عبدالفتاح سيسي بدون هيچ مانعي ميتواند پيروز انتخابات مصر شود
تماميت خواه بزرگ
ميثم سليماني
عبدالفتاح سيسي، رييسجمهور مصر خود را آماده همچنان تكيه دادن بر مسند امور در كشورش در يك بازه زماني چهارساله ديگر ميكند. سيسي پس از فعل و انفعالات گسترده سياسي در مصر زماني كه شايد خود او نيز اين انتظار را نداشت كه تبديل به قدرتمندترين چهره كشورش شد، ناگهان خود را در جامه فرشتهاي يافت كه آمده تا اختيار همه امور در قاهره را برعهده بگيرد. آقاي رييسجمهور اكنون قصد ندارد به آساني موقعيت خود را از دست بدهد و از همين رو در آستانه انتخابات رياستجمهوري مصر در حال چيدن پازلي است كه بتواند بدون هيچ مانعي حداقل براي چهارسال ديگر رييسجمهور مصر باقي بماند. اقدامات ارتش مصر نيز به گونهاي است كه ميتواند انتخاب مجدد سيسي را تضمين كند. با توجه به شرايط موجود ميتوان گفت كه تقريبا غيرممكن است كه هر فرد حقيقي ديگري بتواند در انتخابات اخير به آساني قدرت را به چنگ آورد.
در تحولي مرتبط روز سه شنبه سامي عنان، رييس سابق نيروهاي مسلح مصر دستگير شد. به گفته كميته عالي نيروهاي مسلح مصر وي متهم به ارتكاب تخلفاتي شده كه به ارتش اجازه ميدهد بدون هيچگونه تحقيق رسمي وارد عمل شود و او را دستگير كند. بنا بر بيانيه ارتش مصر، عنان 69 ساله نميتواند وارد انتخابات رياستجمهوري ماه مارس شود چرا كه قصد داشته ميان مردم و نيروهاي مسلح شكاف ايجاد كند.
عنان در آخرين مصاحبه خود پيش از دستگيري عنوان كرده بود كه دولت سيسي ورود به رقابتهاي رياستجمهوري را غيرممكن و خطرناك كرده است و اين موضوع كاملا دلسردكننده است. وي همچنين عنوان كرد كه انتخابات چندان معتبر به نظر نميرسد.
انتخابات در مصر از 26ماه مارس آغاز و تا 28مارس ادامه دارد. در مصر هر فردي كه ميخواهد رييسجمهور شود نيازمند جمعآوري امضاي كافي تا روز 29ژانويه و ارايه رسمي برنامههاي خود است. اگر هيچ يك از نامزدها در دور اول بيش از 50 درصد آرا را به دست نياورند دور دوم در ماه آوريل برگزار خواهد شد. لازم به ذكر است هر فردي كه قصد كانديداتوري دارد نيازمند آن است كه حداقل 25هزار امضا از حوزههاي انتخابي در 15 استان با حداقل هزار امضا از هر حوزه انتخابي بايد گردآوري كند يا اينكه 20 نماينده مجلس درخواست كانديداتوري وي را امضا كنند.
كارشناسان معتقدند كه زيرساختهاي مبارزات انتخاباتي در مصر براي هركسي بسيار محدود است و هر فردي وارد ميدان شود بيش از اينكه موجب تضعيف رييسجمهور شود باعث تضعيف كانديداهاي مخالف ميشود. سيسي روز جمعه در مصاحبهاي تلويزيوني رسما ورود خود به انتخابات را اعلام كرد. او در انتخابات سال 2014 با راي 97 درصدي مردم به رياستجمهوري رسيد. وي در دورهاي رييسجمهور شد كه پيش از آن فرماندهي كل ارتش مصر را برعهده داشت و در سال 2013 رهبري يك كودتا عليه محمد مرسي رييسجمهوري منتخب مصر را برعهده گرفت.
اكنون در هفتههاي منتهي به انتخابات سال 2018 گزارشهاي چند رسانه نشان ميدهد كه نامزدهاي مخالف دولت بهشدت تحت فشار هستند تا از دور رقابت خارج شوند. نزار السيد يكي از مورخان مصري و رييس سابق مركز مطالعات خاورميانه دانشگاه بركلي كاليفرنيا در مورد انتخابات مصر به الجزيره گفت كه اين انتخابات تنها يك نمايش است. وي افزود: من فكر ميكنم احتمالا اردوگاه سيسي اجازه ميدهد دو يا سه نفر وارد عرصه انتخابات رياستجمهوري شود اما كاملا اطمينان حاصل ميكنند كه اين افراد هيچ شانسي حتي براي شكستن درصد راي سيسي ندارند.
هفته گذشته عنان تنها چند ساعت پس از آنكه سيسي اعلام كرد كه قصد دارد وارد رقابتهاي انتخاباتي شود، وارد رقابت شد. او گفت: من از تمام نهادهاي نظامي و غيرنظامي ميخواهم بيطرفي خود را نسبت به همه كساني كه آمادگي خود را براي حضور در انتخابات اعلام كردهاند، حفظ كنند. وي همچنين عنوان كرد كه هشام جنينا، رييس پيشين نهاد نظارتي ضد فساد مصر را نيز به عنوان بخشي از تيم انتخاباتي خود برگزيده است. اما با فشار ارتش عملا عنان از رقابتهاي انتخاباتي كنار گذاشته شد.
عمرو خليفه، روزنامهنگار مصري و تحليلگر سياسي الجزيره نيز عنوان كرد كه انتخابات به يك تئاتر فوقالعاده و سازمان يافته تبديل شده است. وي افزود تمام پيشبينيها حاكي از آن است كه سيسي ميتواند پيروز رقابت باشد.
در حال حاضر در فضاي سياسي مصر هيچگونه مخالف واقعي وجود ندارد. چرا كه دولت مصر پس از كودتاي نظامي 2013، اقدامات بيسابقهاي را عليه فعالان حقوق بشر انجام داد كه تا پيش از آن كم سابقه و حتي بيسابقه بود. تعداد زيادي از فعالان حقوق بشري كه در مصر ماندند يا زنداني يا ممنوع الخروج شدهاند. همچنين دولت به تازگي قوانيني را به تصويب رسانده كه عملا كار سازمانهاي غيردولتي را بهشدت محدود ميكند. به گفته سازمان عفو بينالملل اين قانون يك ضربه فاجعهآميز براي گروههاي حقوق بشري در مصر محسوب ميشود. قانون جديد در مصر اختيار خارق العادهاي به دولت براي كنترل سازمانهاي غيردولتي و اعمال مجازاتهاي شديد عليه آنها ميدهد. دولت مصر همچنين دسترسي به چند وب سايت از جمله فعاليت چند خبرگزاري محلي و سايتهاي فعال در حوزه جامعه مدني را محدود كرده است. مصر همچنين طي سال گذشته ميلادي طبق گزارشها يكي از بزرگترين زندانهاي روزنامهنگاران جهان بوده است. كارشناسان معتقدند كشوري كه 63هزار زنداني سياسي در داخل خود جاي داده چگونه ميتواند يك انتخابات آزاد برگزار كند. اما در حال حاضر موضوعي كه وجود دارد بر سر ميزان مشاركت افراد در انتخابات سراسري مصر است. مردم فكر ميكنند زماني كه نتيجه انتخابات را ميدانند چرا بايد در آن شركت كنند. در هفتههاي اخير تعدادي از افراد نيز با نااميدي كمپينهاي انتخاباتي خود را رها كردند. احمد شفيق، نخست وزير سابق مصر چندي پيش از حضور در رقابت كنارهگيري كرد. وي در توييتر خود نوشت من نميتوانم فرد ايده آل براي رهبري دولت در دوره آينده باشم. اما يكي از وكلاي احمد شفيق به نيويورك تايمز گفت كه دولت مصر شفيق 76 ساله را تهديد كردند تا دوباره تحقيق درباره اتهامات فسادهاي پيشين عليه او را آغاز خواهند كرد. بسياري از نامزدهاي ديگر انتخابات كه از گردونه رقابت خارج شدند نيز با شرايطي مشابه مواجه شدند. مشخص نيست چرا افراد تماميت خواه به حدي جنون قدرت ميگيرند كه حتي حاضر نيستند با كمي بيش از 50 درصد آرا دولت خود را ادامه دهند و حتما رقم درصد رايي كه بالاي 90 درصد باشد براي آنها مهمتر از تعداد آرايي است كه به صندوق ريخته ميشود.