يزدي‌ها گل كاشتند

اول هفته‌اي كه پشت سر گذاشتيم، اتفاق مهمي در بخش فرهنگي و گردشگري كشور رقم خورد. شهر تاريخي يزد با بيش از هفتصد هكتار از اراضي بافت قديمي‌اش به عنوان يكي از نخستين شهرهاي خشتي جهان در فهرست ميراث جهاني يونسكو قرار گرفت. اين پرونده كه 9 سال پيش به يونسكو فرستاده شده بود به دلايلي كه آن را ساخت و سازهاي غيراصولي ناميدند، بدون جواب مانده بود تا در چهل و يكمين اجلاس يونسكو در كشور لهستان جواب مثبت بگيرد. كميته بناها و محوطه‌هاي تاريخي يونسكو، در تمام اين سال‌ها ايراد جدي در ثبت جهاني اين شهر را ساختمان‌هاي بتني و غيرخشتي اعلام كرده بود كه بيشتر آنها در محله زرتشتيان يزد ساخته شده است. درتمامي اين سال‌ها مسوولان و كارشناسان خارجي با كمك جامعه محلي كه بحق انعطاف زيادي از خود نشان دادند، برنامه جامع شهر را نوشتند تا بتوانند نظر مثبت يونسكو را جلب كنند. در روز اجلاس نيز، دفاع نمايندگاني از كشورهاي جمهوري آذربايجان، تركيه، ويتنام، تونس و لبنان باعث شد تا اعضاي يونسكو به اجماع برسند و سرانجام يزد را به عنوان اثري جهاني ثبت كنند.
حالا كه تمامي زحمات به بار نشسته، چيزي كه اهميت دارد حفظ و تداوم اين امر است، چرا كه يونسكو درصورت تخطي از قوانين، به راحتي اسم مكان را از ليست حذف خواهد كرد. زيرا كميته نظارت يونسكو بر ساخت وسازهاي غيراصولي در حريم بافت‌هاي تاريخي بسيار حساس است. اگر تاكنون مسوولان توانستند با ذكر اين نكته كه يزد شهر پويا و زنده‌اي است و برخي ساخت و سازها توجيه‌كننده همين پويايي است، موفق به گرفتن مجوز يونسكو شوند، از اين به بعد بايد بر قول‌هاي خود بسيار پايبند باشند.

پي‌نوشت اول:
غير از ايرادي كه به ساخت و سازها در محله خشتي زرتشتيان گرفته شده بود، دو ايراد ديگر نيز از سوي يونسكو به يزد وارد شده بود. يكي آنكه ساكنان بافت خشتي براساس ضوابط شهري، اجازه ساخت بناهاي خشتي را در اين محوطه ندارند و ديگر آنكه ساخت‌و‌سازهاي واقع در حريم باغ دولت آباد يزد خارج از قوانين يونسكو بوده و بايد سريعا ضابطه‌مند شوند.

 پي‌نوشت دوم:
 يكي از خبرنگاران حوزه گردشگري درست در شب اعلام خبر ثبت جهاني، در اكانت توييترش از تخريب گوشه‌اي از بافت تاريخي در محله فهادان خبر داد؛ خبري كه بعدا از سوي مسوولان ميراث فرهنگي استان رد يا بدون پاسخ متقن رها شد!