پيش بيني مشترك اوپك و آژانس انرژي از بازار نفت
بازار نفت در انتظار روزهاي خوش
كاهش يافتن ارزش دلار كه همزمان با انتشار گزارش‌هايي از كاهش شكاف بين عرضه و تقاضا در بازار نفت بود، سبب شد تا قيمت نفت به بالاي ۵۵ دلار در هر بشكه برسد. گزارش‌هاي منتشر شده از سوي آژانس بين‌المللي انرژي و اوپك نشان مي‌دهد كه سال آينده احتمالا با افزايش تقاضا براي نفت، قيمت جهاني طلاي سياه هم افزايش پيدا مي‌كند.
كمتر كسي در سال 2014 ميلادي تصور مي‌كرد اوپكي‌ها سه سال بعد چنين متحد براي قيمت نفت بجنگند. سه سال پيش و در حالي كه قيمت جهاني نفت به شكل چشمگيري رو به كاهش بود، اعضاي اوپك در كشمكش‌هاي سياسي خود غوطه‌ور بودند. عربستان و متحدانش قصد داشتند به ايران نشان دهند كه حتي توافق با كشورهاي غربي هم به معناي بازگشت به روزگار سپري شده گذشته نيست.
ايران نيز قصد داشت اعتبار سابق خود را بازگرداند. ونزوئلا هنوز چاوز را داشت و با مشكلات امروز خود يكسره بيگانه بود. خلاصه تمام كشورهاي اوپك سودايي در سر داشتند. به همين دليل بود كه در آن زمان كشورها نسبت به كاهش قيمت جهاني نفت بي‌توجه بودند و عربستان نيز مي‌خواست به رقباي سياسي خود برتري را ديكته كند. با اين همه، بحران به اندازه‌اي بزرگ بود كه بلوك ثروتمند عربستان، كويت، امارات و قطر را هم بي‌نصيب نگذاشت؛ كسري چند صد ميليارد دلاري بودجه سعودي‌ها بروز بحران ناشي از كاهش قيمت نفت در بزرگ‌ترين و مهم‌ترين توليدكننده نفت اوپك هم سر برآورد تا اين‌بار و در شرايطي كه جدال سياسي منطقه‌اي ميان بلوك‌هاي مختلف اوپك در خاورميانه به شكل كم‌سابقه‌اي شدت يافته بود، اوپك به جايي براي پيدا كردن منافع رقبا تبديل شود. به بيان ديگر بحراني كه از اوپك آغاز شد حالا مي‌تواند در اوپك هم به پايان برسد. تاكيد بيشتر وزراي نفت و انرژي عضو اوپك نشان‌دهنده آن است كه در اجلاس نوامبر، دوباره توافق كاهش توليد مورد تاكيد قرار مي‌گيرد و حالا بيش از آنكه سبقت گرفتن براي فروش محل بحث باشد، افزايش جهاني قيمت نفت موضوع جلسات است.
در همين رابطه رويترز گزارش داد: در حالي كه ارزش دلار كاهش يافته و گزارش‌هايي از كاهش شكاف بين عرضه و تقاضا در بازار نفت به دليل افزايش تقاضا براي سوخت منتشر شده است، قيمت نفت برنت به بالاي 55 دلار در هر بشكه رسيد. بر اساس اين گزارش، قيمت هر بشكه نفت برنت در پايان معاملات روز پنجشنبه با 31 سنت، معادل 6/0 درصد رشد به رقم 55 دلار و 47 سنت رسيد كه بالاترين رقم از 13 آوريل تاكنون بود. قيمت نفت برنت ديروز با اندكي كاهش به رقم 55 دلار و 31 سنت رسيد.
قيمت نفت خام امريكا نيز در پايان معاملات روز پنجشنبه با 59 سنت، معادل 2/1 درصد افزايش به 49 دلار و 89 سنت رسيد كه بالاترين رقم از 31 جولاي تاكنون بود. قيمت نفت وست تگزاس اينترمدييت در معاملات ديروز با اندكي كاهش به رقم 49 دلار و 74 سنت رسيد. قيمت نفت برنت درياي شمال در طي 3 ماه گذشته بيش از 10 دلار رشد داشته و در نزديكي رقمي ابتدايي سال قرار دارد كه بخشي از اين افزايش ناشي از تضعيف ارزش دلار امريكاست.
شاخص دلار امريكا ديروز با 4/0 درصد كاهش در برابر سبد ارزهاي معتبر جهاني همراه بود و موجب شد تا نفت براي دارندگان ساير ارزهاي غيردلاري ارزان‌تر شود. هفته گذشته، شاخص ارزش دلار به پايين‌ترين رقم از ابتداي سال 2015 رسيده بود.
آبهيشك كومار، تحليلگر موسسه اينترفكس انرژي در لندن گفت: «آژانس بين‌المللي انرژي در پيش‌بيني خود از رشد تقاضاي جهاني در سال 2017 بازنگري كرده رقم آن را افزايش داده است. اين عامل در كنار تداوم ارزش پايين دلار امريكا موجب شده تا فضايي افزايشي در بازار نفت حاكم شود.»
رشد تقاضا و كاهش عرضه موجب كاهش مازاد عرضه نفت شد
آژانس بين‌المللي انرژي هم اعلام كرد، ميزان مازاد عرضه نفت در بازارهاي جهاني به لطف تقاضاي بالا در اروپا و امريكا و همچنين كاهش توليد در بين توليدكنندگان اوپكي و غير اوپكي در حال كاهش است.
آژانس بين‌المللي انرژي اعلام كرد، به دليل رشد قوي‌تر از انتظار تقاضا براي نفت در اروپا و امريكا و كاهش توليد اوپك و غير اوپكي‌ها، مازاد عرضه موجود در بازار نفت شروع به كاهش كرده است. اين آژانس كه وظيفه اصلي‌اش هماهنگي سياست‌هاي كشورهاي صنعتي در حوزه انرژي است، برآورد خود از ميزان رشد تقاضا براي نفت در سال 2017 را از 5/1 به 6/1 ميليون بشكه در روز افزايش داده است.
در گزارش ماهيانه آژانس بين‌المللي انرژي آمده است: «رشد تقاضا براي نفت از سوي كشورهاي عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و توسعه‌اي به ويژه در اروپا و امريكا همچنان قوي‌تر از حد انتظار است.»
تقاضاي قوي در كشورهاي صنعتي يك عامل كليدي در رشد 3/2 ميليون بشكه‌اي تقاضاي روزانه براي نفت در سه ماهه دوم سال بوده است كه بالاترين رقم سه ماهه از اواسط سال 2015 تاكنون است. در بخش عرضه، به دليل كاهش غيرمنتظره توليد و عمليات تعمير ميادين در كشورهايي نظير ليبي، روسيه، قزاقستان، آذربايجان و مكزيك و همچنين درياي شمال، ميزان توليد جهاني نفت در ماه آگوست 72/0 ميليون بشكه در روز كاهش داشته است. اين نخستين كاهش توليد جهاني نفت طي 4 ماه گذشته است. ميزان توليد نفت اوپك نيز در ماه آگوست براي نخستين بار در 5 ماه گذشته كاهش داشته و با افتي 21/0 ميليون بشكه‌اي به 67/32 ميليون بشكه در روز رسيده است. اين گزارش حاكي است، ميزان تبعيت 12 كشور عضو اوپك از توافق كاهش توليد از 75 درصد در ماه جولاي به 82 درصد در ماه آگوست رسيده است. ميزان تبعيت كلي اوپك از توافق از ابتداي سال تاكنون 86 درصد است. به گفته آژانس بين‌المللي انرژي، در نتيجه كاهش توليد و تقاضاي قوي، ميزان ذخاير جهاني نفت شروع به متوازن شدن كرده است. ميزان ذخاير تجاري كشورهاي عضو سازمان همكاري‌هاي اقتصادي و توسعه‌اي در ماه جولاي بدون تغيير به 016/3 ميليارد بشكه رسيد، در حالي كه معمولا در اين ماه ميزان ذخاير بايد افزايش مي‌يافت.
افزايش تقاضا، بيشتر از تصورات قبلي
سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) نيز در هفته گذشته و در آخرين گزارش ماهانه خود پيش‌بيني كرد كه تقاضا براي نفت توليدي از سوي اعضاي اين سازمان در سال ۲۰۱۸ افزايش خواهد يافت و از ميزان مازاد عرضه در بازار كاسته مي‌شود. اوپك همچنين اعلام كرد كه برنامه كاهش توليد از سوي توليدكنندگان عضو و غير عضو اوپك از مازاد عرضه در بازارهاي جهاني نفت خام كاسته و سبب افزايش قيمت‌ها شده است.
اين سازمان در تازه‌ترين گزارش خود آورده است: تقاضا براي نفت خام اعضاي اوپك در سال آينده ميلادي به ۳۲ ميليون و ۸۳۰ هزار بشكه در روز مي‌رسد كه اين رقم نسبت به برآورد پيشين ۴۱۰ هزار بشكه در روز افزايش نشان مي‌دهد.
تازه‌ترين گزارش ماهانه اوپك حكايت از اين دارد كه حجم ذخيره‌سازي‌هاي جهاني نفت رو به كاهش است و قيمت نفت خام برنت درياي شمال براي تحويل آني براي محموله‌هاي مرغوب نسبت به محموله‌هاي ديگر افزايش يافته و بازار در حال رسيدن به توازن است.
در اين گزارش آمده است: اين موضوع به دليل افزايش تقاضا براي تحويل سريع محموله‌هاي نفتي و همچنين افزايش اين احساس كه سال آينده بازار توازن خود را دوباره به دست خواهد آورد و ذخيره‌سازي‌هاي نفت و فرآورده‌هاي نفتي كاهش خواهد يافت، خواهد بود.
براساس اين گزارش، ظهور شرايط پس‌بهين (Backwardation) براي مدت‌ها پس از زماني كه قيمت‌هاي نفت خام بالاي ۱۰۰ دلار براي هر بشكه داد و ستد مي‌شد، نشان از افزايش تقاضا و كاهش عرضه در بازارهاي جهاني نفت خام دارد.
آخرين باري كه قيمت نفت ۱۰۰ دلار براي هر بشكه معامله مي‌شد، سال ۲۰۱۴ بود كه پس از آن بازار به دليل افزايش عرضه، با شرايط نامناسبي روبه‌رو شد، قيمت نفت بسيار كاهش يافت.
قيمت‌هاي جهاني نفت خام پس از انتشار تازه‌ترين گزارش ماهانه اوپك در روز سه‌شنبه افزايش يافت، هم‌اكنون قيمت نفت خام شاخص برنت درياي شمال در سطوح ۵۴ دلار براي هر بشكه داد و ستد مي‌شود كه تقريبا نصف قيمت اين كالاي راهبردي در سال ۲۰۱۴ است.
براساس تازه‌ترين برآورد اوپك، تقاضاي جهاني نفت خام در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ افزايش خواهد يافت و در سال آينده ميلادي تقاضاي جهاني نفت، يك ميليون و ۳۵۰ هزار بشكه افزايش خواهد يافت كه اين رقم نسبت به برآورد پيشين اين سازمان ۷۰ هزار بشكه افزايش نشان مي‌دهد.
توليد نفت خام اعضاي اوپك در ماه آگوست نسبت به ماه جولاي ۷۹ هزار بشكه كاهش يافت و به روزانه ۳۲ ميليون و ۷۶۰ هزار بشكه رسيد.