مصوبه ضدامريكايي مجلس شوراي اسلامي بازتاب وسيعي در رسانه‌هاي بين‌المللي داشت
از مرگ بر امريكا تا پاسخ متناسب به تحريم
گروه ديپلماسي
چشم در برابر چشم. هنوز عمر اجراي برنامه جامع اقدام مشترك موسوم به برجام به دو سال هم نرسيده است كه ايران و امريكا وارد فاز تقابلي با هم در اين پرونده شده‌اند. اختلاف‌هاي تهران – واشنگتن از سال‌هاي مذاكره ايران با تروييكاي اروپايي (فرانسه، آلمان و بريتانيا) در فاصله 2003 تا 2005 به چالشي جدي بر سر راه رسيدن به توافق هسته‌اي بدل شده بود كه البته در يك مقطع زماني فاصله سال‌هاي 2014 تا 2016 به دليل تمايل دولت وقت امريكا به رهبري باراك اوباما براي حل و فصل مساله هسته‌اي و تبديل كردن آن به دستاوردي در حوزه ديپلماسي براي خود، اين چالش‌ها و اختلاف‌ها در حوزه هسته‌اي مديريت شد و به تولد برجام در نيمه جولاي سال 2015 منتهي شد. با اين وجود تغيير دولت در امريكا منجر به تغيير فرمان در مواجهه با تهران هم شده است لذا از 20 ژانويه سال جاري ميلادي (2017) ما شاهد كشمكش‌هاي بي‌شمار دولت امريكا با برجام بوده‌ايم. در تازه‌ترين زنجيره از دومينوي اين خصومت‌ورزي‌ها نيز كنگره امريكا طرح تحريمي ايران، روسيه و كره شمالي را همزمان با هم به تصويب رساند كه به امضاي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا هم رسيد. هرچند كه جمهوري اسلامي ايران اين طرح را نقض فاحش برجام ندانسته است اما تلاش امريكا براي حفظ فضاي منفي پيرامون ايران عملا در تناقض با اصول لازم براي اجراي برجام با حسن نيت است. نحوه مقابله با اين طرح در دو هفته گذشته در وزارت امور خارجه، شوراي عالي امنيت ملي و هيات نظارت بر اجراي برجام مورد بررسي قرار گرفت و در نهايت روز گذشته بود كه مجلس شوراي اسلامي مصوباتي در اين زمينه داشت. «پاسخ قاطع و هوشمندانه» عبارتي است كه سيدعباس عراقچي، معاون وزير خارجه و رييس ستاد پيگيري اجراي برجام در وزارت امور خارجه براي مصوبات روز گذشته مجلس شوراي اسلامي در مورد مقابله با دشمني و جنايات امريكا به كار برد. در حالي كه مسووليت پيگيري مذاكرات هسته‌اي با وزارت امور خارجه دولت يازدهم بوده است اما در چندماه گذشته از دولت ترامپ، ميان نهادهاي متفاوت درگير در مساله توافق هسته‌اي در داخل ايران اجماع و اتحادي حاصل شده است تا در برابر زياده‌خواهي‌ها و تخطي‌هاي امريكا از برجام يك صداي واحد به گوش برسد. درحالي كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده تلاش مي‌كند با اقدام‌هاي تند و تيز خود توپ نقض برجام را در زمين ايران بيندازد اما مصوبه روز گذشته در مجلس شوراي اسلامي به تعبير سيدعباس عراقچي پاسخي است كه از ويژگي‌هاي متناسب، هوشمندانه و خردمندانه برخوردار است. تيم مذاكره‌كننده ايران همواره در دو سال گذشته تاكيد داشته كه از ابتدا قرار نبود با توافق هسته‌اي تمام اختلاف‌ها ميان ايران و امريكا حل و فصل شود و چنين انتظاري از مذاكرات هم اشتباه بوده است. در چنين شرايطي طرحي كه در مجلس شوراي اسلامي به تصويب رسيد جهت‌گيري كاملا دقيق و واقع‌بينانه براي مقابله با دشمني‌هاي امريكا بوده است.
درحالي كه در طرح مدنظر كنگره امريكا كه با امضاي رييس‌جمهور لازم‌الاجرا هم شده است بيشتر تحريم‌هاي قديمي تجميع شده‌اند و از تحريم‌هاي موضوعي مانند تحريم انرژي يا بيمه يا كشتيراني خبري نيست اما به بيان سيدعباس عراقچي، طرح مصوب مجلس شوراي اسلامي نسبت به كنگره امريكا قوي‌تر است چون جنبه‌هاي بيشتري همچون جنبه‌هاي حمايتي و پشتيباني از نيروهاي مسلح، دولت و وزارتخانه‌ها و همچنين اتباع ايراني كه مورد تحريم قرار گرفته‌اند را در بر مي‌گيرد.
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا با تشكيل تيمي از معتمدان خود در كاخ سفيد خواهان يافتن بهانه‌اي شده تا در ماه اكتبر عدم پايبندي ايران به برجام را اعلام كند و در حالي كه جزييات مصوبه مجلس شوراي اسلامي ايران روز گذشته در رسانه‌هاي غربي با عناوين پرطمطراقي انعكاس پيدا كرد اما به گفته سيدعباس عراقچي، اين طرح از اين حيث كه برجام را نقض نكرده و اجازه بهانه‌جويي به طرف مقابل را نمي‌دهد، ارزشمند است. درحالي كه برخي مخالفان توافق هسته‌اي در داخل ايران با كليات طرح جديد هم مخالفت كرده‌اند، رييس ستاد پيگيري اجراي برجام با اشاره به اينكه مجلس قانون الزام دولت به اقدام متقابل و متناسب در اجراي برجام را به تصويب رسانده، گفت: اگر نقض آشكار برجام مشاهده شود، ايران متناسب با اين قانون واكنش نشان مي‌دهد و به سمت احياي برنامه هسته‌اي مي‌رود.
هدف‌گيري صحيح
آزمايش‌هاي موشكي ايران و فعاليت‌هاي منطقه‌اي اين كشور دو بهانه جديدي هستند كه دولت ترامپ تلاش مي‌كند با ايجاد ارتباط ميان آنها و اجراي برجام، تهران را به عدم تعهد به توافق هسته‌اي متهم كند. تلاش دولت امريكا و برخي متحدان آن در منطقه مانند رژيم اسراييل اين است كه مساله آزمايش‌هاي موشكي ايران را به اندازه‌اي پررنگ كنند كه بتوانند آن را به ابزاري براي پيشبرد پروژه ايران هراسي جديد خود بدل سازند. پروژه‌اي كه تا پيش از جولاي سال 2015 بهانه آن برنامه و فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران بود. روز گذشته طرحي كه در مجلس شوراي اسلامي براي پاسخ دادن به فشارهاي فزآينده امريكا به تصويب رسيد دقيقا روي دو مساله تقويت سپاه قدس و همچنين افزايش بودجه براي آزمايش موشك‌هاي بالستيك ايران تمركز داشت. دستور براي توسعه برنامه‌هاي موشك بالستيك ايران در حالي صورت گرفته است كه قريب به 10 روز پيش بود كه سه كشور اروپايي حاضر در مذاكرات هسته‌اي با ايران به انضمام ايالات متحده در نامه‌اي به شوراي امنيت و دبيركل سازمان ملل خواهان تشديد برخوردها با ايران به دليل آزمايش موشك ماهواره بر سيمرغ شده بودند. ايران تعبير امريكا در مورد جزييات متن قطعنامه 2231 در مورد برجام را قبول ندارد و به همراه روسيه و چين تاكيد دارد كه متن اين قطعنامه در قضيه موشكي از ايران درخواست غيرالزام آوري در مورد منع آزمايش موشك‌هاي با قابليت حمل كلاهك هسته‌اي داشته است. سايت نشنال يكي از ده‌ها رسانه‌اي بود كه روز گذشته به انعكاس پاسخ ايران به تحريم‌هاي جديد امريكا پرداخت و در اين زمينه نوشت: پارلمان (مجلس) ايران روز گذشته طرحي را به تصويب رساند كه براساس آن بودجه مورد نياز براي برنامه‌هاي موشك بالستيك ايران و همچنين فعاليت‌هاي منطقه‌اي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي افزايش پيدا مي‌كند. سپاه پاسداران و همچنين سپاه قدس در تحريم‌هاي جديد امريكا با بسط يد كارگزار امريكايي براي توسعه ليست افرادي كه با اين نهادها همكاري مي‌كنند، روبه رو شده‌اند. از ميان 247 نماينده حاضر در اين جلسه راي‌گيري، 240 نفر به اين طرح پاسخ مثبت دادند. اين رسانه امريكايي در ادامه ادعا كرده است كه سپاه قدس مسووليت حملات غيرنظامي ايران در سوريه و عراق و برخي ديگراز كشورهاي منطقه را برعهده دارد و با اين افزايش بودجه بايد منتظر افزايش فعاليت‌هاي سپاه قدس در اين كشورها هم باشيم. در طرح مجلس شوراي اسلامي دقيقا دو فاكتور آزمايش‌هاي موشك بالستيك و فعاليت‌هاي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي هدف قرار گرفته شده و ايران نيز در مصوبه برخورد متناسب با تحريم‌هاي امريكا روي تقويت همين دو مساله انگشت گذاشته است.
تكرار مرگ بر امريكا
الجزيره نيز يكي از رسانه‌هايي بود كه به طرح تصويب شده در مجلس شوراي اسلامي واكنش نشان داد. در اين گزارش با اشاره به اينكه ايران از امريكا انتقام گرفت، نوشته شد: در جلسه روز گذشته پارلمان (مجلس) ايران در حالي كه تنها يك نفر غايب بود راي به توسعه برنامه موشكي ايران و همچنين تقويت فعاليت‌هاي برون مرزي نيروهاي اين كشور داده شد. براساس اين طرح، چارچوب‌هايي براي مبارزه با اقدام‌هاي تروريستي و ماجرا جويي‌هاي امريكا در منطقه نيز تعيين شده است و اين در حالي است كه نمايندگان ايران پس از تصويب اين طرح شعار مرگ بر امريكا سردادند. ايران
10 روز پس از آنكه آزمايش موشك ماهواره بر سيمرغ را به خوبي انجام داد دست به راي‌گيري در مورد اين طرح در مجلس شوراي اسلامي زد. البته رييس پارلمان ايران نيز هشدار داد كه اين طرح، نخستين گام براي مقابله با رفتارهاي امريكاست. دولت ترامپ از زمان روي كارآمدن تاكنون چندين بار دامنه تحريم‌هاي غيرهسته‌اي ايران را توسعه بخشيده است. هرچند كه امريكا ايران را متهم به نقض قطعنامه 2231 مي‌كند اما موشك‌هايي كه ايران در اين دو سال آزمايش كرده قابليت حمل كلاهك هسته‌اي را ندارند.
واكنش ايران منطقي بود
كنستانتين كساچف، رييس كميته امور بين‌الملل شوراي فدراسيون روسيه اعلام كرد، تصميم تهران براي افزايش بودجه برنامه موشكي ايران و تصويب آن توسط مجلس اين كشور، يك پاسخ منطقي به تحريم‌هاي شديدتر امريكاست. رييس كميته امور بين‌الملل پارلمان روسيه در پيامي كه در صفحه فيسبوك خود منتشر كرد، نوشت: اين كاملا منطقي است. اين اتفاقي است كه زماني مي‌افتد كه يك كشور -امريكا- تصور مي‌كند كه مي‌تواند كاري صورت دهد و ديگران اين قدرت را ندارند. جهان تنها زماني ثبات خواهد داشت كه بر اساس حقوق برابر كشورها بنا شود. البته اين مساله كشورها را از انجام تعهدات‌شان در قبال جامعه بين‌المللي مستثني نمي‌كند.