پولش را از كجا بياوريم؟

در هفته‌اي كه گذشت، دولت لايحه بودجه را تقديم مجلس كرد تا بحث و تصويب آن توسط نمايندگان مردم شروع شود و طبيعتا موارد متعددي از اين لايحه مورد توجه مردم نيز قرار گرفت و بخش‌هايي از آن وارد گفت‌وگوهاي روزانه مردم شد. نكات مختلفي از اين لايحه توجه‌ها را به خود جلب كرد ولي يكي از مواردي كه بيشتر از همه و حتي چند برابر نكات ديگر لايحه، بحث و اظهار نظر را باعث شد، عوارض خروجي مسافرين براي نوبت‌هاي اول و بعدي بود. دليلي را هم كه دولت براي اين افزايش اعلام كرد، واريز مبالغ دريافت شده به حسابي مشخص براي مصرف در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري است. طيف مخالفيني كه در اين مورد در فضاي واقعي و مجازي ديدم آنقدر متنوع و گسترده بود كه قطعا توجه به آن ضروري است. آنچه در اين ميان براي من جالب بود اين است كه بيشتر كساني را كه مخالف افزايش اين عوارض ديدم، هواداران ميراث فرهنگي كشور يا حداقل از مدعيان اين هواداري‌اند. يعني آنهايي كه بيشتر از همه نگراني خود را از تخريب آثار تاريخي و ميراث فرهنگي اين كشور ابراز مي‌كنند، بيشترين مخالفان افزايش عوارض خروجي هم هستند.
سوالي كه براي من پيش مي‌آيد اين است كه اگر بر اين اعتقاديم كه بايد آنچه از ميراث اين كشور با همه بلاهايي كه طي قرون بر آن وارد شده محافظت كرد، هزينه اين محافظت بايد از كجا بيايد؟ بيشتر جواب‌هايي كه مي‌شنوم دلالت بر اين دارد كه ما كشوري ثروتمنديم و دولت موظف است از اين ثروت براي حفظ اين آثار استفاده كند، نه اينكه انتظار داشته باشد كه مردم بهاي آن را بپردازند. از طرف ديگر بر اين موضوع پاي مي‌فشرند كه از كجا معلوم اين پول دريافتي، حتما براي حفظ اين ميراث صرف شود يا حتي اگر هم در اختيار سازمان ميراث فرهنگي قرار گرفت، با تغييرات مديريتي كه شاهد آنيم، به بليه مديريتي آن هشت سال كذايي دچار نشود؟ به گمان من اما، اولا اگر معتقديم دولت‌ها وقتي پاسخگو خواهند شد كه گذران‌شان به پول مردم بسته باشد و نه مستقل از مردم، اينكه چنين عوارضي گرفته شود و به حساب مشخصي براي مصرف مشخص واريز شود، امكان مطالبه و پرسش مقدار و هزينه‌كرد را نيز فراهم مي‌كند.
در ثاني اگر اصل بر بي‌اعتمادي به دولت در مصرف بودجه و درآمد است، در همه جاي بودجه مي‌توان همين نگاه را داشت، چرا همين‌جا كه مي‌توان درآمد و هزينه‌ها را پيگيري كرد، بيشتر از همه موارد ديگر فريادمان بلند شده است؟ حفظ اين ميراث اگر دغدغه ما است، بايد برايش هزينه كنيم. اگر معتقديم اين هزينه نبايد از جيب ما پرداخت شود، بگوييد از كجا تامينش كنيم؟ پولش را از كجا بياوريم؟ از نفت؟