روايتي از روزگاري كه گذشت و عكسهايي كه گرفته شد
هاشمي قبل و بعد از انقلاب ستم ديد
سيد كاظم اكرمي
وزيرسابق آموزش و پرورش
تاريخ دقيقش را يادم نيست؛ حوالي سال 50 يا 49 بود. آيتالله هاشميرفسنجاني را به همدان دعوت كردند تا در مجلسي سخنراني داشته باشد. آمد و سخنراني محكم و پرمعنايي انجام داد؛ از جشنهاي 2500 ساله شاهنشاهي گفت و از مساله اسراييل. جمعيت زيادي هم آمده بود. خيلي شلوغ شد، اما همه در سكوت به صحبتهاي او گوش ميدادند. سخنراني كه تمام شد، هاشميرفسنجاني به خانهام آمد تا شب در منزل من استراحت كند و مهمان باشد. صبح وقتي از خواب بيدار شديم و ميخواستيم صبحانه بخوريم، در خانه به صدا در آمد و مامورهاي ساواك به خانه آمدند و سراغ آقاي هاشمي را گرفتند. آنها آقاي هاشمي و علي محمدي، جواني كه جلسات ايشان را ترتيب ميداد را بازداشت كردند و با خود بردند. در بازداشتگاه حسابي به ايشان اهانت كرده بودند و بعد هم تهديدش كردند كه ديگر حق ندارد در همدان سخنراني داشته باشد. از همان جا هم مستقيم او را به گاراژي برده و برايش اتوبوس گرفتند و از شهر بيرونش كردند. رژيم از سخنرانيهاي هاشمي ترس داشت، چرا كه ميديد سخنرانيهاي او در ميان مردم موثر است و صريح و با مهارت صحبت ميكند. البته من هم يك بار با او صريح صحبت كردم. مجلس اول بود كه موضوعي را با هاشميرفسنجاني در ميان گذاشتم. او در آن زمان رييس مجلس بود. وقتي باهم در مجلس روبهرو شديم، به او گفتم براي اينكه آينده كشور را بتواند سامان خوشي بدهد، بايد تعدادي نيرو بفرستد به شهرهاي مختلف از جمله شهر همدان و در آنجا از فاميلها و همسايههاي من سوال كنند كه آيا اين آقاي اكرمي به حرفهايي كه ميزند عمل ميكند يا خير؟ آيا به صحبتهايي كه در مجلس انجام ميدهد اعتقاد دارد يا براي حساب روزگار و كسب منفعت دنيا صحبت ميكند. حتي چندين روز بعد همين توصيه صريح را به نخستوزير وقت هم كردم و به او گفتم كه اگر ميخواهد كشور به دست افرادي باشد كه سالم و راستگو باشند و با رنگ و ريا به مجلس راه پيدا نكنند يا با نفاق و دروغ به وزارت نرسند، بايد اين افراد را از طريق فاميلها و همسايگانشان بشناسند و از آنها بروند بپرسند كه آيا آقاي فلاني به نرخ روز نان ميخورد يا نه. آيا آقاي فلاني دروغگو است يا نه. اما همانطور كه من توصيههايي داشتهام، آيتالله هاشميرفسنجاني هم توصيههايي داشت كه در روند انقلاب تاثيرگذار بوده است. يادم است، قبل از اينكه بازداشت شوم و به زندان بروم آيتالله هاشميرفسنجاني يكي از افرادي بود كه با او ارتباط داشتم. به منزلشان ميرفتم و در مورد مسائل گوناگوني با ايشان بحث و تبادل نظر ميكرديم. وقتي در تهران بودم دو بار به منزل ايشان رفتم. در منزلشان مرحوم دكتر شريعتي و تعدادي ديگر از افراد حضور داشتند. در آنجا بحث بر سر شيوههاي مبارزه و فعاليتهايي براي مقابله با رژيم پهلوي بود. آقاي هاشمي افراد حاضر در جلسه را راهنمايي ميكرد و نقطه نظرات آنها را دريافت ميكرد و خودش هم پيشنهادهاي صريحي مطرح ميكرد كه در روند انقلاب و برخورد انقلابيون با ساواك تاثيرگذار بود. حالا كه از انقلاب ياد كردم، ياد زندان و ساواك افتادم و بايد اين نكته را در مورد آقاي هاشميرفسنجاني بگويم كه او هيچگاه خودش را از زندانيان مسلمان قبل از انقلاب جدا نكرد؛ چه در ايام رياستجمهوري و چه بعد از آن. هاشميرفسنجاني گاه و بيگاه در جلساتي كه جمع زيادي از زندانيان قبل از انقلاب تشكيل ميدادند، شركت ميكرد و در آنجا سخنراني داشت. حتي گاهي اوقات هزينه اين مجالس را نيز پرداخت ميكرد و تا زماني كه او دستاندركار بود در كنار زندانيان مسلمان قرار داشت كه از ويژگيهاي قابل توجه آيتالله هاشمي بود، چرا كه همه چنين روحيهاي ندارند.
آخرين ديدار ما 20 روز پيش بود. در آن ديدار درخواستهاي معلمان همشهريام را به همراه داشتم تا به او برسانم و بگويم كه پيگير كار اين معلمان باشد. استقبال هم كرد و دستوري براي حل مشكل اين معلمان صادر كرد. در آن ديدار حال و روز خوبي داشت و اين اتفاق تلخ هنوز برايم غيرقابل باور است. هاشميرفسنجاني به عنوان يكي از دومين و سومين نفراتي است كه در انقلاب اسلامي زحمت كشيد، شكنجه شدو... اما اين اواخر افراد گوناگوني كه هيچگاه در وزن ايشان نبودند با او برخوردهاي نامناسبي داشتند. آقاي هاشميرفسنجاني هم از رژيم پهلوي ستم ديدند و هم از افرادي كه هيچ توقعي از آنها وجود نداشت، به هاشمي ستم كردند.
هاشميرفسنجاني فردي دانا، خردمند و زمانشناس بود. او فردي بود كه در موقع جهاد با قوت و در زمان صلح با عزت و درايت در فعاليتها شركت داشت. به هر حال ملت ايران يك مفسر قرآن و يك فرد بزرگ را از دست داد. او هم اهل دانش و هم سياستگذار به معني وسيع كلمه بود. بايد به خدمات و زحمات فردي مثل هاشميرفسنجاني توجه كرد. او تا جايي كه توانست به كشور، مردم و نظام كمك كرد.
اميدوارم خداوند همه ما را در پيمودن راه حق و خوبي همراهي كند.