از حسن‌نيت تا حسن عمل
كره شمالي تاكنون مستمرا تاكيد كرده‌بود كه هر چند آمادگي گفت‌وگو با ايالات متحده امريكا را دارد، اما حاضر نيست هيچ پيش‌شرطي را براي گفت‌وگو با واشنگتن قبول كند. پيش شرط‌هايي كه امريكا مطرح كرده‌بود در واقع همين برنامه‌هاي هسته‌اي و آزمايش‌هاي موشكي بود كه اكنون هيات كره جنوبي از اعلام آمادگي كره شمالي براي كنار گذاشتن آن سخن مي‌گويند. در اين اظهارات شاهد هستيم كه نوعي ضد و نقيض گويي و تناقض عمده مشاهده مي‌شود. پيونگ‌يانگ كاملا آگاه است كه طرف اصلي مذاكره‌كننده واشنگتن است و كره جنوبي هم تحت تاثير امريكا اقدام به گفت‌وگو با پيونگ‌يانگ كرده است. از زمان جنگ كره تاكنون اين چتر هسته‌اي امريكا بود كه به كره جنوبي اجازه داده است كه در برابر تهديدهاي كره شمالي ايستادگي كند. فاصله ميان صحبت و عمل بسيار زياد است، هر چند كه اگر چنين اظهارنظر عملا از سوي رهبر كره شمالي مطرح شده باشد، خود يك گام مثبت رو به جلو محسوب مي‌شود، اما بايد ديد كه در روزهاي آينده چنين اظهارنظري چگونه به عمل تبديل مي‌شود.
نبايد اين نكته را فراموش كرد كه كره شمالي به حدي تحت فشار تحريم‌هاي بين‌المللي است كه براي پيونگ‌يانگ ادامه راه به اين صورت بسيار دشوار است، در نتيجه براي كاهش فشارهاي موجود دولت كيم جونگ اون تلاش مي‌كند تا انعطاف‌هايي نشان بدهد تا شرايط موجود تغيير كند و تا حدي از ميزان فشار تحريم‌ها كم كند. تلاش كره شمالي اين است كه در شرايط كنوني نه تنها باعث افزايش فشارها و محاصره اقتصادي نشود، بلكه تا حدي اوضاع را براي تنفس كشور بازتر كند و يخ‌هاي روابط را با سئول آب كند. ديداري كه اخيرا ميان هيات بلندپايه كره جنوبي با كيم جونگ اون در پيونگ‌يانگ انجام شد، دنباله همان ديدارهايي است كه از بعد از سال نوي ميلادي براي شركت تيم كره شمالي در رقابت‌هاي المپيك زمستاني پيونگ‌چانگ در كره جنوبي ميان هيات‌هاي بلندپايه دو كشور و بعد از آن در جريان مسابقات برگزار شد. بايد ديد حسن‌نيتي كه دو طرف نشان مي‌دهند تا چه حد جنبه عملي به خودش مي‌گيرد و تا چه اندازه حسن‌نيت به حسن عمل تبديل مي‌شود.
شرايط راهبردي منطقه آسيا پاسفيك، بدون حضور امريكا قابل تحليل نيست، امريكا تضمين‌كننده امنيت كره جنوبي و ژاپن در منطقه اقيانوس آرام محسوب مي‌شود. امروز بخش عمده توان دفاعي ژاپن و كره جنوبي، سلاح‌هاي تاكتيكي و بازدارنده‌اي است كه ايالات متحده امريكا در اختيار آنان قرار داده است. اين دو كشور نمي‌توانند بدون امريكا مستقيما وارد گفت‌وگو و حل مسائل با كره شمالي شوند. اصولا مذاكره‌كننده اصلي با پيونگ‌يانگ، ايالات متحده امريكا است و كره جنوبي يك كشور نسبتا تابع محسوب مي‌شود. اگر قرار باشد كه كره جنوبي مستقيما با پيونگ‌يانگ وارد تعامل شود، بايد منتظر يك تحول گسترده و عظيم در كره جنوبي باشيم به شكلي كه مردم كره جنوبي به شكل يكپارچه از دولت خود بخواهند كه نيروهاي امريكايي و سلاح‌هاي تاكتيكي امريكا در خاك اين كشور را خارج كند و به صورت مستقيم وارد روند مذاكره با كره شمالي شود. در عين حال نبايد فراموش كرد كه اگر امريكا كره جنوبي را در مذاكره با كره شمالي تنها بگذارد، آنگاه سئول در مذاكره با همسايه شمالي مستمرا مجبور به امتياز دادن خواهد بود، چرا كه توانايي دفاع و بازدارندگي كافي در برابر پيونگ‌يانگ ندارد.
دولت كنوني امريكا تاكنون در برابر پيونگ‌يانگ خوش قول عمل نكرده است. حتي زماني كه مذاكرات شش جانبه با كره شمالي با حضور كره جنوبي، ژاپن، چين و روسيه انجام شده‌بود، وعده‌هاي اقتصادي به كره شمالي در قبال توقف برنامه موشكي و هسته‌اي اين كشور داده‌شده‌بود كه هيچگاه كامل عملي نشد. در حال حاضر شرايط در كاخ سفيد بسيار تغيير كرده است و دولتي روي كار آمده كه بسياري از تعهدات بين‌المللي خود را زير پاگذاشته است. دولت ترامپ تعهدات خود در قبال پيمان تغييرات آب و هوايي پاريس را نقض كرده است، به صورت مستمر تعهدات خود در برجام را نقض مي‌كند و تهديد به خروج از اين توافق بين‌المللي كرده، اخيرا در مورد تعرفه‌هاي تجاري تهديدهايي را مطرح كرده است كه برخلاف تعهدات امريكا در سازمان تجارت جهاني است و بسيار نسبت به تعهدات بين‌المللي و پيمان‌هاي جهاني بي‌توجه است. اين رفتارها نشان مي‌دهد كه امريكا در وعده‌هايي كه در مورد كره شمالي مطرح كرده است كاملا غيرقابل اعتماد است. به همين دليل كره شمالي با احتياط بسيار بيشتري وارد مذاكره خواهد شد. بسيار غيرقابل تصور است كه پيونگ‌يانگ حاضر شود توان دفاعي خود را كاملا در قبال وعده‌هاي امريكايي تسليم كند. لغو تحريم‌ها و حتي كمك‌هاي اقتصادي به كره شمالي به تنهايي مشوق كافي براي كنار گذاشتن برنامه تسليحات هسته‌اي و برنامه موشك‌هاي قاره‌پيماي كره شمالي نيست. توازن و صلحي كه انتظار مي‌رود در شبه‌جزيره كره رخ بدهد، كاملا تحت‌الشعاع يك رقابت بزرگ‌تر قرار گرفته است. مادامي كه رقابت ميان جمهوري خلق چين و ايالات متحده امريكا وجود دارد، نمي‌توان انتظار داشت كه پرونده شبه‌جزيره كره كاملا حل و فصل بشود. استمرار حالت حاكميت وحشت در شبه‌جزيره كره، محصول رقابت ميان بين دو قدرت بزرگ جهاني است. كره جنوبي و كره شمالي به عنوان دو كشور كوچك در منطقه، تا حد ناچيزي در برابر قدرت‌هاي بزرگ جهاني قدرت اثرگذاري دارند. اگر گفت‌وگويي ميان كره شمالي و كره جنوبي انجام مي‌شود، كاملا تحت تاثير بيم و اميدها از سياست‌هاي قدرت‌هاي رقيب بزرگ‌تر است كه اين دو كشور را به عنوان پراكسي خود در منطقه به حساب مي‌آورند و نوعي رقابت نيابتي در شبه‌جزيره كره انجام مي‌دهند.
كره شمالي قطعا قصد ندارد تمام تواني را كه كسب كرده است در برابر وعده‌هاي امريكايي كنار بگذارد، مگر اينكه تضمين‌هاي محكمي از سوي ايالات متحده امريكا به اين كشور داده‌شود و توافق جامعي ميان چين و امريكا در مورد مسائل مورد اختلاف اتفاق بيفتد.
تحليلگر ارشد مسائل شرق آسيا