همصدايي اردوغان و عبادي عليه كردها
پرچم كردستان را پايين بياوريد
يسرا بخاخ
تشديد اختلاف كردهاي عراق با دولت مركزي در اين كشور شايد آخرين چيزي باشد كه بغداد اين روزها به آن نيازمند است. برافراشته شدن پرچم كردستان عراق بر فراز ساختمانهاي دولتي استان كركوك عملا دولت مركزي و بسياري از بازيگران منطقهاي را در موقعيت نامناسبي قرار داده است. روز گذشته، حيدر العبادي، نخستوزير عراق در واكنش به برافراشته شدن پرچم كردستان عراق بر فراز ساختمانهاي دولتي استان كركوك اعلام كرد كه از اين اقدام شوكه شده است. نخستوزير عراق از مسوولان استاني كركوك خواسته به قانون اساسي اين كشور احترام گذاشته و تصميمات يكجانبهاي اتخاذ نكنند. حيدر العبادي گفت كه كشورش با وضعيت امنيتي خاصي دست و پنجه نرم ميكند و از «نجمالدين كريم» استاندار و مسوولان شوراي استاني كركوك خواست در احترام به قانون اساسي عراق و حفظ وحدت استان پيشرو باشند. نخستوزير عراق پيشتر نيز گفته بود تصميم براي برافراشته كردن پرچم كردستان عراق در استان كركوك با كشمكشهاي سياسي برخي طرفها مرتبط است كه هر كدام ميخواهند ديگري را تحت فشار قرار دهند و منافع ملي براي آنها اهميتي ندارد. از سوي ديگر «رجب طيب اردوغان» رييسجمهور تركيه نيز از مسوولان منطقه كردستان عراق خواست از اين تصميم عقبنشيني كرده و پرچم كردستان را از ساختمانهاي دولتي كركوك پايين بياورند. اردوغان در نطقي تلويزيوني گفت: صاحبان اين پرچم (پرچم كردستان) بدانند كه اقداماتشان به تجزيه عراق منجر ميشود، به حكومت كردستان عراق ميگويم كه از اشتباهي كه مرتكب شده بدون فوت وقت عقبنشيني كند. پرچم كردستان عراق بايد پايين آورده شود؛ به كار خود زير پرچم متحد عراق ادامه دهيد وگرنه به اجبار از اين تصميم صرف نظر خواهيد كرد. رييسجمهور تركيه اعلام كرد كه كشورش كاملا با ادعاهايي كه كركوك را كردي ميداند مخالف است و ضمن هشدار به رهبران كردهاي عراق گفت: فعلا روابط خوبي داريم كاري نكنيد كه اين روابط خراب شود.
در همين راستا نمايندگان تركمان عراقي در پارلمان اين كشور با تصميم شوراي استاني كركوك براي اجراي همه پرسي درباره سرنوشت اين استان و باقي ماندن پرچم كردستان بر فراز ساختمانهاي دولتي كركوك مخالفت كردند و از حيدر العبادي، نخستوزير عراق خواستند به اين دو تصميم واكنش نشان دهد. شبكه خبري الجزيره گزارش داد «حسن توران» يكي از نمايندگان تركمانهاي عراق در پارلمان اين كشور تصميم شوراي استاني كركوك براي همهپرسي در خصوص سرنوشت اين استان را مغاير با بند پنجم قانون 36 سال 2008 قانون اساسي عراق دانست كه بر اساس آن بايد وضعيت كركوك بر همان شكلي كه هست باقي بماند و تابع دولت مركزي اين كشور باشد. شوراي استاني كركوك اخيرا با اجراي همهپرسي در اين استان براي پيوستن به منطقه كردستان عراق موافقت كرد؛ اين تصميم با راي مثبت اكثريت اعضاي كرد اين شورا اتخاذ شده در حالي كه اعضاي عرب و تركمان شوراي استاني كركوك اين جلسه را تحريم كرده بودند.
اغلب ساكنان استان كركوك را كردها، عربها و تركمانها تشكيل ميدهند، اين استان داراي ذخاير نفتي فراواني است كه حدود 40 درصد صادرات نفتي عراق از اين استان صورت ميگيرد و پايتخت فرهنگي و تاريخي تركمانهاي عراق به شمار ميرود. گرچه اين استان از لحاظ موقعيت جغرافيايي خارج از محدوده منطقه كردستان عراق است اما اتحاديه ميهني كردستان بخشهاي زيادي از اراضي اين استان را در جريان مبارزه با داعش به كنترل خود درآورده است. در حالي پرچم كردستان عراق همچنان بر ساختمانهاي دولتي استان كركوك افراشته شده است كه شنبه گذشته پارلمان عراق در جلسهاي به لزوم پايين آوردن پرچم كردستان از ساختمانهاي دولتي كركوك راي داد. در همين راستا روزنامه لبناني الاخبار نوشته كه اقدامات اخير كردهاي عراق به ويژه در كركوك تلاش براي آمادهسازي فضا براي مرحله بعد از داعش در اين كشور است. اين روزنامه نوشته حكومت منطقه كردستان عراق براي به چالش كشيدن دولت مركزي پرچم كردستان عراق را بر ساختمانهاي دولتي استان كركوك در چند روز گذشته برافراشته و نجمالدين كريم، استاندار اين استان نيز در روزهاي گذشته با سرپيچي از تصميم پارلمان عراق براي پايين آوردن پرچم كردستان عراق تنش موجود را افزايش داده است. بر اساس اين گزارش اتحاديه ميهني كردستان به رياست جلال طالباني، رييسجمهور پيشين عراق و حزب دموكرات كردستان به رياست مسعود بارزاني به دنبال رويارويي با دولت مركزي عراقاند و با استفاده از ماده 140 قانون اساسي اين كشور كه درباره مناطق مورد مناقشه بين حكومت مركزي عراق و حكومت منطقه كردستان است، تلاش ميكنند دولت مركزي را تحت فشار قرار دهند.
روزنامه الاخبار نوشته چيزي كه دو دشمن گذشته در سليمانيه و اربيل را امروز متحد كرده منافع مشترك اين دو جريان و تصميم براي تقسيم سود حاصل از فروش نفت استان كركوك است. بر اساس اين گزارش منابع آگاه اعلام كردهاند كه دو جريان تحت امر بارزاني و طالباني به توافق رسيده تا نفت استان را ميان خود تقسيم كنند. با توجه به روند نبردهاي موصل و نزديك شدن زمان پايان درگيريها در اين منطقه به نظر ميرسد تصميم دولت مركزي عراق براي مديريت اين بحران و جلوگيري از رويارويي مستقيم با گروههاي كرد در شمال عراق تصميم عاقلانهاي باشد.