استراتژي نااميد‌كننده امريكا و ظهور داعش در افغانستان
درحالي كه چند ماه از اعلام استراتژي جديد امريكا در افغانستان مي‌گذرد، خبرگزاري «شينهوا» وضعيت امنيتي افغانستان و دستاوردهاي اين استراتژي را مورد بررسي قرار داده است. به گزارش خبرگزاري تسنيم به نقل از «شينهوا»، چند ماه از اعلام استراتژي ترامپ در قبال افغانستان و جنوب آسيا مي‌گذرد و هزاران نظامي خارجي نيز مشغول «جنگ عليه تروريسم» هستند، اما پس از 16 سال حضور نظاميان خارجي مشكلات امنيتي همچنان بزرگ‌ترين چالش پيش روي دولت افغانستان است. ترامپ چند ماه پيش براي پيروزي در طولاني‌ترين و پر هزينه‌ترين جنگ تاريخ امريكا كه آن را از بوش و اوباما به ارث برده است، در ماه آگوست سال جاري استراتژي‌اي را براي «پيروزي» در جنگ افغانستان اعلام كرد. رييس‌جمهور امريكا در اين استراتژي بحث‌برانگيز علاوه بر تشديد فشار بر طالبان و ديگر گروه‌هاي مسلح مخالف دولت افغانستان مدعي شد واشنگتن فشار بيشتري را بر كشورهاي حامي مخالفان مسلح دولت كابل اعمال خواهد كرد. پس از آن نيز ترامپ براي تقويت نيروهاي امنيتي افغان شمار نظاميان امريكايي در افغانستان را از 11 هزار به 15 هزار افزايش داد. از سوي ديگر كشورهاي عضو سازمان ناتو نيز متعهد شده‌اند تا براي ايجاد امنيت در افغانستان نظاميان بيشتري را به اين كشور اعزام كنند. با اين حال افزايش حملات هوايي در اين كشور نگراني سازمان‌هاي حقوق بشري از جمله ديدبان حقوق بشر را از احتمال افزايش تلفات غيرنظاميان در اين حملات در پي داشته است.
واكنش‌هاي منطقه‌اي
در حالي كه دولت افغانستان از استراتژي واشنگتن استقبال كرده است، همسايگان نزديك اين كشور و قدرت‌هاي منطقه‌اي از آن حمايت نكرده‌اند. بسياري از افغان‌ها از جمله حامد كرزي رييس‌جمهور سابق افغانستان اين استراتژي را اشتباه دانسته و اعلام كرده‌اند كه اين رويكرد باعث شعله‌ورتر شدن جنگ افغانستان خواهد شد. كرزي كه پس از سرنگوني رژيم طالبان در سال 2001 به مدت 13 سال رهبري افغانستان را به عهده داشت هشدار داده كه استراتژي امريكا سبب كاهش همكاري‌هاي بين‌المللي براي برقراري صلح در افغانستان خواهد شد. چين كه از حاميان روند صلح در افغانستان است علاوه بر قدرداني از مشاركت اسلام‌آباد در مبارزه عليه تروريسم ابراز اميدواري كرده كه استراتژي واشنگتن به صلح پايدار و ثبات در افغانستان منجر شود. با اين حال روسيه از ادامه بحران افغانستان و افزايش درگيري‌ها در اين كشور ابراز نگراني كرده و به اين دليل نيز درباره اين استراتژي ابراز ترديد كرده است. از سوي ديگر طالبان نيز در واكنشي شديد ضمن محكوم كردن استراتژي ترامپ در افغانستان به علت جنگ افروزي تاكيد كرده كه «مقاومت» را افزايش خواهد داد. «ذبيح‌الله مجاهد» سخنگوي طالبان اظهار داشت: اگر دولت امريكا به «اشغال» افغانستان ادامه دهد جنگجويان طالبان اين كشور را به قبرستان نظاميان امريكايي تبديل خواهند كرد.
آيا اين استراتژي دستاوردي داشته است؟
از زمان اعلام استراتژي امريكا براي افغانستان و افزايش فشارها بر مخالفان مسلح دولت افغانستان در كنار چندين هزار نفر از مردم افغانستان از جمله غيرنظاميان چند نفر از اعضاي ارشد طالبان، داعش و القاعده نيز كشته شدند. ژنرال «جان نيكلسون» فرمانده نظاميان امريكايي و ناتو در افغانستان نيز اخيرا اعلام كردبا طالبان با افزايش فشارها قادر به پيروزي نخواهد شد. وي تصريح كرد طالبان تنها سه گزينه پيش روي خود دارند؛ يا به روند صلح ملحق شده، يا منزوي شوند يا كشته شوند. «عتيق‌الله امرخيل» ژنرال بازنشسته افغان و كارشناس مسائل نظامي و سياسي به شينهوا گفت: براي همه بسيار واضح است كه درگيري‌ها و مناقشه‌ها از زمان اعلام استراتژي جديد افزايش يافته است اما هنوز نتايج سازنده از جمله آوردن طالبان بر سر ميز مذاكره حاصل نشده است. به گفته اين كارشناس بسياري از مردم افغانستان بر اين باورند كه مخالفت بسياري از قدرت‌هاي منطقه با استراتژي امريكا براي افغانستان به چند قطبي شدن در منطقه منجر خواهد شد كه در نهايت ممكن است بحران كنوني افغانستان را تشديد كند.
افغانستان، مقصد جديد داعش
در تحولي جداگانه اما مرتبط با حال و روزهاي امنيتي اين روزهاي افغانستان، رييس سرويس امنيت فدرال روسيه به كشورهاي آسياي مركزي هشدار داد جنگجويان گروه تروريستي داعش به صورت سازماندهي شده در حال خروج از عراق و سوريه هستند و افغانستان مقصد بعدي اين گروه تروريستي خواهد شد. «بورتينكوف» رييس سرويس امنيت فدرال روسيه در نشست شوراي نهادهاي امنيتي كشورهاي مشترك المنافع اعلام كرد افراد وابسته به داعش پس از شكست در عراق و سوريه به صورت گروه‌بندي شده در حال اعزام به افغانستان هستند تا از آنجا به كشورهاي آسياي مركزي نفوذ كنند. وي افزود تاكتيك جنگي اين گروه تروريستي تغيير كرده است و سركردگان آن از جنگجويان داعشي خواسته‌اند تا به صورت مستقل وارد عمل شوند. «اسپيوتنيك» گزارش داد وزارت دفاع روسيه تانك‌هاي پيشرفته و تعدادي بالگردهاي جنگي را به ارتش تاجيكستان براي حفاظت از مرزهاي مشترك اين كشور با افغانستان تحويل داده است. «ضميركابلوف» نماينده ويژه «پوتين» نيز پيش از اين ضمن ابراز نگراني از فعاليت داعش در شمال افغانستان هشدار داده بود: اگر كابل بي‌توجهي نشان دهد و خارجي‌ها نيز دست روي دست بگذارند، مسكو اقدام نظامي خواهد كرد. روزنامه پشتو زبان «سرخط» چاپ كابل نيز نوشت جنگجويان گروه تروريستي داعش در شمال افغانستان در حال ساختن پناهگاه‌هاي مستحكمي هستند و جوزجان را نيز مركز فعاليت اين گروه براي شمال افغانستان تعيين كرده‌اند. «رحمتالله حشر» فرماندار شهرستان «درزاب» تصريح كرد بيشتر مناطق اين شهرستان در تصرف گروه داعش است و اين شهرستان مركز هماهنگي داعشي‌ها در شمال افغانستان محسوب مي‌شود. منابع محلي نيز در اين ولايت از حضور جنگجويان خارجي عمدتا عرب در اين ولايت خبر داده‌اند كه مسووليت آموزش جنگجويان اين گروه تروريستي را به عهده دارند. اين در حالي است كه پس از شكست گروه داعش در عراق و سوريه گزارش‌هاي متعددي از انتقال برنامه‌ريزي شده جنگجويان سرگردان داعش به افغانستان منتشر شده است.