جايزه 30 ميليون توماني ويستا يكي از تجربيات نوپا در ميان فعاليت‌هاي بخش خصوصي در حوزه هنرهاي تجسمي است. اين جايزه كه امسال دومين دوره خود را پشت سر مي‌گذارد از سال گذشته با هدف تاكيد بر ايده در كار هنري كار خودش را شروع كرد تا بعدها با انتخاب و داوري آثار نام محمدرضا عرب خزائلي را به عنوان برگزيده نخستين دوره‌اش اعلام كند. فراخوان دومين دوره اين جايزه چندي پيش اعلام شد تا هنرمندان تا پايان مهرماه امسال براي شركت در آن فرصت داشته باشند. گفت‌وگو با پريسا پهلوان، مدير گالري ويستا را به بهانه برگزاري اين جايزه در ادامه بخوانيد.
ايده برگزاري جايزه «ويستا» از چه زماني شكل گرفت و چه مراحلي طي شد تا به برگزاري نخستين دوره آن در سال گذشته رسيد؟
چهار سال پيش و در شروع فعاليت اين گالري مروري داشتيم بر فعاليت‌هاي ديگر گالري‌ها و برنامه‌هايي كه هر كدام از آنها برگزار مي‌كردند. همان زمان به اينكه قرار است گالري ويستا در فعاليت‌هايش چه مسيري را طي كند و چه برنامه‌ها و رويدادهاي متفاوتي را نسبت به بقيه گالري‌ها مي‌تواند رقم بزند هم فكر كرديم. درباره اين موضوع با چهره‌هاي مختلفي در حوزه هنر هم گفت‌وگو كرديم و در نهايت به برگزاري چنين رويدادي رسيديم. تاكيد ما بر اين بود كه چون با ظهور نسل جديد هنرمندان مواجه هستيم و از طرفي هم رسانه‌هاي جديد گسترش زيادي پيدا كرده‌اند، مي‌توانيم روي «ايده» تمركز كنيم. اما در مورد اين جايزه به اين فكر كرديم كه آيا جريان هنري يا فكري ايران بوده كه به ايده هنرمند بها بدهد و براي آن جايزه‌اي تعيين كند يا نه؟ در هنر معاصر ما هيچ‌وقت اتفاقي به اين شكل نيفتاده بود و بنابراين چنين ايده‌اي با استقبال روبه‌رو شد.
با اين حساب همه‌چيز اين جايزه از صفر تعريف شد و دست‌كم نمونه‌اي مشابه در ايران يا خارج از كشور بازسازي نشد؟
البته در همه جاي دنيا نهادها و موسساتي هستند كه با بودجه‌اي كه تعريف مي‌كنند هنرمندان را براي كار هنري تشويق مي‌كنند. اين موضوع هم شامل موزه‌ها و نهادها مي‌شود و هم دولت‌ها و بنابراين نمي‌شود گفت چنين جايزه‌اي بي‌سابقه است. اما در عرصه هنر معاصر ايده هنرمند است كه جايگاه خاصي دارد و همين باعث تفاوت هر هنرمندي با ديگري مي‌شود. اين كليت موضوعي بود كه ما در اين جايزه دنبال كرديم و البته در بررسي‌هايي كه داشتيم به نمونه مشابهي برنخورديم. اما خب، اين را هم مي‌دانستيم كه چه جوايزي در دنيا معروف هستند و كدام موسسه متولي برگزاري آن است. اما شرط ما پرداختن به يك ايده مشخص بود و در نهايت تهيه پروپوزال را هم به آن اضافه كرديم. قصد داشتيم به اين موضوع هم تلنگر بزنيم و هنرمندان ايراني هم، از جوان‌ترها گرفته تا آنها كه سال‌هاست كار مي‌كنند، پروپوزال‌نويسي را تجربه كنند. اين موضوع در زمان برگزاري نخستين دوره براي خود ما هم چالش‌برانگيز بود. وقتي در دوره قبلي ايده‌ها را بررسي مي‌كرديم به اين نتيجه رسيديم كه عده كمي اصول علمي پروپوزال‌نويسي را در طرح‌هاي‌شان رعايت كرده‌اند. در حقيقت براي ما طرح مهم بود نه فرد....
طبيعتا به اين موضوع تاكيد مي‌شود كه چنين طرحي قبلا در جاي ديگري ارايه نشده باشد؟
اين يكي از شرط‌هاي ما است و در فراخوان، اين موضوع را توضيح داده‌ايم. هدف ما شناسايي طرح‌هاي برتر و نوآورانه در هنر معاصر بود. مي‌خواستيم از توليد محتوا در زمينه ايده حمايت كنيم و در كنار آن به اجرا، نمايش آثار، چاپ كتاب و پشتيباني رسانه‌اي و بحث‌هاي تخصصي هم بپردازيم. غير از اين شرايط ديگري را هم تعيين كرديم؛ اينكه هنرمندان در زمينه طرحي كه ارايه مي‌دهند تجربياتي از قبل داشته باشند.
به همكاري با گالري‌هاي ديگر در مورد برگزاري چنين جايزه‌اي اصلا فكر نكرديد؟
ما دوست داشتيم كه اين همكاري وجود داشته باشد و در جلساتي كه براي برگزاري اين جايزه داشتيم در مورد اين موضوع هم صحبت كرديم. قصد ما اين نبود كه بگوييم چنين طرحي از آنِ گالري ما است. فقط مي‌خواستيم ايده مطرح شده به وقوع بپيوندد. در اين بين خانم رزيتا شرف‌جهان به خاطر ديد هنري و تجربه‌اي كه در هنر معاصر داشتند و البته خودشان تجربه گالري‌داري را در «طراحان آزاد» داشتند، در نهايت قبول كردند تا يكي از داوران ما باشند.
از نظر من اين طبيعي است كه گالري‌هاي ديگر در اين بين به شما و فعاليت گالري ويستا به عنوان يك رقيب نگاه كنند.
اين مورد به اهداف هر گالري وابسته است. من شخصا به چنين رقابت‌هايي دامن نمي‌زنم و بيشتر دوست دارم در گالري خودم فعاليت كنم. ضمن اينكه واقعا از نظرات بقيه گالري‌ها در مورد اين رويداد خبر ندارم. اما عده‌اي هم بودند كه اين حركت را مثبت ارزيابي مي‌كردند. حتي هنرمندان و پيشكسوتاني هم بودند كه مي‌گفتند اين فعاليت متفاوت در صورت استمرار خيلي خوب خواهد بود.
در طول اين مدت نقدي هم به برگزاري اين جايزه شده است؟ نقدي كه در نهايت شما را به اين نتيجه برساند كه در دوره‌هاي بعدي تغييراتي ايجاد كنيد؟
خيلي‌ها اصلا در جريان برگزاري چنين جايزه‌اي قرار نگرفتند. اين نظري بود كه هيات داوران ما داشت و ما هم سعي كرديم در دومين دوره اين نقيصه را برطرف كنيم. غير از اين براي برگزاري دومين دوره برنامه‌ريزي منظم‌تري داشتيم. تا اينجاي كار همه‌چيز بر اساس زمان‌بندي پيش رفته و ما تا 25 دي ماه امسال برنده اين دوره را معرفي مي‌كنيم.
معمولا اين تصور وجود دارد كه توجه به جوانان هنرمند در بخش نمايشگاهي نوعي ريسك است. اين‌طور گفته مي‌شود كه پرداختن به يك هنرمند جوان موجب مي‌شود تا او زودتر از كسب تجربه لازم وارد فضاي حرفه‌اي شود. فكر نمي‌كنيد برگزاري چنين جايزه‌اي مشكلات اينچنيني به دنبال داشته باشد؟
اتفاقا اين بحثي بود كه بعد از نمايشگاه و اهداي جايزه دوره اول هم پيش آمد. ما در دور اول فرصت فكر كردن به اين موضوع را نداشتيم، ضمن اينكه در آن زمان اصلا تصوري از دايره سني شركت‌كنندگان اين جايزه نداشتيم. بعدتر تعدادي از دوستان همين نظر را مطرح كردند. اين موضوعي است كه در حال حاضر به آن فكر مي‌كنيم. اما واقعا قصد نداريم در روند برگزاري اين جايزه به ستاره شدن يك فرد دامن بزنيم. اصلا نگاه ما از اول اين نبوده و فقط مي‌خواستيم به بهانه اين جايزه تلنگري به هنرمندان بزنيم تا ايده‌هاي‌شان را مطرح كنند. اما اين موضوعي كه شما گفتيد خطري است كه به هر حال هر هنرمند جواني را تهديد مي‌كند. ما مي‌خواستيم تنها بستري را براي فعاليت اين هنرمندان فراهم كنيم تا ايده‌هاي نويي كه دارند را مطرح كنند. از طرفي ديگر مي‌توان به اين فكر كرد كه چنين رويكردي در نهايت باعث عوض شدن اين نگاه به هنرمندان جوان مي‌شود. با اين نگاه طبيعتا چنين هنرمنداني در ادامه بيشتر ديده مي‌شوند و پيشنهادهايي هم براي نمايش آثارشان خواهند داشت. اين موضوعي است كه از نظر من ايرادي ندارد و نبايد جلوي آن را گرفت.
برخورد بخش دولتي با اين جايزه چطور بود؟
ما فقط به خاطر محل اجراي مراسم به سراغ اين بخش رفتيم. براي بخش دولتي تنها جالب بود كه چنين جايزه‌اي قرار است برگزار شود. همان طور كه قبلا هم گفتم در بسياري از كشورها، موسسات و نهادهاي خصوصي و دولتي در كنار هم، چنين اتفاقي را رقم مي‌زنند. من اميدوارم كه اتفاقات مشابه اين در جامعه ما هم بيشتر بيفتد. اما تا اينجاي كار ما به شكل مستقل فعاليت كرديم.
برگزاري چنين جايزه‌اي به اين شكل با توجه به وقتي كه براي آن گذاشته مي‌شود و مبلغي كه براي آن در نظر گرفته شده در شرايط فعلي مي‌تواند يك ريسك باشد. به نظر خودتان اين ريسك تا اينجاي كار جواب داده است؟
خود من فكر مي‌كنم براي صحبت از اين موضوع كمي زود باشد. به نظر من شتابزدگي در عرصه كارهاي فرهنگي و هنري اصلا جواب نمي‌دهد. تجربه نشان داده كه نمي‌توان به همه نتايج در كوتاه‌مدت رسيد. اين است كه فكر مي‌كنم قضاوت درباره اين جايزه و نتايج آن، چه از طرف ما به عنوان برگزاركننده و چه ديگران را بايد به زماني بعد از برگزاري چند دوره موكول كرد. فعلا هدف ما اين است كه سازوكار برگزاري اين جايزه را غني‌تر و بهتر كنيم.