۲۴ مطالبه بخش خصوصی از تیم اقتصادی دولت
جوان ترين وزير پيشنهادي : به دنبال افزايش ثروت ملي هستم | ۱۲سال از فناوری دنیا عقب‌تریم
گروه اقتصادي
جوان‌ترين وزير پيشنهادي كابينه دوازدهم روز گذشته به جمع اعضاي پارلمان بخش خصوصي تهران رفت تا بدون هيچ حاشيه سياسي به تشريح برنامه‌هايش براي بخش فناوري كشور بپردازد. محمد جواد آذري جهرمي كه تاكنون به عنوان جوان‌ترين معاون وزير ارتباطات مشغول به فعاليت بوده است، امروز به عنوان گزينه وزارت ارتباطات خود را آماده اخذ راي اعتماد از مجلسي‌هاي دهم مي‌كند. راي اعتمادي كه به نظر مي‌رسد بيش از آنچه در روزهاي نخست معرفي وي رنگ و بوي سياسي به خود گرفته بود حالا رنگ تخصص به خود گرفته است و كم‌كم آراي مخالف و منتقد وي به سمت آراي مثبتش مي‌افزايد. به نظر مي‌رسد تمام چالش‌هاي دولت در خصوص موضوع شبكه‌هاي اجتماعي و اينترنت و فضاي مجازي درچهار سال گذشته دولت را وادار كرده است تا با انتخاب گزينه‌اي جوان و در عين حال تخصصي، چالش‌هاي دور قبل خود را جبران كند. گزينه‌اي كه در نخستين نشست تخصصي‌اش در جمع پارلمان بخش خصوصي تهران توانست اعضا را وادار به كف زدن براي خود كند. آذري جهرمي وزيري است كه از جمع دهه شصتي‌ها به وزارت ارتباطات خواهد رفت، در نشستش با اعضاي پارلمان بخش خصوصي در پاسخ به سوالات مختلف اعضاي اتاق بازرگاني تهران كه بيش از شايبه‌ها، حرف و حديث‌هاي سياسي براي‌شان منافع بلندمدت اقتصادي مهم است، توانست مردان نكته‌سنج را متقاعد به موفقيتش در ساختمان خاص خيابان شريعتي كند.
موضوعي كه موجب شد تا مسعود خوانساري، رييس اتاق بازرگاني تهران كه كمتر ديده شده از فردي تعريف و تمجيد كند زماني كه پشت تريبون رفت راضي از معرفي گزينه جوان وزارت ارتباطات گفت: «براي انتخاب وزراي جوان چانه‌زني‌هاي زيادي با دولت انجام شد اما در مواردي اين مهم محقق نشد. اميدواريم روند انتخاب وزراي جوان مانند آذري‌جهرمي ادامه پيدا كند. اقتصادي بودن وزير ارتباطات از جمله نكات مثبت آقاي آذري جهرمي است كه اين را مي‌توان از صحبت‌هاي وي در اتاق بازرگاني مورد توجه قرار داد. آذري جهرمي به موضوع پاسخگو بودن و توجه به صحبت‌ها و اظهارات بخش خصوصي نيز توجه دارد كه اميدواريم اين امر در صورت انتخاب وي به عنوان وزير ادامه يابد. با دولت براي جوان كردن وزيران چانه‌زني‌هاي زيادي انجام داده‌ايم اما در مواردي به نتيجه نرسيديم اميدواريم اين روند ادامه پيدا كند و وزارتخانه‌ها، معاونين جوان خود را براي تصدي پست وزارت انتخاب كنند. حضور وزير جوان ارتباطات در دولت دوازدهم مورد نياز بود كه اميدواريم در صورت انتخاب وزير پيشنهادي، جوانگرايي در دولت محقق شده و ادامه يابد. در صورتي كه آذري جهرمي به عنوان وزير ارتباطات انتخاب شود در جلسه آينده اتاق از حضور وي بهره بگيريم و تعامل ميان بخش خصوصي و دولتي ايجاد كنيم.»
همكاري دولت و بخش خصوصي و غفلت 12 ساله
محمد جواد آذري جهرمي كه مي‌توان او را وزير «جوان» خواند، ديروز در شرايطي مقابل نمايندگان استخوان خردكرده پارلمان بخش خصوصي قرار گرفت كه حاشيه‌هاي اين چند روز سايه سنگيني بر فضاي اتاق انداخته بود، اما زماني كه او پشت تريبون رفت همه ذهنيت‌هاي منفي، مثبت شد. اعضاي اتاق بارها براي او كف زدند، كاري كه براي هيچ كدام از وزراي پيشنهادي دولت انجام نداده بودند. آذري جهرمي سعي كرد از مشكلاتي بگويد كه در چهار سال گذشته در سيبل توجه بود و البته نياز به توجه بيشتر در دولت دوازدهم دارد؛ به همين جهت هم با اشاره به همكاري دولت و بخش خصوصي گفت «طبيعتا اگر ما در اين حوزه ورود و سرمايه‌گذاري كنيم و دولت و بخش خصوصي با هم همكاري كنند، ثروت ملي افزايش پيدا خواهد كرد و رفاه مردم بيشتر خواهد شد. چرا كه هر سرويسي كه ارايه مي‌شود، براي صاحب سرويس درآمدزايي دارد، در مقابلش كسي هم كه پول پرداخت مي‌كند، رفاه دريافت مي‌كند. بنابراين به اين شكل رفاه و سطح زندگي مردم را افزايش مي‌دهد. همچنين اين ماجرا طبيعتا در حوزه‌هاي فرهنگي و اجتماعي تاثيرات خودش را خواهد داشت. رسيدن به اين مهم، نيازمند مقدماتي است كه اين مقدمات در ايران 12 سال مورد غفلت قرار گرفته است. در بخشي از زمان غفلت به لحاظ حوزه سرمايه‌گذاري بود و در بخشي ديگر هم، مقابله با تكنولوژي و فناوري رخ داد. اين صحبت بنا به چه سندي گفته مي‌شود؟ بنا به اين سند كه در دنيا چه زماني 3G پياده‌سازي شد و چه زماني 4G پياده‌سازي شد. فاصله بين اين دو چه ميزان بود و در جمهوري اسلامي 3G و 4G در چه فاصله زماني و در چه سالي پياده‌سازي شدند.»
آذري جهرمي همچنين گفت: «امروز اگر نشسته‌ايم و از سرويس‌هاي حمل و نقل و شيرينگ صحبت مي‌كنيم، مديون چيست؟ در واقع آنها مديون توسعه دسترسي هستند. توسعه دسترسي كه از ابتداي اين دولت با چالش‌هاي زيادي مواجه بود؛ چالش‌هايي كه حتي در مقطعي با حساسيت‌هاي فقهي هم مواجه شد. بعضي مواقع توسعه آن مخالف احكام فقهي عنوان شد. نظر دولت و دكترين رهبر معظم در اين حوزه اين است كه ما موافق بستن فضاي مجازي نيستيم. فضاي مجازي هم فرصت دارد و هم تهديد. بايد از فرصت‌ها استفاده كرده و تهديدها را مورد بحث قرار داد.»
اين وزير پيشنهادي در ادامه به فرصت‌هاي فضاي مجازي اشاره كرد و گفت: «چه كاري بزرگ‌تر از اينكه در توسعه دين، مردم را شاغل و توانمند و فقر را ريشه‌كن كنيم. مگر در روايت‌ها نداريم كه از هر دري كه فقر وارد شد، ايمان خارج مي‌شود. چه چيزي جز اختلاف طبقاتي مي‌تواند جامعه را دچار آسيب كند. حوزه‌اي كه مي‌تواند به ما كمك كند، فرهنگ ما را به وسيله اشتغال توسعه دهد، همين توسعه كسب و كار است. هيچ امر به معروفي امروز بالاتر از توسعه اشتغال در كشور نيست و هيچ منكري جز جلوگيري و دست اندازي با هر بهانه‌اي ولو بهانه شرعي به وسيله هر كسي، وجود ندارد.»
قول انتخاباتي
وي همچنين به موضوع قول و قرارهاي زمان انتخابات اشاره كرد و گفت: «دولت مصمم بوده و دربرنامه انتخاباتي‌اش به مردم قول داده كه سالانه 900 هزار شغل ايجاد خواهد كرد. تعهد داده و اشاره كرده است كه 100 هزار شغل از اين ميزان در حوزه ICT خواهد بود. اين شغل ايجاد نخواهد شد مگر با فعاليت همين مجموعه، چه در حوزه تجهيزات مخابراتي و چه در حوزه توليد و صادرات نرم‌افزار و چه در حوزه خدمات و ساير حوزه‌هايي كه امروز با آن سروكار داريم.»
جهرمي به انقلاب ديجيتال در دنيا اشاره كرد و افزود: «ما مي‌خواهيم به اين انقلاب ديجيتال به چشم فرصت نگاه كنيم، كشور و مردم را براي استفاده از اين فرصت توانمند كنيم. اين چشم‌انداز ما است. البته در اين مسير سياست‌هاي كلي وجود دارد. براساس سياست‌هاي كلي و اسناد بالادستي يك وزير نمي‌تواند برنامه‌ريز باشد. برنامه‌هاي سياست كلان داده شده است. هرچند اشكالاتي وجود داشته باشد و برنامه‌ها كامل نباشد، ما موظف هستيم به اسناد بالادستي اشاره كنيم يا اگر جايي كمبود داريم، اسناد بالادستي را درست كنيم.»
استارتاپ‌ها
وزير پيشنهادي ارتباطات به مشكلات شركت‌هايي مانند كافه بازار و استارتاپ‌هاي ديگر اشاره كرد و گفت: يكي از مشكلاتي كه ما با آن رو به رو هستيم اين است كه بازار دسترسي ما، بازار مناسبي نيست. يعني يك توازن مناسبي در كشور در حوزه دسترسي نداريم. در برخي از مناطق شهري و مناطق روستايي و كمتر برخوردار سرويس‌هاي ارايه شده، سرويس‌هاي نامطلوب است و دسترسي‌ها مناسب نيست. در اينجا تعهد داريم كه در سرويس‌هاي خانگي طي 4 سال آينده متوسط سرعت سرويس‌ها را بالا ببريم. 60 درصد تبادل شبكه‌اي به طور متوسط در دنيا ويديو است. 30 درصد خطوط مخابراتي ما بالاي 2 هزار بيت برثانيه آپ نمي‌شود. به اين ترتيب اصلا توان ديدن اين ويديوها وجود ندارد. به عبارتي همين الان 30 درصد ظرفيت منصوبه آپ نمي‌شود. بنابراين اصلا نمي‌شود به سرويس‌هاي 4K حتي فكر كرد. اين در حالي است كه كسب و كار تبليغات در حوزه ويديو استعداد 2، 3 هزار ميليارد توماني دارد. پتانسيلي كه به گفته آذري‌جهرمي اين ميزان ثروتي نيست كه بشود از آن گذشت.»
كپي‌رايت و مشكلاتش
جهرمي همچنين مشكل ديگر حال حاضر وزارت ارتباطات را مشكلي به نام كپي‌رايت خواند كه كمتر به آن توجه شده است و اشاره به اينكه برنامه مبسوطي در اين باره دارد، افزود: «قانون كپي‌رايت در ايران متعلق به سال 1348 است كه در قانون تجارت الكترونيك تطبيق داده شده است. اما زماني كه به محاكم قضايي مي‌رويم، متوجه مي‌شويم كه اين قانون كارايي و كفايت لازم را ندارد.»
مردم اعتمادي ندارند
به اعتقاد وزير پيشنهادي ارتباطات، مساله حريم خصوصي نيز از اولويت‌هاي بعدي وزارتخانه وي است موضوعي كه در ماه‌هاي گذشته بارها در سيبل توجه و انتقادات خاص بود و گفت: «بسياري از مردم به سرويس‌ها اعتماد نمي‌كنند. اين مشكل بايد با قانون و البته عمل به قانون حل شود. الان به مقداري سليقه‌اي با آن برخورد مي‌شود. مشكل اخير فين‌تك‌ها چه بود؟ در واقع به آنها مراجعه كرده بودند كه اطلاعات بدهيد. آنها هم گفته بودند با حكم قضايي موردي اطلاعات را در اختيار قرار مي‌دهند، نه فله‌اي. آنها اطلاعات را ندادند و ازآن طرف هم فيلترشان كردند. از طرفي هم راه براي اين احكام باز است. يعني قانون حمايتي وجود ندارد كه اين مشكل را محدود كند. اگر قرار است حوزه ديجيتال در كشور شكل بگيرد بايد مساله حوزه حريم خصوصي حل شود.»از ديدگاه آذري جهرمي اصلاح نظام زيرساختي بيمه و ماليات در واقع در حوزه فناوري‌ها يك موضوع مهم است. به همين جهت ادامه داد: «ساختار مخابرات ما آن چيزي است كه در دوره مهندس غرضي طراحي شده است. صنعت مخابراتي بنا بوده قطب توليد محصولات الكترونيكي باشد. زماني كه چرخه را نگاه مي‌كنيم، متوجه مي‌شويم كه منطقه ويژه اقتصادي پيام، فرودگاه پيام، پست بانك و قطب‌هاي الكترونيكي قرار بوده تبديل به قطب توليدي شوند. امروز توليدات ما در اين حوزه كنار گذاشته شده است. نه ITMC و نه ITI و نه شركت‌هاي ديگر در واقع توليدات خاصي ندارند. شركت‌هاي ديگر هم در واقع افراد غيوري هستند كه مانده‌اند و توليد مي‌كنند. چرخه و سيكل لنگ است. پست بانك چه نقشي در حمايت از اين چرخه دارد؟ اگر توسعه كسب و كارها به حمايت نياز داشته باشد، چه كسي بايد اين كار را انجام دهد. اينكه ما سياست‌ها را تغيير دهيم و پست بانك را به بانك تخصصي حمايت‌كننده در اين عرصه تبديل كنيم، اتفاق خوبي است. مي‌شود از اين ظرفيت براي توسعه كسب و كار استفاده كرد و اين زنجيره را توسعه داد.» وزير پيشنهادي ارتباطات ادامه داد: «بايد در حوزه‌هاي توليدي به صورت خاص هدفگذاري شود. بايد با سنديكاها صحبت شود تا صنايع خاصي را حمايت كنيم و بگوييم شما توليد كنيد، ما هم اجازه نمي‌دهيم كسي وارد كند. هركس در هر حوزه‌اي توليد نكند. توليد بايد هدفمند صورت بگيرد.»
هم و غمي به نام اشتغال
به گفته وي، تمام هم و غم برنامه و شعار محوري‌اش اشتغال است. هرچند مسووليت اشتغال به طور مستقيم به وزارت ارتباطات مربوط نيست اما بخشي از برنامه خود را به اصلاح تعرفه‌ها منوط كرد و گفت: «ما بايد تعرفه‌ها را اصلاح كنيم. شايد در نگاه اول تصور براين باشد كه ارزان كردن سرويس به معناي كاهش درآمد باشد. بله در نگاه اول همين است. اما در بازار فناوري اين اتفاق نمي‌افتد. مثالش مصوبه 237 است كه ارديبهشت 95 تصويب شد. آن زمان شاخص پهناي ترافيكي كشور، روي 200 گيگابيت بر ثانيه بود كه حالا به 800 گيگابيت بر ثانيه رسيده است. يعني سايز بازار ما چهار برابر بزرگ‌تر شده است. بزرگ شدن چهار برابر بازار مديون كاهش تعرفه بود. وقتي تعرفه را كاهش مي‌دهيم، ميزان مصرف بالا مي‌رود، زماني كه ميزان مصرف بالا رود، درآمد به جاي قبلي بازمي‌گردد. ما نمي‌خواهيم سايز بازار را كوچك كنيم. از زماني كه تعرفه مصوبه 237 ابلاغ شد تا به امروز، سايز بازار مخابرات كشور، 5 هزار ميليارد تومان بزرگ‌تر شده است. در ظاهر هم اين است كه تعرفه‌ها كاهش پيدا كرده است.»