توسعه فرهنگي، زيربناي توسعه شهري
هانيه گراييلي
استاد دانشگاه
توسعه شهري فرآيند كمي و كيفي است كه بر تمام ابعاد اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي شهر تاثير مي‌گذارد. مي‌توان گفت توسعه، فرآيندي است كه يك جامعه را از وضعيت نامطلوب به سمت شرايط و وضعيت مطلوب سوق مي‌دهد اما نكته مهمي كه بايد به آن توجه ويژه داشت آن است كه اگر توسعه بر پايه هويت تاريخي و فرهنگي آن شهر شكل نگرفته باشد همچون سازه‌اي است كه پايداري درازمدتي نخواهد داشت و هيچ‌وقت به ثبات لازم در توسعه نخواهد رسيد بنابراين بايد توسعه شهري از نظر كالبدي و اقتصادي به سمتي حركت كند كه متكي به تاريخ و هويت آن شهر باشد. با اين اشاره گذرا صراحتا بايد گفت مقدمه واجب توسعه شهري توسعه فرهنگي است و به همين دليل دو مفهوم توسعه فرهنگي و توسعه پايدار شهري در ادبيات برنامه‌ريزي شهري كاربست زيادي يافته است و غالبا در كنار هم قرار مي‌گيرند، زماني كه عنوان مي‌شود توسعه؛ بهبود كيفيت محيط با استفاده منطقي از منابع است نگاه همه‌جانبه‌نگر توسعه فرهنگي ضروري به نظر مي‌رسد كه اين مهم امروزه در تمام دنيا جزو اصلي‌ترين برنامه‌هاي توسعه‌اي است كه تاثير‌پذيري برنامه‌هاي ديگر توسعه منوط به برنامه فرهنگي مي‌شود.
بنابراين آنچه بسيار مهم است برنامه مدون و تشكيل شبكه فرهنگي و ارتباطي در شوراي شهر است كه در جهت توسعه شهري بايد در اولويت قرار گيرد در اين راستا بايد حوزه‌هاي مغفول مانده بررسي شود و با تصحيح ساختاراين حوزه به انجام اقدامات ضروري در كميسيون فرهنگي پرداخت كه مسلما تاكيد بر فرهنگ شهرنشيني و ترويج حقوق شهروندي و جلوگيري از مصرف‌زدگي كه متاسفانه در سال‌هاي اخير شاهد رشد آن هستيم و زنگ خطر آن به صدا درآمده است از ضروريات است از اين جهت لحاظ كردن ذايقه‌هاي مختلف هم براي كودكان و نوجوانان و هم براي سالمندان و معلولين و به طور خاص براي زنان بسيار اهميت دارد كه طبيعتا تقويت سازمان‌هاي مردم‌نهاد به اين امر كمك مضاعف خواهد كرد.
در آخر ذكر اين نكته ضروري است كه ايجاد امكانات مادي و معنوي مناسب براي افراد جامعه به منظور شناخت جايگاه خويش، افزايش علم و دانش، آمادگي براي تحول و پيشرفت و پذيرش اصول كلي توسعه نظير قانون‌پذيري، نظم و انضباط، بهبود روابط اجتماعي و انساني، افزايش توانايي‌هاي علمي، اخلاقي و معنوي از ضروريات توسعه شهري به حساب مي‌آيد و صرف نگاه سخت‌افزاري و عمراني مسير توسعه پايدار شهري را ناهموار خواهد كرد.