وال‌استريت ژورنال از پشت‌پرده نگارش نخستين نامه برجامي در دولت جديد امريكا خبرداد
حال خوب اجراي برجام در سايه لفاظي‌هاي ترامپ
گروه ديپلماسي |هفتمين نشست كميسيون مشترك برجام كه نخستين نشست رويارويي هيات‌هاي مذاكره‌كننده ايران با هيات امريكايي از زمان روي كارآمدن دولت دونالد ترامپ بود در حالي به كار خود پس از يك روز در وين پايان داد كه اخبار رسيده از هيات‌هاي مختلف حاكي از اين است كه شش كشور مقابل ايران در اين مذاكرات حمايت تمام‌قد خود را از برجام اعلام و بر پايبندي به آن تاكيد كرده‌اند. روز گذشته هلگا اشميد، معاون مسوول سياسي خارجي اتحاديه اروپا و هماهنگ‌كننده امور كميسيون مشترك با انتشار بيانيه‌اي كه روي وبسايت اتحاديه اروپا قرار گرفت درباره اين نشست گفت: نشست كميسيون مشترك نظارت بر برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) روز 25 آوريل 2017 در وين برگزار شد. اين جلسه پنجمين نشست كميسيون مشترك از زمان اجراي برجام بود. براساس متن برجام كميسيون مشترك مسوول نظارت بر اجراي توافق هسته‌اي ايران و گروه 1+5 است. اين نشست فرصت رسيدگي به مسائل مربوط به اجراي برجام در خصوص تعهدات مرتبط هسته‌اي و تحريم‌ها را فراهم كرد. كميسيون مشترك به ويژه از پيشرفت مهم حاصل شده درباره پروژه بازطراحي اراك كه در آن شركت‌هاي ايراني و چيني اولين قرارداد خدمات مشاوره‌اي را روز يكشنبه 23 آوريل در وين امضا كردند، استقبال كرد. شركت كنندگان به علاوه درباره اهميت اجراي ضميمه سوم برجام درباره همكاري هسته‌اي صلح‌آميز رايزني و از سمينار اخير بلندپايه ايران و اتحاديه اروپا در زمينه همكاري هسته‌اي بين‌المللي استقبال كردند. تمامي شركت كنندگان بر ادامه پايبندي به تعهدات‌شان ذيل برجام و لزوم تضمين اجراي كامل و موثر اين توافق تاكيد كردند.
هيات امريكا مطابق با تعهداتش در قبال برجام عمل كرد
نشست بعدي كميسيون مشترك برجام در ماه جولاي برگزار خواهد شد. اين خبر را ولاديمير ورونكوف، نماينده روسيه در سازمان‌هاي بين‌المللي در گفت‌وگو با خبرگزاري اسپوتنيك اعلام كرد. «ولاديمير ورونكوف» در مصاحبه جداگانه‌اي با خبرگزاري تاس بعد از نشست كميسيون مشترك برجام در وين اعلام كرد كه 6 ميانجي بين‌المللي در مذاكرات هسته‌اي براي ادامه همكاري به سوي پيوستن كامل ايران به اقتصاد جهاني اعلام آمادگي كردند. وي گفت:« شركت‌كنندگان در نشست درباره موضوع چگونگي آراستن نظام بانكي به منظور روح بخشيدن به فعاليت‌هاي اقتصادي در ايران بحث كردند زيرا جامعه تجاري علاقه زيادي از خود به بازار ايران نشان دادند. همگي به اين نتيجه رسيدند كه نظام (بانكي) چندان انعطاف‌پذير نيست و به همين منظور اعتماد در رابطه با جامعه تجاري در زمينه داخلي و هم خارجي، بايد تقويت شود به همين منظور كميسيون (مشترك برجام) بايد گام‌هاي بيشتري بردارد.»وي ادامه داد كه طرفين موضوع گسترش همكاري با ايران در زمينه استفاده صلح‌آميز از انرژي هسته‌اي را مطرح كردند. اتحاديه اروپا ايده‌هاي خاصي درباره چگونگي اجراي اين كار دارد. متقابلا ما هم ايده‌هاي خود را داريم. قرار بر آن شده است كه يكسري سمينارهاي بين‌المللي در اين خصوص سازماندهي شود. با وجود انتظارات و گمان‌ها، هيات امريكا مطابق با تعهداتش در قبال برجام عمل كرد. مباحثه مفصلي در خصوص چگونگي غلبه بر پيامدهاي نظام تحريم‌هاي چندجانبه صورت گرفت. اين نشست در يك جو سازنده برگزار شد. تعداد زيادي انتقادات سازنده در خصوص بسياري از موضوعات مطرح شد كه نشان مي‌دهد طرفين براي رسيدن به نتيجه و ادامه فرآيند اجراي برجام كه مطابق برنامه در حال پيشروي است، متعهد هستند. هيچ ادعاي مهمي نه درباره سند برجام و نه اجراي آن وجود ندارد. همه موافقند كه يك توافق خوب و بادوام بوده است.
ترامپ نامه برجامي تيلرسون را نپذيرفت
در حالي كه به نظر مي‌رسد 5 عضو غيرامريكايي حاضر در مذاكرات مجاب شده‌اند كه معيار رفتار امريكا در ميدان اجراي برجام است و نه سخنان تنش‌زاي مقام‌هاي اين كشور از جمله شخص رييس‌جمهور اما به نظر مي‌رسد كه ترامپ مايل است همچنان ويترين سياست خارجي دولتش در قبال ايران را با عدم اعلام موافقت صددرصدي با برجام تزيين كند. روز گذشته وال استريت ژورنال در گزارشي افشا كرد كه شخص ترامپ وزيرخارجه خود يعني ركس تيلرسون را براي شديداللحن‌تر كردن متن نخستين نامه برجامي به كنگره كه قريب به ده روز پيش منتشر شد، تحت فشار قرار داده است. بلومبرگ نيز چند روز پيش خبر از مقاومت تيلرسون در برابر تندتر شدن متن نامه داده بود اما گزارش وال‌استريت ژورنال ابعاد تازه‌تري از اختلاف ميان كاخ سفيد و وزارت خارجه بر سر ايران را افشا مي‌كند. يك مقام كاخ سفيد در اين باره به وال استريت ژورنال گفته است كه پيش‌‌نويس نامه كه توسط وزارت خارجه تهيه و براي تاييد به كاخ سفيد ارسال شده بود بيش از اندازه ملايم بود زيرا فعاليت‌هاي بي‌ثبات ساز ايران در خاورميانه و حمايت اين كشور از گروه‌هاي تروريستي منطقه را ناديده مي‌گرفت. پس از ارسال اين پيش نويس به كاخ سفيد، شخص ترامپ دخالت مستقيمي در روند مي‌كند و دستور تجديد نظر در متن اوليه را داد. نسخه نهايي ضمن تاكيد بر «رفتار تهديدآميز منطقه‌اي ايران» حمايت امريكا از توافق هسته‌اي در بلندمدت را نيز زير سوال برد. رييس‌جمهوري همچنين به ركس تيلرسون، وزير خارجه، دستور داد تا روز بعد از ارسال نامه، هشدار دهد كه دولت جديد آمريكا درصدد تجديدنظر در سياست اين كشور نسبت به ايران است. براساس تغييراتي كه در متن نامه داده مي‌شود نقش ايران به عنوان عاملي تهديدكننده بي‌ثباتي در خاورميانه (از منظر دولت امريكا) پررنگ مي‌شود و همچنين تلاش مي‌شود ادبيات نامه به گونه‌اي باشد كه حمايت طولاني مدت دولت از توافق هسته‌اي زيرسوال برود. درحالي كه وزارت دفاع امريكا هم گفته است كه در نظر دارد حضور نيروي دريايي ايران در خليج فارس را «با روحيه تهاجمي‌تري به چالش بگيرد» زيرا آن را تهديدي براي امنيت مسير كشتيراني و رفت و آمد كشتي‌هاي تجاري در منطقه مي‌داند. دولت ترامپ نيز در چندروز اخير مواضع تند و تيز‌تري را نسبت به برجام اتخاذ و اعلام كرده كه در حال بازبيني برجام يا مرور تاثير تحريم‌هاي برداشته شده بر امنيت ملي اين كشور است. برخي مقام‌هاي كاخ سفيد مي‌گويند كه امريكا در هيچ حالتي از برجام خارج نخواهد شد اما به دنبال تشديد تحريم‌هاي غيرهسته‌اي بر ايران يا بازگرداندن تحريم‌هاي پيشين با عناوين ديگر مانند اتهام‌هاي حقوق بشري يا فعاليت‌هاي موشكي است. متن اوليه نامه برجامي به كنگره توسط ديپلمات‌هايي نگاشته شده است كه در مذاكرات هسته‌اي دولت اوباما با ايران در قالب 1+5 فعال بوده‌اند و پس از آن در حوزه اجرا نيز در جريان پرونده هسته‌اي بودند. اين ديپلمات‌ها استفان مال و كريس بك مير بودند اما وزارت خارجه به صراحت نامي از آنها در تدوين نخستين نامه نمي‌برد. دركاخ سفيد نيز ظاهرا متن اوليه در اختيار مشاور امنيت ملي ژنرال مك مستر قرار گرفته و وي خواهان شديداللحن‌تر شدن متن شده است. درنهايت شخص ترامپ وارد ميدان شده و دستور تغيير متن نامه را مي‌دهد.