بهترين راه مبارزه با بيكاري ايجاد اشتغال است!
علي شكوهي
عنوان اين نوشته در نگاه اول به طنز شبيه است اما واقعيت اين است كه اگر به تبليغات انتخاباتي برخي از نامزدهاي رياست‌جمهوري كنوني توجه كنيد عبارات و جملاتي را خواهيد ديد كه بي‌شباهت به اين عنوان نيست. برخي از نامزدهاي رياست‌جمهوري به گونه‌اي از اعداد و ارقام مربوط به بيكاري سخن مي‌گويند و از ضرورت ايجاد شغل براي جوانان حرف مي‌زنند كه گويي رقباي آنان نظر ديگري دارند و نمي‌خواهند براي جوانان كار ايجاد كنند! در حالي كه همه بحث و صحبت در اين زمينه است كه چگونه بايد اشتغال ايجاد كرد و با كدامين برنامه اقتصادي مي‌توان در اين كار موفق بود. در اين ميان سخنان جناب رييسي در اين مقوله از همه شعاري‌تر و فاقد پشتوانه كارشناسي به نظر مي‌رسد. وي در نخستين فيلم تبليغاتي خود مدعي شد كه در 4 سال حدود 6 ميليون شغل ايجاد خواهد كرد و از اين نظر روي دست جناب قاليباف بلند شد كه مدعي بود در 4 سال 5 ميليون شغل ايجاد خواهد كرد. بعدها رييسي با اشاره به ورود سالانه بيش از يك ميليون و دويست هزار نفر به بازار كار و هدفي كه برنامه ششم توسعه براي ايجاد سالانه يك ميليون شغل در نظر گرفته است، مدعي شد كه سالانه يك ميليون شغل بايد ايجاد كنيم و اين شدني است. البته وي در اين زمينه هيچ برنامه مشخصي را ارايه نمي‌كند و با نوع اظهاراتي كه دارد نشان مي‌دهد كه در ابتداي كار اجرايي قرار دارد و با معضلات و مشكلات آشنا نيست و امكانات محدود كشور را نمي‌شناسد و گمان مي‌كند كه اگر تاكنون كاري صورت نگرفته به اين دليل است كه قبلي‌ها نخواستند در حالي كه بعدها بر ايشان هم معلوم خواهد شد كه مشكل «نخواستن» نيست بلكه «نتوانستن» است. جناب رييسي به دليل همين ناآشنايي با مسائل اجرايي كار را خيلي خيلي آسان تلقي كرده است و به همين دليل شعارهايي مي‌دهد كه تحقق آن اصلا شدني نيست. او آرمان‌هاي خود را جاي اهداف و هدف‌هاي كلي را به جاي برنامه ارايه مي‌دهد. برخي از سخنان ايشان را با حاشيه‌هايي تقديم مي‌كنم تا ببينيد كه نگاه ايشان به مسائل به چه شكلي است و چه راحت از ايجاد تحول در همه حوزه‌ها سخن مي‌گويد.
- چرا ۴ سال كشور را معطل گذاشتيد تا بيگانگان از ما گره‌گشايي كنند؟ (آيا واقعا اينگونه بود؟ اگر كشور را معطل گذاشتند پس بازگشت صادرات نفت به پيش از تحريم، خودكفايي گندم، خودكفايي گازوييل و بنزين، كاهش واردات و افزايش صادرات و مثبت شدن تراز تجارت خارجي، كاهش قاچاق كالا به ميزان 10 ميليارد دلار در سال، جلو افتادن ايران در برداشت از ذخاير مشترك پارس جنوبي از قطر، كنترل تورم و ده‌ها اقدام اساسي ديگر را چه كسي انجام داد؟)
- مگر ۷۰۰ هزار ميليارد تومان خلق پول در كشور نشده است؟! اگر نيمي از اين رقم را در چهار سال قبل خرج اشتغال مي‌كردند، ما مشكل بيكاري نداشتيم. (آيا با هزينه‌هايي كه دولت قبل براي دولت كنوني به ميراث گذاشت، امكان داشت كه نيمي از درآمد كشور را به توليد اشتغال اختصاص دهند؟ بودجه عمراني كشور بخش كوچكي از درآمد سالانه را به خود اختصاص مي‌دهد و بودجه جاري كشور از سال 92 با مصوبه مجلس و تصميم دولت قبل به شكل عجيبي افزوده شد. سهم بودجه عمراني كه در عمل موجب ايجاد اشتغال مي‌شود بسيار ناچيز است و آن عدد هم عملا تامين نمي‌شود. ضمن اينكه حتي اگر نيمي از بودجه مذكور را به ايجاد اشتغال اختصاص مي‌داديم باز هم معلوم نبود كه الان ما مشكل بيكاري نداشتيم.)
- مي‌گويند دريافت‌هاي مالي دولت را افزايش داده‌ايم؛ ماليات را از چه كسي گرفتيد؟ از خوش حساب‌ها؟ اينكه هنر نيست. اگر مي‌توانيد از كسي كه فرار مالياتي مي‌كند، يقه سفيد است و در كشور به آلاف و الوفي رسيده، ماليات بگيريد. (پيشنهاد خوبي است كه جناب رييسي مطرح كردند اما يادمان باشد كه بخش بزرگي از اقتصاد كشور را كساني در اختيار دارند كه نه دولتي هستند و نه خصوصي و به نهادها و مراكز حكومتي وابسته‌اند و متاسفانه خود را از دادن ماليات معاف كرده‌اند. يكي از اين نهادهاي مهم و پولدار همين آستان قدس رضوي است كه به درخواست خود جناب رييسي از دادن ماليات معاف شده است. )
- ما مي‌توانيم فقر را از كشور بزداييم و بحران بيكاري را حل كنيم و افراد فاقد مسكن را خانه‌دار كنيم. (از اين بهتر مي‌توان سخن گفت و وعده داد؟ فقر را از بين بردن و بحران بيكاري را حل كردن و بي‌خانمان‌ها را خانه‌دار كردن و... همه جزو آرزوهاي مشترك است ولي تحقق آن كار دشواري است كه به آساني شدني نيست.)
- يكي از علت‌هاي تعطيلي كارگاه‌ها قاچاق است. قاچاق كالا يعني تعطيلي توليد ملي و بيكار شدن جوانان. (اين سخن درستي است ولي خوب بود اشاره مي‌شد كه ميزان قاچاق كشور در دولت قبل 25 ميليارد دلار بود و اكنون حدود 15 ميليارد دلار شده است.)
- كشور ما ۳ هزار كيلومتر با دريا ساحل دارد. برخي كشورهاي اروپايي كه ساحل به مراتب كمتري از ما دارند، ۵۰درصد درآمدشان از درياست. (جناب رييسي احتمالا مي‌داند كه چرا به دليل مسائل فرهنگي و اعتقادي ما نمي‌توانيم از سواحل كشورمان همان استفاده‌اي را بكنيم كه خيلي از كشورها مي‌كنند. برخي از محافل خاص حتي تحمل كيش و قشم كنوني ما را هم ندارند).
- مسكن مي‌تواند اشتغال‌زايي كند. پيشرفت مسكن مهر از زماني كه اين دولت آمده 6 درصد در سال بوده در حالي كه مي‌توان تا آخر سال آن را به اتمام رساند و به متقاضيان تحويل داد. (اين هم از آن آمارهاست. كار دولت كنوني در زمينه مسكن مهر شامل 55 درصد كل فعاليت‌هايي است كه انجام شده است. خوب است كه اين آمارها را از منابع رسمي مورد توجه قرار دهند.)
- بعضا با آقايان در دولت صحبت مي‌كنيم يا در اظهارات‌شان مي‌گويند كجاست پول و بودجه تا با آن اشتغال‌زايي كرد؟! ما مي‌گوييم بايد ثروت‌آفريني كرد.