گزارشي از تمرين تيم بيسبال آذرخش
مردم خبر ندارند كه ايران تيم ملي بيسبال دارد
فرزانه قبادي / روزنامه‌هاي ورزشي را كه ورق مي‌زنيم، اخبار مربوط به فدراسيون فوتبال و بازيكنان و مربيان با ريز جزييات تمام صفحات را پر كرده‌اند، برنامه‌هاي ورزشي صدا و سيما هم اختصاص دارد به اخبار چند ورزش مطرح و شايد هم پرطرفدار. اما ورزشكاراني هستند كه پيگير ورزش‌هايي هستند كه همواره مورد كم‌لطفي رسانه‌ها و مسوولان بوده و هستند. رشته‌هاي مختلف ورزشي كه نه بودجه‌اي از طرف سازمان تربيت‌بدني برايشان در نظر گرفته مي‌شود، و نه سهمي در ميان تيترها و اخبار رسانه‌ها دارند. اين گزارش مي‌خواهد درباره ورزشي صحبت كند كه در ايران آنقدر كه بايد شناخته‌شده نيست، اما هستند كساني كه روزهاي خوب جواني‌شان را در زمين‌هاي تمرين و مسابقه اين ورزش سپري مي‌كنند. بي‌آنكه اخبار قهرماني‌شان در صدر خبرها قرار بگيرد؛ كساني كه با هزينه‌هاي شخصي اين ورزش را دنبال مي‌كنند اما افتخارات‌شان را با ديگران شريك مي‌شوند. به سراغ تيم بيسبال و سافتبال آذرخش رفتيم و گپي كوتاه با بازيكنان و مربيان اين تيم زديم كه خود را براي مسابقات پيش روي‌شان آماده مي‌كنند. در يكي از روزهاي سرد ميانه بهمن، در زميني خارج از استانداردهاي معمول ميهمان تيم آذرخش بوديم تا از بيسبال و سافتبال بگوييم و علاقه و عشقي كه اين تيم را از نقاط مختلف شهر گرد هم آورده. يك تيم پرانرژي و باانگيزه با بازيكناني خونگرم و مهربان كه همه حرف دارند براي گفتن؛ از اينكه آن طور كه بايد جامعه اين ورزش و تيم‌هاي فعال آن را نمي‌شناسد، از اينكه رسانه‌ها در اطلاع‌رساني اخبار مربوط به آن كم‌لطفي مي‌كنند و از كمبود امكانات و بودجه و سختي‌هايي كه به اميد رسيدن روزهاي بهتر تحملش مي‌كنند.
مهرداد حاجيان سرمربي تيم بيسبال آذرخش است. 22 سال است اين ورزش را پيگيري مي‌كند و به عنوان مربي در ايران فعاليت دارد. بيسبال را از امريكا شروع كرده و وقتي به ايران آمده مطلع شده كه فدراسيون بيسبال ايران در حال شكل‌گيري است. با حضور يك گروه پنج نفره هسته اوليه اين فدراسيون شكل گرفت و بعد هم دوستان و علاقه‌مندان به اين ورزش دور هم جمع شدند و تيم‌ها تشكيل شدند و كم‌كم در شهرهاي ديگر هم تيم‌هاي بيسبال شكل گرفت. در حال حاضر 12 شهر در ايران تيم بيسبال دارند و مسابقات قهرماني بين اين تيم‌ها در سطح كشوري برگزار مي‌شود. حاجيان در مورد دلايل عدم توجه به ورزش‌هايي مثل بيسبال مي‌گويد: «در امريكا بيسبال را از پنج سالگي شروع مي‌كنند، اما در ايران نوجوانان ما تا 18 سالگي ممكن است اصلا از وجود چنين ورزشي باخبر نشوند و به همين دليل است كه پيشرفت قابل توجهي در اين رشته نداريم، چون پايه بازيكنان از كودكي شكل نگرفته است. البته به تازگي انجمن بيسبال و سافتبال در نظر دارد مسابقات اين رشته را در رده نوجوانان هم برگزار كند كه اين مساله مي‌تواند اتفاق خيلي خوبي باشد. ما فقط در مسابقات غرب آسيا شركت مي‌كنيم، كه طي 20 سالي كه بيسبال وارد ايران شده، تيم ايران سه بار در اين مسابقات شركت كرده است، يك دوره هم كه پيش رو داريم، تمرينات با مربي ژاپني شروع شده است. يكي از دلايلي كه باعث شده مردم با اين ورزش آشنا نباشند اين است كه اخبار مربوط به اين مسابقات از رسانه‌هاي رسمي منتشر نمي‌شود، حتي اطلاع‌رساني در زمينه محل و زمان برگزاري اين مسابقات هم صورت نمي‌گيرد و همين است كه هنوز بسياري از مردم وقتي در مورد بيسبال با آنها صحبت مي‌كنيم، مي‌گويند: «همون كه توپش خربزه‌ايه؟» و اين ورزش را با راگبي اشتباه مي‌گيرند.» تفاوت بين بيسبال و سافتبال در اندازه و شكل توپ و همين طور ابعاد زمين است و تفاوت‌هاي بسيار ناچيز در قوانين بازي. سافت بال ورزش مخصوص خانم‌هايي است كه به بيس بال علاقه دارند. ميانگين سني بازيكنان تيم آذرخش در گروه خانم‌ها از سنين حدود 18 سال تا حدود 27 سال است و در گروه آقايان بازيكنان بازه سني بين 16 تا 37 سال دارند. مهرداد حاجيان در مورد مسائل و مشكلات مالي تيم بيسبال معتقد است: «اگر سازمان تربيت‌بدني كمك بيشتري به فدراسيون انجمن‌هاي ورزشي كند و فدراسيون هم اين حمايت را از انجمن داشته باشد و انجمن بتواند يك امكانات و تسهيلاتي براي تيم‌ها در نظر بگيرد خيلي از مسائل حل مي‌شود. ما در حال حاضر ليگ و باشگاه داريم، اما باشگاه‌ها اسپانسري ندارند كه بخواهد حمايت‌شان كند، وقتي اطلاع‌رساني در اين زمينه ضعيف است و كسي تا به حال هيچ خبري در مورد بيسبال از تلويزيون نشنيده است، مشخص است كه اسپانسري هم براي حمايت از تيمي كه نه تماشاچي دارد و نه پوشش رسانه‌اي داده مي‌شود، هزينه نمي‌كند. ما در اخبار مختلفي كه منتشر مي‌شود خبر مربوط به جزيي‌ترين اتفاقات زندگي ستاره‌هاي فوتبال جهان را مي‌بينيم، اما مثلا كسي در ايران نمي‌داند كه در فولاد محله سمنان، بازي اول بچه‌ها بيسبال است، هيچ كس در اين روستا فوتبال بازي نمي‌كند، چون يك زماني يك مربي بيسبال در اين روستا به بچه‌ها اين ورزش را آموزش داده و حالا تبديل به پرطرفدارترين ورزش اين روستا شده است. من قبول دارم شما اگر مي‌خواهيد يك روزنامه ورزشي تهيه كنيد هشت صفحه را به فوتبال اختصاص دهيد، يك صفحه را به واليبال اختصاص دهيد، اما در كنار اينها يك ستون كوچك چندخطي را نمي‌شود به ورزش‌هايي مثل بيسبال اختصاص داد؟» حاجيان در مورد مشكلات بازيكنان اضافه مي‌كند: «بازيكنان ما سرتاسر سال را تمرين مي‌كنند براي 12 بازي، با اين شرايطي كه شما مي‌بينيد، وضعيت نامناسب زمين و مشكلات رفت و آمد و... هزينه اجاره زمين و حتي خريد لباس‌هاي تيم را هم از هزينه شخصي خودشان پرداخت مي‌كنند، تيم بودجه‌اي ندارد كه بخواهد حمايت‌شان كند، اگر در مسابقات هم برنده شوند باز هم حمايتي صورت نخواهد گرفت، چون بودجه‌اي در نظر گرفته نشده تا به بازيكنان اختصاص داده شود، اگر بازيكني مدالي بين‌المللي كسب كند يا تيمي موفقيتي به دست بياورد ديگر چه نيازي به فدراسيون و وزارت ورزش دارد؟ وقتي كه اين بازيكن براي مسابقات و كسب مدال آماده مي‌شود نياز به حمايت دارد، بايد قبل از قهرمان شدن و كسب موفقيت در سطوح مختلف از تيم‌هاي ورزشي حمايت شود، مورد بعدي اينكه بيسبال بازي مخصوص فصل تابستان است، به دليل اينكه شكل اجراي اين ورزش به گونه‌اي است كه بازيكن بايد بخشي از مسابقه را بدود و بخشي را بايستد و اين مساله مناسب هواي سرد نيست، اما به دلايل مختلف مسابقات ما امسال در زمستان برگزار مي‌شود.»
تماشاچي سرمايه است
ندا غياثوند مربي تيم سافتبال آذرخش است. 11 سال است كه سافتبال بازي مي‌كند. ندا دبير ورزش است، مي‌گويد كه خيلي اتفاقي با اين رشته ورزشي آشنا شده است. وقتي وارد اين رشته شده جذابيت‌هايي در آن ديده كه باعث شده طي اين سال‌ها به طور مستمر سافتبال را دنبال كند. تيم آذرخش سه دوره مقام سوم كشوري را كسب كرده و يك دوره قهرمان مسابقات كشوري بوده است. ندا مي‌گويد: «شايد سافتبال از بيرون ورزش مهيج و جالبي به نظر نيايد، اما وقتي وارد زمين بازي مي‌شويد آنقدر هيجان و تحرك اين بازي جذب‌تان مي‌كند كه دوست نداريد آن را كنار بگذاريد» و اضافه مي‌كند: بعضي از كساني كه اين ورزش را بعد از مدتي كنار مي‌گذارند دو دليل عمده دارند؛ يكي اينكه بيسبال و سافتبال ورزش تكنيكي و سختي است و ممكن است كسي كه قبلا هم ورزش مي‌كرده در ابتداي كار رضايتي از فعاليتش كسب نكند و اين ورزش را رها كند. دليل ديگري كه باعث مي‌شود بعضي از كساني كه وارد اين رشته مي‌شوند آن را دنبال نكنند اين است كه مسابقات اين رشته در زمان مشخصي برگزار نمي‌شود و اعزام به مسابقات مختلف كشوري و بين‌المللي به شكل زمانبندي شده و دقيق صورت نمي‌گيرد، و بحث هزينه‌ها هم ممكن است بازيكنان را دلسرد كند. چون تيم‌ها عموما اسپانسر ندارند كه بخواهد هزينه‌ها را تقبل كند در نتيجه هزينه بر عهده خود بازيكن است كه حتي براي بازي در باشگاه حقوقي هم دريافت نمي‌كند. از نظر هزينه تجهيزات اگر بخواهيم تخمين بزنيم هر توپ ما حدود 35 هزار تومان هزينه دارد و در هر تمرين ما حداقل به 10 توپ نياز داريم، دستكش‌هاي مخصوص بيسبال هم قيمتي حدود 300 هزار تومان دارند، بت هم قيمتي حدود 200 هزار تومان دارد، مابقي هزينه‌ها هم كه شامل هزينه رفت و آمد و هزينه‌هاي جاري است همه بر عهده خود بازيكن است.» نظر ندا در مورد فوتبال اين است كه: «فوتبال ورزشي است كه تماشاچي زياد دارد، و اين مساله باعث مي‌شود سرمايه به باشگاه تزريق شود، شايد بايد حق بدهيم كه روي فوتبال بيشتر از ورزش‌هاي ديگر سرمايه‌گذاري صورت بگيرد، اما اين نكته هم وجود دارد كه ورزش‌هاي ديگر از نظر امكانات و سرمايه از حداقل‌ها هم محرومند، چون ورزش‌هاي ديگر هم به همان ميزان توان جسمي مي‌طلبند و بازيكنان تيم‌ها هم به همان اندازه زحمت مي‌كشند كه فوتباليست‌ها تلاش مي‌كنند.» تيم سافتبال آذرخش زيرنظر مربيان گروه، خود را براي مسابقاتي كه از 29 بهمن تا اول اسفند در بوشهر برگزار مي‌شود آماده مي‌كند.
هر INNING فرصتي است براي جبران
ستاره سهيلي دبير هيات سافتبال انجمن‌هاي ورزشي استان تهران است. در فوتسال و اسكي هم فعال است اما سه سال است كه سافتبال را به عنوان ورزش اولش انتخاب كرده و از طريق يكي از دوستان خانوادگي با سافتبال آشنا شده است. ستاره مي‌گويد سافتبال ورزش مهيج و جذابي است و به زندگي شباهت زيادي دارد «چون در هر INNING شما فرصت داريد كه اشتباهات INNING قبل را جبران كنيد.» ستاره به هيات سافتبال استان تهران پيشنهاد داده تا يك استعداديابي در مدارس انجام شود تا بازيكنان نوجوان هم بتوانند فرصتي براي ورود به اين ورزش پيدا كنند. و با اين طرح موافقت شده تا در بعضي مناطق تهران اين استعداديابي صورت بگيرد و اين ورزش به صورت پايه‌اي از مدارس شروع شود. ستاره مي‌گويد: «اگر اطلاع‌رساني از طريق رسانه‌هاي عمومي صورت بگيرد و تماشاچي براي تماشاي مسابقات حضور داشته باشد، مي‌توان اسپانسر هم براي تيم جذب كرد؛ اما وقتي كه مسابقات بدون تماشاچي برگزار مي‌شوند، مشكلات همچنان وجود دارند و رسانه‌ها هم مسابقات را پوشش خبري نمي‌دهند، چون برايشان ارزش خبري ندارد.» از شرايط نامناسب زمين مي‌گويد و اينكه توپ‌هايي كه براي خريدشان هزينه مي‌كنند از اتوبان و زمين‌هاي كناري سر درمي‌آورد چون اطراف زمين به شكل مناسبي پوشيده نشده است و تيم به اجبار در زمين فوتبال، بايد سافتبال تمرين كند.
شيريني قهرماني
مريم علي‌اكبر هفت سال است كه سافتبال بازي مي‌كند. هيجان و تحرك اين ورزش مريم را جذب كرده. مريم از اينكه مردم نمي‌دانند در ايران 20 سال است كه تيم‌هاي بيسبال فعاليت مي‌كنند اذيت مي‌شود. اما مي‌گويد اكثر كساني كه نمي‌دانند چنين ورزشي در ايران وجود دارد، بعد از شنيدن توضيحاتي در رابطه با اين ورزش مشتاق پيگيري آن هستند. مريم در هنرستان تربيت‌بدني تحصيل كرده و از همانجا هم با اين رشته آشنا شده و وارد تيم سافتبال تهران شده است. قبل از سافتبال در رشته‌هاي فوتسال و بسكتبال و تيراندازي فعال بوده. بهترين خاطره و تجربه مريم برمي‌گردد به قهرماني تيم آذرخش در مسابقات كشوري كه در بندر عباس برگزار شد.
همت والا
فرشته فرهنگ‌رنجبر هفت سال است كه سافتبال بازي مي‌كند. از طريق تبليغاتي كه در باشگاه انقلاب كرج ديده وارد اين رشته ورزشي شده است و حالا هم از رشت براي تمرينات تيم آذرخش خودش را به تهران مي‌رساند تا همراه با هم‌تيمي‌هايش براي مسابقات بوشهر آماده شوند. تحرك و تازه بودن اين ورزش برايش بيشتر از بقيه فاكتورها جذابيت داشته و باعث شده تا پيگير اين ورزش باشد. فرشته علاوه بر سافتبال تنيس هم بازي مي‌كند.
اولويت اصلي
هدي غياثوند شش سال است كه سافتبال بازي مي‌كند و چهار دوره همراه تيم آذرخش در مسابقات كشوري شركت كرده است. هدي در ورزش‌هاي ديگري مثل تكواندو و دووميداني و واليبال و هنرهاي رزمي هم فعاليت كرده است اما بيشتر از همه اين رشته‌ها به سافتبال علاقه‌مند است و مي‌گويد كه در زمين بازي تمام دغدغه‌هايش را فراموش مي‌كند و فقط به بازي فكر مي‌كند.
هدي دليل نيمه‌كاره ماندن فعاليت بعضي از بازيكنان اين رشته را عدم رسيدگي به وضعيت بازيكنان و برنامه‌ريزي دقيق تيم‌ها مي‌داند. و در انتها مي‌گويد: «اميدوارم به قدري به وضعيت تيم سافتبال و خانم‌هايي كه در اين تيم‌ها بازي مي‌كنند رسيدگي شود كه انگيزه ادامه راه برايشان تقويت شود.»
از ما مي‌پرسند مگر ايران تيم بيسبال هم دارد؟
كيوان رانا كاپيتان تيم ملي بيسبال ايران است. 12 سال است كه اين ورزش را انتخاب كرده و 10 سال است كه عضو تيم ملي بيسبال شده است. كيوان مي‌گويد بيسبال تركيبي از ورزش‌هاي قدرتي و سرعتي و استقامتي است و هيجان خاصي دارد كه اگر كسي يك‌بار آن را تجربه كند، حتما اين ورزش را ادامه مي‌دهد. كيوان از كودكي در هند زندگي كرده و از همان جا هم بازي كريكت را شروع كرده، كريكت خيلي به بيسبال نزديك است و همين مساله باعث شده كه وقتي به ايران آمده و به دنبال رشته كريكت رفته با فدراسيون بيسبال آشنا شده و فعاليتش را در اين رشته شروع كرده است. كيوان در مورد نگاه اجتماعي مربوط به ورزش بيسبال مي‌گويد: «وقتي در مورد بيسبال با كسي صحبت مي‌كنيم مي‌گويند مگر ايران تيم بيسبال هم دارد؟ متاسفانه هيج تبليغ و خبررساني در مورد اين ورزش در كشور انجام نمي‌شود، ما سه سال قبل در مسابقات غرب آسيا مقام سوم را كسب كرديم، اما هيچ كجا خبري در اين مورد منعكس نشد، در فدراسيون فعلي البته تلاش‌هاي خوبي صورت مي‌گيرد اما اين قدم‌هاي كوچك به تنهايي كافي نيست، و نياز به حمايت دارند.»
علاقه حرف اول را مي‌زند
علي گودرزي يك سال است كه از اصفهان به تهران آمده و به تيم آذرخش پيوسته. هشت سال است كه بيسبال بازي مي‌كند. يكي از دوستانش كه در تيم ملي بيسبال بازي مي‌كرده او را تشويق كرده تا وارد اين رشته شود. علي معتقد است اگر تبليغ درستي براي بيسبال صورت بگيرد، ورزش جذاب و دوست داشتني‌اي است و مي‌تواند مورد استقبال جوانان قرار بگيرد. علي معتقد است دليل اينكه بعضي جوانان مدتي به سمت بيسبال مي‌آيند و بعد به سراغ ورزش‌هاي ديگر مي‌روند اين است كه «بيسبال ورزش جذابي است اما اگر تيم بتواند در طول هفته دو تا سه روز تمرين داشته باشد و در طول سال در مسابقات مختلف شركت كند، مثلا يك جوان 18 ساله كه وارد اين ورزش مي‌شود دوست دارد وارد تيم ملي شود و توقع دارد تيم ملي حداقل در طول سال يك يا دوبار به مسابقات بين‌المللي اعزام مي‌شود. وقتي اين اتفاقات نمي‌افتد ترجيح مي‌دهند دو سال در رشته فوتبال فعاليت كنند و بعد از تلاش‌شان نتيجه بگيرند.» علي تا 18 سالگي در رده نوجوانان باشگاه ذوب‌آهن اصفهان فوتبال بازي مي‌كرد اما به دلايلي از فوتبال دلزده شده و به سراغ بيسبال آمده است، مي‌گويد: «من اين مورد را در بيسبال دوست دارم كه باشگاه من را اسير نمي‌كند، بر اساس علاقه خودم پيگير اين ورزش هستم، و مورد ديگري كه باعث شد از فوتبال صرف نظر كنم اين بود كه با اينكه بازي من خوب بود، يك نفر ديگر با رابطه توانست جاي من را در تيم بگيرد و اين مساله در فوتبال كم اتفاق نمي‌افتد، اما در بيسبال همه كساني كه پيگيرش هستند به دليل علاقه و عشق‌شان به اين ورزش است نه چيز ديگر.»
بيسبال زندگي است
عليرضا صفوي مربي تيم آذرخش است. 13 سال است كه بيسبال بازي مي‌كند. عليرضا قهرمان نوجوانان دوچرخه‌سواري جاده‌اي ايران است. اما علاقه كودكي‌هايش و تجربه پدرش در بازي بيسبال او را به سمت اين ورزش هدايت كرده. معتقد است: «بيسبال يك روح خيلي خاص دارد، شايد براي كسي كه عميقا درگير اين مساله نشده باشد، قابل لمس نباشد، همه موارد در اين ورزش هست، چه فاكتورهاي جسمي، چه ابعاد روحي و رواني، و زماني كه بازيكن به مجموعه‌اي از اين آمادگي‌ها مي‌رسد يك رضايت دروني خوب را تجربه مي‌كند.» براي عليرضا جذب نوجوانان و جوانان به اين رشته ورزشي اتفاق لذتبخشي است كه در طول چند سالي كه به عنوان مربي فعاليت مي‌كند، تجربه كرده. و اضافه مي‌كند: «بيسبال از جمله ورزش‌هايي است كه چندان مورد توجه نيست، اما تصور كنيد همين كساني كه جذب اين ورزش شده‌اند، آن را رها مي‌كردند و وارد هزاران وادي ديگر مي‌شدند و با مشكلاتي در جامعه روبه‌رو مي‌شدند، با سرمايه‌گذاري روي اين جوانان مي‌توان سود بيشتري را نصيب جامعه كرد. اگر براي جواني كه از سر بيكاري ممكن است به كار خلاف رو بياورد يك هزينه‌اي در حوزه ورزش در نظر بگيريم، قطعا اين هزينه در جايي ديگر به جامعه برمي‌گردد و نوعي سرمايه‌گذاري محسوب مي‌شود.»