گردآورنده: ناهيد مولوي
بهمن براي اهالي فرهنگ تاريخ ارايه و عرضه محصولاتي است كه قرار است سال آينده خوراك فرهنگي كشور را تامين كنند. مهم‌ترين آن شايد فستيوال فيلم فجر باشد كه امسال وارد سي وسومين سال برگزاري آن مي‌شويم. جشنواره‌اي كه هر سال با تجليل‌ها، انتقادها و حاشيه‌هاي فراواني همراه است و براي 10 روز سينما را تبديل به نخستين بخش فرهنگي كشور مي‌كند. در «اتاق سوژه» اين هفته مروري داشته‌ايم بر برخي از ستون‌هاي اصلي جشنواره، هرچند كه اين پرونده مي‌شد بسيار كامل‌تر شود اما كمبود فضا ما را بر چينش برخي از بخش‌ها واداشت.
دبيران جشنواره
حسين وخشوري
نخستين دوره جشنواره فجر با دبيري حسين وخشوري برگزار شد. او خودش جزو كساني بود كه پيشنهاد جشنواره را به وزير فرهنگ وقت داد و به شكلي مي‌شود، گفت كه از مبدعان جشنواره فيلم فجر بود. وخشوري در كارنامه‌اش مدير مسوولي و صاحب امتيازي هفته‌نامه سينما و هفته‌نامه رويداد هفته را دارد و در سال‌هاي اخير هم تصوير‌برداري برنامه 90 را انجام داده است.
جشنواره بدون دبير
سري دوم جشنواره فيلم فجر سال 62 برگزار شد و در سابقه آن نامي از دبير به چشم نمي‌خورد و شايد همين سبب شد تا يكي از بي‌نظم‌ترين جشنواره‌هاي تاريخ فجر برگزار شود؛ جشنواره‌اي كه نام برندگانش زودتر از اعلام رسمي لو رفت و مراسم اختتاميه بي‌هيجان آن به بي‌نظم‌ترين شكل ممكن برگزار، برق سالن قطع شد و مراسم را به كلي هم ريخت.
سيد محمد بهشتي
در ميان همه دبيران جشنواره محمد بهشتي با 10دوره (دوره سوم تا دوازدهم) ركورد‌دار بيشترين دبيري جشنواره فجر است. بهشتي مدتي رييس سازمان ميراث فرهنگي و مديرعامل بنياد سينمايي فارابي بود و در كارنامه فعاليت‌هاي اجرايي او معاونت فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز به چشم مي‌خورد. او عضو پيوسته فرهنگستان هنر نيز بوده است. محمد بهشتي در يك دهه اخير در دانشگاه‌هاي مختلف به تدريس مشغول بوده و كلاس‌هايش در باب «تاريخ فرهنگي ايران» مشتاقان فراواني داشته است.
مهدي فريدون‌زاده
دوره سيزدهم جشنواره دبيري آن به يك كارگردان رسيد؛ كارگرداني گمنام كه بيشتر مشغول ساخت فيلم‌هاي كوتاه بوده است. او مدتي هم در صدا و سيما مديريت شبكه يك را برعهده داشت و پس از آن هيچ سمت اجرايي ديگري را نپذيرفت. در دوره دبيري او بود كه فيلم‌هايي همچون روسري آبي و روز واقعه در جشنواره خوش درخشيدند.
عزت‌الله ضرغامي
حالا چند ماهي است كه بزرگ‌ترين رسانه كشور را تحويل سرافراز داده است. او در دوره چهاردهم و پانزدهم دبير جشنواره بود؛ دوره‌هايي كه «ليلي با من است» فيلم مطرح جشنواره شد و «بچه‌هاي آسمان» بر سر زبان‌ها افتاد.
سيف‌الله داد
در ميان همه دبيران جشنواره تنها كسي است كه از اين دنيا غايب است و حالا پنج سالي مي‌شود كه ديگر جشنواره‌اي را نمي‌بيند. او همزمان با دوران معاونت سينمايي خود دبيري جشنواره‌هاي شانزدهم تا نوزدهم را به عهده داشت كه به دليل مصادف شدن با اوج دوره اصلاحات و دگرگوني‌هاي فرهنگي چشمگير، بيشتر دوره‌ها درخشان و به‌يادماندني از آب درآمد. در جشنواره‌هايي كه داد دبير آن بود اكران فيلم‌هايي چون آژانس شيشه‌اي، بوي كافور، عطر ياس و سگ‌كشي براي هميشه ماندگار شد.
محمد مهدي عسگرپور
نويسنده و كارگردان آثاري چون شيدايي، جراحت، هفت و پنج دقيقه، اقليما و قدمگاه در دوره بيستم و بيست و يكم، دو دوره پياپي مسووليت برگزاري فجر سينمايي را عهده‌دار بود. وي مدتي به عنوان معاون بخش جنگ بنياد سينمايي فارابي، سرپرست مركز سينماي تجربي، مدير گروه كودك و نوجوان شبكه دوم، مديرعامل بنياد سينمايي فارابي و مديرعامل خانه سينما فعاليت داشت. من ترانه 15 سال دارم، خانه‌اي روي آب، كاغذ بي‌خط، فرش باد و ديوانه از قفس پريد فيلم‌هايي بودند كه در دوره دبيري او مورد توجه قرار گرفتند.
عليرضا رضاداد
مدتي مديريت سينماي فارابي را عهده‌دار بوده و دبير دوره بيست و دوم تا بيست و پنجم جشنواره فجر نيز بود. با روي كار آمدن دولت روحاني از سوي حجت‌الله ايوبي به عنوان مشاور ارشد سازمان سينمايي و امور سمعي و بصري منصوب شد و دبيري سي و دومين دوره جشنوراه فيلم فجر بار ديگر به او رسيد. در دوران دبيري او فيلم‌هايي همچون مارمولك، چهارشنبه سوري و سنتوري در جشنواره مورد توجه قرا گرفتند. سال گذشته نيز جشنواره‌اي پر حاشيه‌اي را دبيري كرد. جشنواره‌اي كه خانه پدري را از جدول اكران خارج كرد و عصباني نيستم نيز نه تنها از جدول اكران كه از بخش رقابتي نير كنار گذاشته شد. عليرضا رضاداد دبيري سي و دومين جشنواره را نيز به عهده دارد. حالا بايد منتظر ماند و ديد امسال چه خواهد شد.
مجيد شاه حسيني
مسووليت برگزاري بيست و ششمين و بيست و هفتمين دوره را مجيد شاه حسيني بر عهده داشت. مردي كه مي‌گويند در برگزاري بسياري از برنامه‌هاي فرهنگي وهنري نقش اجرايي داشته است. از برگزاري برنامه‌هاي تلويزيوني گرفته تا رياست هيات هنري ايران در جشنواره‌هاي كن و برلين.
مهدي مسعود شاهي
وي سومين مدير مركز هنرهاي نمايشي از سال 71 تا سال 73 بود و در پرونده كاري خود پيش از مديريت بر مركز هنرهاي نمايشي، مديريت كل نظارت و نمايش ارشاد، عضويت بنياد تاريخ، موسس مركز گسترش سينماي مستند و تجربي و نخستين مديرعامل بنياد رودكي را ثبت كرده بود و عهده‌دار دبيري جشنواره بيست و هشتم و بيست و نهم بوده است؛ جشنواره‌هايي كه در آنها به رنگ ارغوان مورد توجه قرار گرفت و جدايي نادر از سيمين مي‌رفت كه نخستين اسكار ايران را رقم بزند.
محمد خزاعي
عهده‌دار برگزاري سي امين دوره از فستيوال فجر بود. اين فيلمساز، نويسنده و تهيه‌كننده جوان، برخلاف دبيران پيشين كه مسووليتي در سينما داشته‌اند، نخستين دبير غيردولتي به‌شمار مي‌رود. در اين دوره فيلم‌هايي همچون زندگي خصوصي و برف روي كاج‌ها به اكران درآمدند.
محمدرضا عباسيان
مستند‌ساز جواني كه عهده‌دار دبيري سي و يكمين جشنواره فيلم فجر شد. وي پيش از اين دبيري جشنواره بين‌المللي فيلم‌هاي ويديويي تهران را برعهده داشت و هم‌اكنون مديرعامل موسسه رسانه‌هاي تصويري است.