در روز هواي پاك اتفاق افتاد
رييس‌جمهور سوار «يوز» شد
تهران در روز هواي پاك هم به شاخص سالم بودن نرسيد و غبار خاكستري غليظ، منظره پايتخت‌نشينان بود. شاخص 125 روز گذشته تهران، هوا را براي گروه‌هاي خاص ناسالم كرد. اين آلودگي روزهاي پاياني دي‌ماه، نه‌تنها آلوده‌ترين ماه سال را رقم زد كه آلوده‌ترين دي ماه در چند سال گذشته را براي پايتخت‌نشينان به همراه آورد. بازديد از خودروي برقي «يوز» و موتوسيكلت‌هاي برقي در هيات دولت توسط رييس‌جمهور، يكي از اقدامات اين روز بود. «آويتا» موتوسيكلت محصول دانشگاه صنعتي شريف و موتوسيكلت برقي ديگري كه به شركت دانش‌بنيان بنا شريف متعلق بود هم در اين مراسم مورد بازديد قرار گرفت. روحاني همچنين در محوطه ساختمان هيات دولت؛ رانندگي با «يوز» كيفيت محصولات را ارزيابي كرد و لزوم توجه هرچه بيشتر به ارتقاي كيفيت و ايمني آن را مورد تاكيد قرار داد. اين خودروي برقي دونفره قرار بود تيرماه 94 به بازار عرضه شود، هنوز اين اتفاق نيفتاده است. سازمان حفاظت محيط زيست در جلسه روز چهارشنبه هيات دولت، به مناسبت روز هواي پاك، گزارشي را از اقدامات دولت براي بهبود كيفيت هواي كلانشهرهاي كشور به هيات وزيران ارايه كرد. اقدامات اصلي در زمينه ارتقاي كيفيت سوخت به يورو 4، تغيير سوخت نيروگاه‌ها از مازوت به گاز، ارتقاي استاندارد توليد خودرو و اجراي نظام بازرسي مستمر خطوط توليد خودرو و اجراي نظام بازرسي مستمر خطوط توليد، خروج 915 هزار خودروي فرسوده (از جمله 40 هزار تاكسي)، اجراي سامانه يكپارچه معاينه فني (سيمفا)، توقف شماره‌گذاري و توليد موتوسيكلت انژكتوري از جمله اقدامات موثر دولت يازدهم بوده است. همچنين وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي گزارشي از مطالعات مربوط به كاهش مرگ و مير ناشي از آلودگي هوا طي سه سال گذشته ارايه كرد. رييس‌جمهوري نيز ضمن تاكيد بر اهميت آلودگي هوا و آثار مخرب آن بر سلامت و اقتصاد كشور، به توجه ويژه دولت يازدهم به موضوع و اجراي دقيق برنامه‌هاي فرابخشي كاهش آلودگي هوا اشاره و بر توسعه حمل و نقل عمومي، اجراي دقيق سيمفا، توسعه طرح بيابان‌زدايي و بسط آگاهي و مشاركت مردم تاكيد كرد.توجه و تاكيد مسوولان در سال‌هاي اخير به سمت ورود محصولات خودروي برقي و هيبريدي به بازار است، مساله‌اي كه هنوز بعد از سال‌ها، خبري از توليد انبوه آن در بازار نيست. با كنار رفتن خودروهاي ديزلي و بنزيني، در شرايطي كه تنها شرايط استفاده از اين خودروها وجود دارد، مساله‌اي بعيد به نظر مي‌رسد. اما پيش بردن اين محصولات به سمت شرايطي كه آلايندگي كمتر داشته باشند، دور از انتظار نيست. مساله‌اي كه مورد انتقاد شديد وحيد حسيني، مديرعامل شركت كنترل كيفيت هوا قرار گرفته يكي از همين مصوبات است كه اراده‌اي براي اجرايي كردنش وجود ندارد. او از تصويب مصوبه ضد محيط‌زيستي مي‌گويد كه در مورد نصب فيلترهاي دوده و اجرايي نشدن مصوبه سال 91 مبني بر ممنوعيت تردد خودروهاي ديزلي با عمر بالاي 20 سال اتفاق افتاده است. در حال حاضر در شهر تهران شاهد تردد ديزل‌هايي هستيم كه سال‌هاست عمرشان به پايان رسيده است. 130 هزار خودرو سنگين در تهران تردد مي‌كنند كه حدود 50 هزار تاي آنها بالاي 20 سال عمر دارند. او در نشست بررسي نقش راهكارهاي دستگاه‌هاي دولتي و نهادهاي عمومي در كاهش آلودگي هوا با اشاره به اين موضوع اظهار كرد: سه سال گذشته قانوني در مورد ضرورت نصب فيلتر دوده روي ديزل‌هاي نو تصويب شد. اما وزارت صنعت با سردمداري چند ديزل‌‌ساز و خودروساز خارجي با اين مصوبه مقابله كردند. 19 دي ماه امسال يك مصوبه ضد محيط‌زيستي تصويب شد، مبني بر اينكه خودروهاي ديزل فيلتردار بشوند يا در صورت داشتن استاندارد جديد بدون فيلتر هم مي‌توانند وارد بازار شوند. با اين مصوبه، مصوبه اول ملغي شد. در حقيقت دقيقا در ماهي كه با اوج آلودگي هوا دست و پنجه نرم مي‌كنيم چنين مصوبه ضد محيط‌زيستي تصويب مي‌شود.
او همچنين با اشاره به تردد يك ميليون موتوسيكلت در تهران، اظهار كرد: تعداد زيادي از اين موتوسيكلت‌ها كاربراتوري هستند كه ضمن استفاده از سوخت اضافي آلودگي بسياري توليد مي‌كنند و نمي‌دانم چطور اين موتوسيكلت‌ها طي ساليان گذشته مجوز محيط زيست گرفته است؟ و حالا مي‌گويند با اين وسيله مقابله كنيم. حسيني با تاكيد بر اينكه استانداردهاي جهاني شناخته شده است، گفت: كافي است از اين استانداردهاي جهاني تبعيت كنيم و استانداردها را در حد كاغذ نبينيم. در كشور ما برگه كاغذ استاندارد را مي‌توان خريد. به گفته او، استاندارد خودروهاي سواري كه يورو4 است اگر واقعي باشد استاندارد خوبي است، استاندارد ديزل يورو3 است كه اصلا خوب نيست بنابراين استاندارد ديزل در كشور ما كاملا رها شده در حالي كه اين دستگاه‌ها آلاينده‌هاي خام را وارد هوا مي‌كنند. دود ديزل سرطان‌زاست در حالي كه در كشور ما به هيچ‌وجه مورد توجه جدي قرار نمي‌گيرد.
مترو واجب‌تر است يا تونل؟
رييس كميته محيط زيست شوراي اسلامي شهر تهران ديگر مسوول شهري حاضر در اين نشست بود كه از جايگاه ناچيز مصوبات زيست محيطي در شوراي شهر تهران انتقاد كرد و گفت: مديريت تهران سليقه‌اي و غيرمتخصصانه است.
محمد حقاني با تاكيد بر آمار مرگ و مير در تهران به واسطه آلودگي گفت: آلودگي هواي تهران در سال 5800 نفر را به كام مرگ مي‌برد. نمي‌خواهم بگويم شهر تهران از دست رفته است اما تهران در حالت كماي زيست محيطي به سر مي‌برد و نياز به احيا دارد. مديران بايد در مسووليت‌هايي قرار بگيرند كه بتوانند اين جسم رو به موت تهران را احيا كنند. تهران قابل احياست و ظرفيت‌هاي حياتي بالايي دارد. او در خصوص مربوط بودن اين امر به شهرداري گفت: بايد تاكيد كنم كه 100 درصد مسائل هوا به شهرداري مرتبط است اما به خاطر نبود مديريت يكپارچه شهري در شرايط فعلي اين امر محقق نشده است. موضوعاتي از جمله ساخت مترو، تفكيك زباله و هواي آلوده كه باعث سرطان مردم مي‌شود سياسي نيستند، شوراي شهر و شهرداري سياسي نيستند بلكه دستگاه‌هاي خدماتي و اجتماعي هستند ولي متاسفانه ما همه‌چيز را سياسي مي‌كنيم. شهري كه نه آب، نه هوا و نه زمين پاك دارد و فضاهاي سبز را براي ساختمان خراب مي‌كنند نمي‌تواند شعار «آسمان آبي، زمين پاك» را سر دهد. وي با اشاره به لايحه هواي پاك كه در حال حاضر در دستور كار مجلس قرار دارد، گفت: اين قانون هم برگرفته از قانون قبلي است اما اگر قرار است اجرا نشود، به درد نمي‌خورد. شهر تهران از لحاظ زيست محيطي توانمندي‌هاي بسياري دارد و هنوز جمعيت 10 ميليون نفري را تحمل مي‌كند. بهره‌برداري بي‌رويه از آب‌هاي زيرزميني از تهران و جمع كردن همه صنايع در اين شهر از اقدامات غلطي بود كه باعث وضعيت كنوني هوا شده است.
به گفته حقاني بايد به جاي ساخت تونل و بزرگراه در شهر كرج هزينه‌ها را صرف ساخت مترو مي‌كرديم. بايد انسان‌محوري را در مديريت شهري لحاظ كنيم. ديروز 2000 ميليارد تومان براي دوربين‌ها اختصاص يافت در حالي كه شهر تهران از آلودگي هوا رنج مي‌برد. آيا مترو واجب‌تر است يا دوربين، در شرايط حاضر اولويت‌ها و ضرورت‌ها در نظر گرفته نمي‌شود. وقتي ما در شوراي شهر راي نداريم چه كار مي‌توانيم بكنيم؟ آيا شهر آفتاب واجب‌تر بود يا مترو؟ ساختن بزرگراه فرش قرمزي براي خودروهاست. حقاني با اشاره به اينكه تنها راهكار حل آلودگي تهران توقف ساخت و سازهاي بي‌رويه و عدم تغيير كاربري اراضي است، گفت: در شرايط حاضر فضاهاي سبز تهران نابود و به جاي آن ساخت و ساز و درآمد ناپايدار ايجاد مي‌شود. همچنين 7000 اتوبوس كه 3000 دستگاه آن كربن سياه و دوده توليد مي‌كنند بدون هيچ مقاومتي در تهران تردد مي‌كنند و 180 هزار ماشين سنگين كه 4000 تاي آن براي شهرداري است بدون معاينه فني اجازه تردد در تهران دارند. دو ميليون موتوسيكلت در تهران تردد مي‌كنند، در بنزين اين موتوسيكلت‌ها روغن مخلوط مي‌شود كه آلودگي آنها پنج برابر خودروي يورو2 است. بنابراين تنها راه‌حل رفع آلودگي هوا و ترافيك تهران توسعه مترو است. او درباره تعطيلات دوهفته‌اي مدارس معتقد است: اگر چنين طرح‌هايي مطالعه نشده باشد و بدون توجه به حواشي آن مطرح شود نه تنها تاثيري ندارد بلكه باعث ايجاد يك به هم ريختگي نيز مي‌شود. در صورت تعطيلي مدارس در بهترين حالت بچه‌ها در خانه مي‌مانند و مديريت آنها براي والدين سخت‌تر مي‌شود. اين اقدام تاثير چنداني در كاهش آلودگي هوا نخواهد داشت و تنها قرص مسكني است. علي‌محمد شاعري، رييس كميسيون كشاورزي مجلس شوراي اسلامي نيز با اشاره به لايحه هواي پاك در مجلس گفت: لايحه هواي پاك را بعد از سه سال از بلاتكليفي خارج كرده‌ايم. من در اين چند ماهه مجلس سعي كرده‌ام تا لايحه هواي پاك را كه حدود سه سال بلاتكليف مانده بود، به كمك همكاران عزيزم در كميسيون كشاورزي و آن را پس از سال‌ها بلاتكليفي به تصويب آن كميسيون برسانم و هم‌اكنون در صحن مجلس شوراي اسلامي، در نوبت بررسي قرار گرفته است. بعد از تصويب لايحه برنامه ششم و بودجه سال ۹۶ كه ان‌شاء‌الله اين لايحه هم به زودي اتمام پيدا مي‌كند، لايحه هواي پاك وارد صحن شده و مورد بررسي قرار مي‌گيرد و به تصويب مي‌رسد. اين نخستين باري است كه لايحه جامع و فراگير در صحن شوراي اسلامي به اين صورت به تصويب مي‌رسد.