نيكاراگوئه؛ هيچ چيز آنان به چپ شباهت ندارد!
محمود فاضلي
دانيل اورتگا 71 ساله رهبر سابق چريك‌هاي چپگراي نيكاراگوئه موسوم به ساندنيست‌ها كه موفق به واژگوني رژيم استبدادي سوموزا در جولاي 1979 شده بود براي سومين دوره متوالي به عنوان رييس‌جمهور نيكاراگوئه سوگند ياد كرد و «روزاريو موريلو» همسرش نيز به عنوان معاون جديد رييس‌جمهور انتخاب شد؛ اقدامي كه در پي آن براي نخستين‌بار در تاريخ نيكاراگوئه يك زوج زمام قدرت را به دست مي‌گيرند. اين دو در نوامبر سال گذشته با كسب 5/72 درصد آرا انتخاب شدند. حزب اورتگا موسوم به «جبهه آزادي بخش ملي ساندينيستا(FSLN) » نيز 71 كرسي از 92 كرسي پارلمان را به دست آورد. اگرچه به گفته رييس شوراي انتخابات، 65 درصد از سه ميليون و 800 هزار راي‌دهنده ثبت نام شده در اين انتخابات شركت كردند اما جبهه فراگير براي دموكراسي (جنبش اصلي مخالف دولت) معتقد است بيش از 70 درصد از راي‌دهندگان واجد شرايط در انتخابات شركت نكردند!
همسر اورتگا و معاون جديد رييس‌جمهور نيكاراگوئه در سخنراني خود اعلام كرد: «مي‌خواهم به تمامي زنان نيكاراگوئه بگويم ما اينجا هستيم. ما با يكديگر به جلو پيش مي‌رويم و آينده روشني پيش‌رو داريم و به جايگاه‌هايي كه لياقت‌مان هست، مي‌رسيم». اورتگا نيز اعلام كرد: «تجار و بخشي از كشور به خاطر تصرف‌ها، جنگ و ناآرامي‌ها از بازگشت ما مي‌ترسيدند اما نشان داديم كه اوضاع ديگر همانند سابق نيست.»
با توجه به عدم راي دادن گروه قابل توجهي از مردم اين كشور به جناح ساندنيست‌ها شواهد نشان مي‌دهد فرزندان انقلابي ديروز و شخص اورتگا در سومين دوره رياست‌جمهوري خود در بحبوحه افت شديد كمك‌ها از جانب ونزوئلا و همچنين اقدامات امريكا براي جلوگيري از دسترسي نيكاراگوئه به گرفتن وام از سازمان‌هاي بين‌المللي، با چالش‌هاي اقتصادي مواجه خواهد شد. اما نظرسنجي‌هاي به عمل آمده وابسته با دولت نشان مي‌دهد 81 درصد از مردم نيكاراگوئه اعتقاد دارند كشورشان به رهبري اورتگا به سمت بهبود وضعيت اقتصادي پيش مي‌رود. در اين نظرسنجي، 71 درصد بر اين باورند كه طي پنج سال آينده، نيكاراگوئه امن‌تر، باثبات‌تر و از لحاظ اقتصادي وضعيت بهتري خواهد داشت. همچنين 82 درصد بر اين باورند كه وضعيت اقتصادي در سال گذشته بهبود يافته است. 85 درصد نيز معتقدند الگوي اتحاد، گفت‌وگو و اجماع ميان بخش عمومي و خصوصي موفق بوده است. 57 درصد نيز حامي جبهه ساندنيست بودند.
در اين ميان رييس بانك مركزي نيكاراگوئه كه اخيرا نسبت به استمرار رشد اقتصادي در سال 2017 ابراز اميدواري كرده و اعتقاد دارد در سال 2016، رشد اقتصادي بين 6/4 تا 9/4 درصد بوده و در سال 2017 اين شاخص بين 5/2 تا 5 درصد قرار گيرد. به گفته وي وجود برخي عوامل نظير رشد 7/8 درصد اشتغال رسمي و تورم پايين با رقم 1/3 درصد از عوامل رشد اقتصادي نيكاراگوئه در سال 2016 بوده است. به باور او ميزان سپرده‌گذاري در كشور رشد 20 درصدي داشته و صادرات به 2 ميليارد و 356 ميليون دلار و صادرات از مناطق آزاد به 2 ميليارد و 691 ميليون دلار و ذخابر بانك مركزي به 2 ميليارد و 447 ميليون دلار رسيده است. پيش‌بيني مي‌شود در سال 2017 به دليل افزايش قيمت نفت در بازارهاي بين‌المللي، نرخ تورم به 5/5 تا 6 درصد افزايش پيدا كند. مقامات دولتي مدعي هستند عملكرد دولت در امور بودجه و سرمايه‌گذاري عمومي، با تحسين نهادهاي مالي بين‌المللي مواجه شده و كشاورزي، خدمات تجاري، مالي و بخش ساخت‌و‌ساز بهترين عملكرد را در مقايسه با ساير بخش‌ها داشته‌اند. رشد محصولات كشاورزي بين 5/5 تا 6 درصد بوده است.
در عرصه سياست خارجي توسعه روابط دوجانبه سياسي و اقتصادي اين كشور با ونزوئلا و روسيه همچنان در دستور كار است. اورتگا كه از متحدين ديرينه ونزوئلا است در بحران داخلي كنوني ونزوئلا بار ديگر در كنار فرزندان چاوز ايستاده و معتقد است نيكلاس مادورو هم‌اكنون يكي از دشوارترين مبارزات عليه توسعه طلبي و مداخله‌گرايي را پشت سر مي‌گذارد و امپرياليسم از هيچ چيزي براي حمله به ونزوئلا فروگذار نكرده است، اما مردم ونزوئلا در حال ايستادگي هستند. ما مي‌خواهيم به مردم سرزمين بوليوار اعلام كنيم كه در كنار شما و حامي شما هستيم. همكاري ماناگوا و مسكو نيز همچنان ادامه دارد. مسكو تكرار موفقيت شخص اورتگا در انتخابات را نشانگر حمايت مردم از عملكرد موفق دولت اورتگا و رهبري وي را تضمين‌كننده وحدت همه بخش‌هاي جامعه نيكاراگوئه مي‌داند. براي روسيه، نيكاراگوا همچنان يك شريك تاريخي بوده و روابط نزديك دو كشور در عرصه بين‌المللي نيز نمونه است. طرف روسي از نيكاراگوئه براي مواضعي كه در حمايت از سياست خارجي روسيه در سازمان ملل و در موضوعاتي همچون اوكراين، كريمه و سوريه داشته است، قدرداني مي‌كند.
اما منابع غربي و به ويژه امريكايي اخبار متفاوتي از نيكاراگوئه به تصوير مي‌كشند. رسانه‌هاي امريكايي ضمن انتقاد به انقلابيون ديروز، مدعي‌اند اعضاي ارشد جنبش ساندنيست‌ها از سال‌ها پيش به سودجويي مشغول بوده و به فكر منافع شخصي خود هستند. چندي قبل «ارنستو كاردينال» يكي از چهره‌هاي مشهور و بين‌المللي انقلاب ساندنيستي در آغاز دهه 80 اعلام كرده بود «هيچ چيز آنان به چپ شباهتي ندارد، هيچ اثري از جنبش ساندنيستي باقي نمانده است. اورتگا به همراه همسر و فرزندان خود تمامي قدرت را در اختيار دارد. خانواده اورتگا با تسلط بر پارلمان، دستگاه قضايي، دولت و اداره انتخابات دست به تشكيل استبدادي خانوادگي در نيكاراگوئه زده است. كادرهاي حزبي با از دست دادن قدرت دولتي به فكر خريد خانه، مزارع و كارخانه‌ها افتادند و دست به مال‌‌اندوزي زدند». بي‌ترديد براي بسياري از فرودستان نيكاراگوئه، قدرت طلبي اورتگا و اطرافيان وي اهميت چنداني ندارد، آنها بيشتر چشم به برنامه اقتصادي و اجتماعي او دارند.