5 ماه بعد از استعفاي جنجالي، حريري بار ديگر به عربستان سعودي سفر كرد
فصل دوم نمايش رياض
شهاب شهسواري
كمتر از پنج ماه پس از سفر جنجالي سعد حريري به رياض كه با استعفاي او در برابر دوربينهاي تلويزيوني همراه شده بود، نخستوزير لبنان بار ديگر به پايتخت عربستان سعودي رفت، اما به نظر ميرسد كه اينبار شرايط تغيير كرده است و قرار نيست نخستوزير لبنان با قدرت سخت پادشاهي سعودي مواجه شود، بلكه 3 ماه مانده به انتخابات لبنان اينبار رياض تلاش خواهد كرد تا با قدرت نرم به متحدان خود در اين انتخابات كمك كند. هنوز مشخص نيست 4 نوامبر 2017 زماني كه سعد حريري در رياض استعفاي خود را از تلويزيون العربيه خواند چه اتفاقاتي افتاده است، اما روز چهارشنبه كاملا مشخص بود كه پادشاه عربستان سعودي آماده است به متحدانش در لبنان كمك كند. 31 ارديبهشت ماه سال آينده قرار است بعد از 9 سال انتخابات پارلماني لبنان برگزار شود و گروههاي لبناني آماده ميشوند تا در يك رقابت مهم براي كسب كرسيهاي پارلماني و مقام نخستوزيري با يكديگر ملاقات كنند.
اما تا پيش از برگزاري انتخابات لبنان، برگزاري سه نشست بينالمللي براي كمكهاي جهاني به ارتش و نيروهاي امنيتي لبنان و سرمايهگذاري خارجي در اين كشور، مهمترين دغدغه سعد حريري محسوب ميشود. قرار است 15 مارس، كمتر از 3 هفته ديگر اولين نشست از سري نشستهاي كمكهاي بينالمللي در لبنان با عنوان كنفرانس رم 2 براي تامين كمكهاي بينالمللي به ارتش و نيروهاي امنيتي لبنان در ايتاليا برگزار شود، بعد از اين كنفرانس، نشست چهارم پاريس در مورد لبنان مشهور به كنفرانس سدر و كنفرانس بروكسل براي كمك به 5/1 ميليون پناهجوي سوري در خاك لبنان طي ماههاي آينده برگزار خواهد شد. عربستان سعودي يكي از اصليترين كشورهايي است كه تاكنون براي كمك به بازسازي ارتش و نيروهاي امنيتي لبنان تعهد داده است. با اين حال عربستان سعودي از اين كمكها به عنوان اهرم فشار به دولت لبنان استفاده ميكند. آخرين بار زمستان سال 1394 بود كه دولت عربستان سعودي اعلام كرد پرداخت 3 ميليارد دلار كمك را به دليل حضور حزبالله در دولت لبنان قطع خواهد كرد، هر چند با دخالت دولتهاي خارجي از جمله فرانسه، رياض از تصميم خود منصرف شد.
به گزارش آسوشيتدپرس، سعد الحريري روز چهارشنبه بعد از ورود به رياض به كاخ يمامه رفت تا با سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان سعودي ديدار و گفتوگو كند، در اين ديدار وزراي كشور و خارجه عربستان سعودي نيز حاضر بودند. حريري بعد از گفتوگو با پادشاه عربستان سعودي، به ديدار وليعهد قدرتمند اين كشور نيز رفت.
واكنش رسانههاي اجتماعي
سفر مجدد حريري به رياض بعد از جنجال استعفاي او در ماه نوامبر، از سوي كاربران رسانههاي اجتماعي در لبنان با سيلي از طنز و مطايبه مواجه شد. حريري كه 4 نوامبر سال 2017 به قصد يك سفر كاري به عربستان سعودي رفتهبود، ناگهان روي صفحه تلويزيون العربيه ظاهر شد و با چهرهاي مضطرب متن استعفاي خود از مقام نخستوزير لبنان را از روي يك برگه خواند. اين اقدام حريري مقامهاي سياسي بيروت را كاملا غافلگير كرد. رييسجمهور لبنان، ميشل عون اعلام كرد تا پيش از بازگشت نخستوزير به كشور حاضر به پذيرش استعفاي او نخواهد بود. شرايط برزخي سياسي در لبنان براي سه هفته متوالي ادامه پيدا كرد تا جايي كه مقامهاي لبناني ادعا كردند نخستوزير اين كشور در خاك سعودي گروگان گرفتهشده است. ميانجيگري دولت فرانسه نهايتا باعث شد كه سعد حريري بتواند از رياض به بيروت بازگردد، او در بيروت پس از گفتوگو با رييسجمهور اعلام كرد كه استعفاي خود را تعليق كرده است. نه حريري و نه پادشاهي عربستان سعودي توضيح دقيقي در مورد آن چيزي كه طي 3 هفته بر نخستوزير لبنان گذشته است، ارايه ندادهاند. سعد حريري، در متن استعفانامه خود حضور حزبالله در لبنان و دخالت ايران در امور داخلي لبنان را عامل اين تصميم اعلام كردهبود، اما پس از بازگشت به بيروت چندين بار از حضور حزبالله در دولت و سلاح حزبالله براي حمايت از لبنان در برابر دشمن خارجي حمايت كرد. كاربران لبناني در شبكههاي اجتماعي با استفاده از اشعار و نامهاي فيلمها به عربي نسبت به اين سفر واكنش نشان دادند. يك كاربر توييتر در واكنش به اين سفر نوشتهبود: «اكنون قسمت دوم حريري به سفر رفت، در حال اكران است و به زودي قسمت دوم حريري بر ميگردد، هم اكران خواهد شد.» يك كاربر ديگر با اشاره طنز به ضبط گوشي موبايل و ساعت حريري در فرودگاه رياض توسط نيروهاي امنيتي اينبار از او خواستهبود تا ساعتش را باز نكند.
درمان سرطان سعودي با شوكدرماني
بعد از آنكه دو روز پيش، سعد حريري، نخستوزير لبنان در يك برنامه تلويزيوني در پاسخ به سوالات دانشآموزان لبناني گفتهبود كه هدفش از استعفا در رياض دادن شوك مثبت به لبنان بود، روزنامه واشنگتنپست متن مصاحبهاي را با محمد بن سلمان، وليعهد قدرتمند سعودي منتشر كرده است كه ميگويد هدفش از بازداشت گسترده شاهزادگان سعودي، همزمان با استعفاي سعد حريري، درمان بيماري فساد در اين كشور از طريق شك بود. محمد بن سلمان به خبرنگار واشنگتن پست گفته است: «شما با جسمي مواجه ميشويد كه سرطان تمام آن را فرا گرفته است، سرطان فساد در همه جا هست. در چنين شرايطي به شيميدرماني نياز داريد، بايد ميان شوك شيمي درماني يا گسترش سرطان به تمام بدن انتخاب كنيد» او در اين مصاحبه گفته است: «شاهزادگان فاسد در اقليت بودند، اما چهرههاي منفي توجه بيشتري به خود جلب ميكنند. اين باعث ميشد كه قدرت خانواده سلطنتي تحليل برود. » او در اين مصاحبه در واكنش به انتقادهايي كه از سياستهاي ناگهاني و پرخطرش ميشود، گفته است: «براي مقابله با دشمنان سعودي از جمله ايران، نياز به اصلاحات اقتصادي و سياسي وجود دارد.» او همچنين با دفاع از عملكردش در ماجراي استعفاي سعد حريري از نخستوزيري لبنان در رياض ادعا كرده است كه اين عمل باعث شد «حريري اكنون در موقعيت بهتري نسبت به گذشته» در برابر رقبايش از جمله حزبالله باشد. او همچنين در توضيح تغييرات اخير در بين فرماندهان نظامي عربستان توضيح داده است كه پادشاهي عربستان چندين سال است كه براي بهبود عملكرد نظامي خود عمل ميكند، اما با وجود اينكه اين كشور چهارمين كشور جهان از نظر بودجه نظامي است، قدرت نظامي آن در سطح بيستم تا سيام جهان قرار دارد.