همكاري زير فشار بين‌المللي
احمدپورفلاح
رييس اتاق بازرگاني ايران و ايتاليا
ترميم به‌اندازه‌اي كه مورد انتظار بود محقق نشد و دليل هم نه به ايتاليايي‌ها بلكه به فشارهاي بين‌المللي بازمي‌گشت كه به بيشتر كشورهاي اروپايي تحميل مي‌شد. نزديك به 10 سال پيش، حجم روابط اقتصادي ايران و ايتاليا در مرز 8 ميليارد يورو برآورد مي‌شد. در آن زمان دقيقا 7/7 ميليارد يورو با اين كشور تبادل تجاري داشتيم. اين ميزان طي شش سال گذشته به 4/1 ميليارد يورو كاهش پيدا كرد و روند ركود تا سه سال پيش ادامه داشت. لغو تحريم‌ها پاياني بر روند كاهش تبادلات تجاري ايران و ايتاليا بود. پس از برجام هيات‌هاي متعددي از ايتاليا به ايران سفر كردند كه متشكل از فعالان اقتصادي در بخش خصوصي اين كشور، ديپلمات‌ها و مسوولان دولتي ايتاليا بودند.
در سال‌هاي اخير اين اميد كه سطح روابط تجاري ايران و ايتاليا به‌تدريج ترميم شود، تقويت شد. البته اين ترميم به‌اندازه‌اي كه مورد انتظار بود محقق نشد و دليل هم نه به ايتاليايي‌ها بلكه به فشارهاي بين‌المللي بازمي‌گشت كه به بيشتر كشورهاي اروپايي تحميل مي‌شد. هرچند به دليل عدم برقراري امكان استفاده از سوييفت براي ايران، امكان گردش پول بين دو كشور عملياتي نشد اما فرآيند ترميم را متوقف نكرديم و در حجم روابط 4/1 ميليارد درجا نزديم.
در سه ماه اخير سطح روابط اقتصادي ايران و ايتاليا نزديك به 500 ميليون يورو ترميم‌شده و افزايش پيداكرده است. بسياري از بانك‌هاي درجه‌دو و سه ايتاليا با بانك‌هاي ايراني كار مي‌كنند و بعيد نيست در آينده‌اي نزديك شاهد برقراري ارتباط پولي و مالي با بانك‌هاي بزرگ و درجه‌يك ايتاليايي باشيم. ايتاليايي‌ها پيش از اين هياتي را براي مذاكرات بانكي به ايران فرستادند و هم‌اكنون منتظر سفر هياتي از ايران به اين كشور براي ارتقاي سطح روابط بانكي هستند.
ايتاليا بزرگ‌ترين خريدار نفت ما در اروپاست. شريك اول تجاري ما در اتحاديه اروپاست و تنها كشوري است كه تراز تجاري ما با آن مثبت بوده است. يعني بيش از اينكه ايتاليا به ما جنس بفروشد، ما به اين كشور جنس مي‌فروشيم. از حجم روابط تجاري 7/7 ميليارد يورويي شايد 5/4 ميليارد يورو خريد ايتاليا از ما است و واردات ما از اين كشور كمتر از 3 ميليارد است. ساچه نخستين موسسه بيمه‌اي بود كه اعتباري 3 ميلياردي و پس از آن 5 ميلياردي براي ايران در نظر گرفت. بسياري از كشورهاي ديگر با نگاه به ساچه به تجار ايراني اعتبار دادند و اين چيز كمي نيست.
مذاكرات اقتصادي با ايتاليايي‌ها در زمينه‌هاي مختلف در جريان است. از قرارداد اوليه تا MOU نوشته‌شده است كه بعضا كوچك هستند اما اين قراردادهاي كوچك نه هدف ايتاليا و نه هدف طرف ايراني است. در مذاكرات بارها اشاره كرديم كه نمي‌خواهيم به گذشته بازگرديم. ايران در گذشته‌هاي دور خريدار محصولات جهان بوده است اما ما امروز به دنبال سرمايه‌گذاري مشترك براي توليد در كشور هستيم تا به اشتغال جوانان ايراني كمك كنيم. با توجه به ركودي كه در سطوح مختلف اقتصادي در اروپا حاكم است، ايران بازار جذابي براي كشورهاي اروپايي است.
و اما مذاكره با فيات كه تا مقطعي خوب پيش مي‌رفت، حالت ركود پيدا كرد. البته به نظر من اين پروژه متوقف نشده است و اگر مشكلات جانبي را حل كنيم، امكان همكاري اين شركت با خودروسازان ايراني وجود دارد. از نظر من به عنوان يك شهروند عادي ايراني و رييس اتاق ايران و ايتاليا، فيات شركت بسيار خوبي است و ظرفيت بالايي براي رقابت با ديگر شركت‌هاي خودروساز اروپايي براي همكاري در ايران دارد. اين شركت مي‌تواند خودروهاي معمولي باقيمت مناسب در ايران توليد كند. بنابراين اين پروژه بسته نشده اما با شدت و اندازه سابق هم دنبال نمي‌شود.
فيات در چند شركت بزرگ و چندمليتي سرمايه‌گذاري كرده است و اين شركت‌ها علاقه‌اي به همكاري فيات با ايران ندارند، درنتيجه اين شركت با مشكلات عملياتي روبه‌رو شده است. اين در حالي است كه بازار ايران براي شركت فيات جذاب است. فيات پيش از انقلاب هم در ايران حضور داشته است. موسسه فيات در سال‌هاي اخير به رشد كمي و كيفي زيادي رسيده است و انواع خودروهاي كوچك و خودروهاي لاكچري مناسب بازار ايران را توليد مي‌كند.