گفت‌وگوهاي فني؛ بسترساز رسيدن به توافق
داوود هرميداس باوند٭
ايران و گروه 1+5 از 15 ماه پيش تا به امروز، مذاكراتي سخت، پيچيده و دشوار و البته جدي و رو به جلو را براي حل و پايان بخشيدن به پرونده هسته‌اي كشورمان آغاز كرده‌اند كه موجب شده است اين مذاكرات به نقاط حساس و پيچيده‌اي برسد. در روزهاي گذشته نيز دور جديدي از گفت‌وگوها ميان هيات‌هاي مذاكره‌كننده شكل گرفته است اما مساله‌اي كه اين مذاكرات را بيش از هر مذاكره پيشين متفاوت مي‌سازد، حضور رييس سازمان انرژي اتمي و دستيار ارشد رييس‌جمهور در اين مذاكرات و همراهي‌شان با وزير امور خارجه است. بايد دانست كه هرچند هر توافقي در مذاكرات هسته‌اي بيش از هر مساله ديگر جنبه سياسي دارد اما مباني اصلي آن را مسائل فني و حقوقي تشكيل مي‌دهد. وقتي رييس سازمان انرژي اتمي در اين مذاكرات حضور مي‌يابد، اين معنا شكل مي‌گيرد كه وي قرار است تا به مسائل فني درمذاكرات با وزير انرژي دولت امريكا بپردازد؛ مسائلي كه در قالب ميزان غني‌سازي، تعداد سانتريفيوژها، نوع دستگاه‌ها و... متبلور شده است تا علاوه بر حفظ حقوق ايران خواسته‌هاي آنان نيز تامين شود. بنابراين مي‌توان گفت كه ديدار آقاي صالحي و وزير انرژي امريكا براي چانه‌زني طرفين است تا تمامي زوايا مورد بررسي قرار گيرد، طرح‌هاي مناسب انتخاب شوند؛ پس مي‌توان گفت كه اين رايزني‌ها مي‌تواند بسترساز رسيدن به توافق باشد. همچنين قرار است امروز و فردا، محمدجواد ظريف و جان كري وزراي خارجه ايران و امريكا با يكديگر گفت‌وگوهايي دوجانبه داشته باشند كه آنها بيش از هر بعد ديگري، بعد سياسي براي رسيدن به توافق را دنبال مي‌كنند. تاكنون آنچه از علائم و نشانه‌ها ديده مي‌شود اين است كه دولت امريكا اراده و نيت رسيدن به توافق را دارد زيرا اگر شرايط منطقه‌اي و انتخابات رياست‌جمهوري سال 2016 دولت اوباما را مجبور مي‌كند تا به فكر مصالحه با كشورمان و پايان دادن يك مساله كه جنبه‌هاي جهاني هم به خود گرفته است، باشد. از سوي ديگر، اسراييل و مخالفان جمهوريخواه كه هم‌اينك كنگره امريكا را در دست دارند، از رسيدن به چنين توافقي به‌شدت پرهيز دارند و دوست ندارند كه چنين مساله‌اي رخ بدهد و سفر بنيامين نتانياهو ،نخست‌وزير اسراييل را نيز در همين راستا مي‌توان تلقي كرد زيرا وي در اين سفر مي‌كوشد تا بر روند مذاكرات اثر بگذارد. البته سابقه نداشته است كه نخست‌وزير يك كشور براي كشور ديگر تعيين تكليف كند هرچند كه كنگره نيز پذيرفته است كه تا پايان مذاكرات اقدامي در جهت افزايش تحريم‌هاي ايران انجام ندهد. در مجموع بايد منتظر ماند و ديد كه به چه ميزان اراده‌ها مي‌توانند گام‌ها را براي رسيدن به توافق عملي سازند. ٭تحليلگر مسائل سياست خارجي