100 ميليون تومان سرمايه دارند هم مي‌توانند وارد معاملات سهام شوند. هر چند اين اتفاق در بازار پايه يا فرابورس رخ مي‌دهد و آن طور كه اطلاع دادند اشخاص حقيقي نمي‌توانند اقدام به خريد سهام اين شركت‌ها كنند. هنگامي كه گفته مي‌شود تعدادي از شركت‌ها تنها در بازار فرابورس امكان حضور دارند يعني اين شركت‌ها از ضوابط پذيرش در الگوي اول و دوم بورس برخوردار نيستند و خريدار سهام نمي‌تواند به اطلاعاتي كه در بورس ارايه مي‌شود دسترسي داشته باشد. درنتيجه كساني در اين بازار اقدام به خريد سهام مي‌كنند كه از تجربه كافي برخوردارند و مي‌توانند با اطلاعات كمتر چنين اقدامي را انجام دهند. اينكه يك شركت ولو كوچك امكان اين را داشته باشد كه نقدينگي مورد نيازش را از راه بازار سرمايه جذب كند، اتفاق خوبي است. به طور مثال فردي كه با صد ميليون تومان شركتي ايجاد كرده و حالا مي‌خواهد از طريق افزايش سرمايه ابعاد بيشتري به فعاليتش ببخشد، قصد ورود به بازار سرمايه را خواهد داشت. آن چيزي كه نگران‌كننده است نبودن ضوابط و قواعد بازدارنده براي افراد متخلف است. تجربه بورس در ايران نشان داده كه نه شركت‌هاي كوچك، بلكه در شركت‌هاي بزرگ هم افرادي كه در ابتدا سهامدار اصلي بودند، شركت را رها مي‌كنند و سر آخر عده‌اي اشخاص حقيقي مي‌مانند و مشكلات بسيار. براي ورود شركت‌هاي كوچك كه بار اصلي توليد كشور را به دوش مي‌كشند بايد نظام نظارتي توانمندي بر بازار سرمايه حاكم شود. نظامي كه براساس يك مديريت اصولي امكان زيرنظر گرفتن فعاليت‌ها را داشته باشد و دايما صورت‌هاي مالي و تحركات اقتصادي هر شركت را زير ذره‌بين بگيرد. البته براي چنين امري نياز به افراد با تجربه و متخصص است كه حقوق‌هاي 200 ميليون توماني مي‌گيرند اما به واسطه جايگاه مهمي كه در عرصه بازار سرمايه دارند و همچنين توانايي كه در شناسايي شركت‌ها دارند، مي‌توانند گره را از كار مشكلات باز كنند. از سوي ديگر پيش از ورود اين شركت‌ها هم بازار سرمايه ايران نيازمند نظارت اصولي و دقيق بود كه اين امر تاكنون جامع عمل نپوشيده ولي يك تفاوت ميان بازار سرمايه و فرابورس وجود دارد؛ تفاوت در اين است كه امكان تخلف در فرابورس به مراتب بيش از بازار سرمايه است و همين سبب مي‌شود كه مساله نظارت اهميت بيشتري پيدا كند. به هر روي ورود بنگاه‌هاي كوچك و متوسط موجب رونق گرفتن بورس و افزایش سهم اين بخش در تامين سرمايه اقتصاد مي‌شود. اين افزايش سرمايه به خودي خود ممكن نخواهد بود و نيازمند يك برنامه‌ريزي اصولي و داشتن الگويي مناسب براي اهداف آينده است.