مايك پنس سفرخود به خاورميانه را به تعويق انداخت
ايالات متحده بدون متحد در شوراي امنيت
ميثم سليماني
دوشنبه شب شوراي امنيت سازمان ملل شاهد يك صفآرايي قدرتمند عليه ايالات متحده امريكا بود؛ جايي كه پيشنويس قطعنامه ضد اسراييلي ارايه شده از سوي مصر به راي گذاشته شد و 14 عضو شورا به آن راي مثبت دادند و اين تنها امريكا بود كه با وتوي خود اجازه نداد اين اتفاق رخ دهد. شايد عمق انزوا را ميتوان در صحبتهاي دني دنون، نماينده رژيم صهيونيستي در سازمان ملل متحد ديد كه اعلام كرد ما با متحدانمان اجازه تصويب اين قطعنامه را نميدهيم. اما در واقعيت متحداني وجود نداشت و اين تنها امريكا بود كه در كنار رژيم صهيونيستي ايستاد تا مانع از تصويب يك قطعنامه شود. اين در حالي است كه يك سال پيش در چنين روزهايي اسراييل حتي همين يك متحد را نداشت تا از آنها حمايت كند. اما حالا به نظر ميرسد دونالد ترامپ به وعدهاي كه يكسال پيش پس از تصويب قطعنامه ضد اسراييلي در شوراي امنيت داد عمل كرد و اينبار در كنار اسراييل، اين امريكا بود كه منزوي شد. حالا خبرهاي ديگري از پيامدهاي تصميم دونالد ترامپ مبني بر پذيرش بيتالمقدس به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي و وتوي قطعنامه دوشنبه شب شوراي امنيت توسط ايالات متحده بيشتر براي اين كشور نمايان ميشود.
كاخ سفيد پس از جلسه رايگيري در شوراي امنيت سازمان ملل اعلام كرد، كه برنامه سفر مايك پنس، معاون اول رييسجمهور به خاورميانه به تعويق افتاده است. هرچند دليل اصلي اين اتفاق را كاخ سفيد به دليل رايگيري در راستاي تصويب قانون ماليات اعلام كرد، اما براي بسياري اين موضوع تنها يك بهانه است و اين اتفاق را تحت تاثير تصميم دولت ترامپ براي شناسايي بيتالمقدس به عنوان پايتخت اسراييل ميدانند. پنس طبق برنامه قبلي بنا بود سهشنبه شب به وقت واشنگتن، امريكا را ترك كند و روز چهارشنبه با عبدالفتاح سيسي، رييسجمهوري مصردر قاهره ديدار كند. او بنا بود قبل از سفر برنامهريزي شده به آلمان نيز سفري به سرزمينهاي اشغالي داشته باشد و با مقامهاي رژيم اسراييل ديدارو گفتوگو كند. اما دفتر پنس اعلام كرد كه اين سفر به تعويق افتاد تا او بتواند در واشنگتن بماند تا زماني كه رايگيري در خصوص لايحه مالياتي ترامپ در سنا به پايان برسد. اما شرايط به نحوي پيش رفته است كه انتظار ميرود او 14ژانويه به خاورميانه سفر كند.
آليسا فرح، سخنگوي مطبوعاتي مايك پنس به خبرنگاران گفت: بزرگترين قانون كاهش مالياتي در تاريخ امريكا يك دستاورد برجسته براي رييسجمهور ترامپ و كمك به ميليونها كارگر امريكايي است. از همين رو معاون رييسجمهور متعهد به پايان رساندن اين لايحه تا خط پايان است و احتمالا معاون رييسجمهور در ماه ژانويه به مصر و اسراييل سفر خواهد كرد.
با اين حال از نظر شكلي اگر راي ميان سناتورها در مجلس سنا در لايحه ماليات 50-50 شود او ميتواند اين گره را با راي خود به نفع لايحه بازكند. اما از آنجايي كه روز دوشنبه سناتور سوزان كالينز حمايت خود از اين لايحه را اعلام كرد گره خوردن در آرا دور از انتظار به نظر ميرسد كه نياز به راي مايك پنس باشد. يك مقام ارشد كاخ سفيد هفته گذشته به واشنگتن پست گفت: هرچند آراي كافي براي قانون اصلاح مالياتي در سنا وجود دارد، اما شكست در قانون اصلاح قانون مراقبتهاي بهداشتي در ماه ژوئيه و عدم راي جان مككين به لايحه به كاخ سفيد آموخته است تا زماني كه يك طرح به تصويب نرسيده، آراي پيشبيني شده قابل اطمينان نيستند و بايد يك طرح به تصويب نهايي برسد.
نكته اساسي اينجاست كه اين تاخير زماني اتفاق ميافتد كه ايالات متحده يك قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل را كه پذيرش بيتالمقدس از سوي ترامپ به عنوان پايتختي رژيم اسراييل رد ميكرد، راي منفي داد. مصر هرچند در پيشنويس نهايي اين قطعنامه نامي از ترامپ نياورد، اما در آن بهشدت تصميمهاي مربوط به وضعيت بيتالمقدس را مورد انتقاد قرار داد و عنوان كرد كه بايد وضعيت نهايي بيتالمقدس از طريق مذاكرات حل شود. اما دولت ترامپ نخستين وتوي خود را در شوراي امنيت انجام داد در حالي كه همه 14 عضو ديگر از قطعنامه حمايت كردند كه اين موضوع انزواي ايالات متحده را در شوراي امنيت در پي داشت. گفتني است نهتنها اين نخستين وتوي ايالات متحده در دولت ترامپ به شمار ميآيد بلكه اين وتو نخستين وتوي ايالات متحده پس از شش سال است. آخرين وتوي ايالات متحده مربوط به فوريه 2011 است كه دولت اوباما نيز يك قطعنامه مربوط به محكوميت شهركسازيهاي اسراييلي را وتو كرد. اما نكته جالب توجه اينجاست كه دولت اوباما در طول 8 سال تنها يك وتو انجام داد كه اين نيز در نوع خود يك ركورد محسوب ميشود. چرا كه جورج بوش در طول هشت ساله دولت خود 10 وتو انجام داد و اكنون نيز با گذشت كمتر از 1سال از دوره رياستجمهوري دونالد ترامپ، دولت يك وتو انجام داد.
گفته ميشود كه در حال حاضر هيچ اعتراض جدي نسبت به تصميم دونالد ترامپ در خصوص تعويق اين سفر صورت نگرفته است. طبق برنامهريزي اوليه اين سفر بنا بود حدود يك هفته به طول بينجامد و ديدارهاي مختلفي براي مايك پنس برنامهريزي شده بود. او ابتدا بنا بود در سفر خود به سرزمينهاي اشغالي با رووين ريولين، رييس رژيم اسراييل و سپس با بنيامين نتانياهو، نخستوزير اين رژيم ديدار و گفتوگو كند. طبق برنامه همچنين بنا بود با محمود عباس رييس دولت خودگردان فلسطين و همچنين در سفر خود به مصر با عبدالفتاح سيسي، رييسجمهوري اين كشور ديدار كند. او همچنين بنا بود با امام بزرگ الازهر و همچنين كشيش اعظم كليساي قبطيان مصر كه رهبري بخش زيادي از مسيحيان در خاورميانه را برعهده دارد ملاقاتي داشته باشد. اما ترامپ در روز 6دسامبر اعلام كرد كه بيتالمقدس را به عنوان پايتخت رژيم اسراييل شناسايي ميكند و قصد دارد به دهها سال سياست شكست خورده ايالات متحده نسبت به سرزمينهاي اشغالي پايان دهد و سفارت امريكا را از تلآويو به بيتالمقدس منتقل كند.
اما اين اتفاق عملا موجب آن شد كه نيمي از جلسات پنس لغو شود. مجدي خالدي، مشاور ديپلماتيك محمود عباس اعلام كرد با توجه به اينكه ايالات متحده از خط قرمز، با تصميم خود درباره بيتالمقدس عبور كرده است با مايك پنس جلسهاي برگزار نخواهند كرد. دو رهبر مذهبي در مصر نيز اعلام كردند كه با مايك پنس ديدار نميكنند. در كرانه باختري و بيت لحم كه طبق برنامهريزي بنا بود مايك پنس در آنها توقف داشته باشد نيز رهبران مسيحي مخالفت خود نسبت به حضور پنس در اين منطقه را اعلام كردند و نگراني از اين وجود داشت كه در منطقه موجي از اعتراضها عليه پنس راهاندازي شود. با اين وجود سيسي هرچند موافقت كرده بود با پنس ملاقات كند، اما اين تصميم او با مخالفت جدي مردم مصر همراه بود و روي محبوبيت وي بهشدت تاثيرگذار بود. روز پنجشنبه نيز كاخ سفيد اعلام كرد كه مايك پنس قصد دارد تا سفر خود را بهشدت كوتاه كند و بازهم مقامات تاكيد داشتند كه اعتراضها فاكتور اصلي تعويق اين سفر نبوده و آقاي معاون اول تنها براي تصويب لايحه مالياتي بنا دارد در كشور بماند. در آن زمان حتي حاشيه امن جمهوريخواهان در سنا كمتر بود چرا كه اعلام شد جان مك كين به دليل مريضي نميتواند در جلسه حضور داشته باشد و پس از بازگشت به آريزونا رفت تا وقت خود را با خانوادهاش بگذراند. مقامهاي كاخ سفيد در نهايت اعلام كردند كه اين سفر به نظر ميرسد بسيار كوتاه باشد يا اينكه به تعويق بيفتد كه در نهايت تصميم گرفته شد تا به تعويق بيفتد. با اين حال اگرچه هنوز هيچ برنامهريزي جديدي براي سفر مايك پنس صورت نگرفته است اما مقامات ابراز اميدواري كردند كه شايد معاون رييسجمهور دوباره تمام ديدارهاي خود را احيا كند يا شايد به كشورهاي ديگر منطقه نيز سفر كند. اما هرچه كاخ سفيد بخواهد بهانهتراشي كند واقعيت امر اين است كه آنها خود ميدانند، سفر پنس به سرزمينهاي اشغالي جز ديدار با مقامهاي صهيونيستي و بدون ديدار با مقامهاي فلسطيني و اعتراضهاي گسترده عليه اين سفر هيچ دستاورد ديگري نخواهد داشت و اين نگراني وجود دارد كه انزواي امريكا را در مساله فلسطين بيش از پيش نمايان كند.