حملات ارتش سوريه در غوطه سنگين‌تر مي‌شود
فشار بيشتر براي آتش‌بس
ميثم سليماني
درگيري‌ها در غوطه‌شرقي كماكان ادامه دارد و تلويزيون دولتي سوريه روز گذشته اعلام كرد كه ارتش اين كشور حملات خود را در بخش مركزي غوطه تشديد خواهد كرد. اين در حالي است كه نيروهاي ارتش عملا از دو جهت شورشيان و تروريست‌هاي حاضر در منطقه را محاصره كرده‌اند. به گزارش رويترز به نقل از ديده‌بان حقوق بشر سوريه، ارتش توانسته به نيمي از منطقه مسرابا نفوذ كند و منطقه را تحت كنترل بگيرد و عملا با اين اقدام ارتش توانسته آخرين خط ارتباطي ميان شمال و جنوب غوطه را قطع كند.
گروه‌هاي تروريستي جيش‌الاسلام و فليق‌الرحمان كه دو گروه اصلي شورشي در شرق غوطه را تشكيل مي‌دهند و در حومه دمشق پايتخت سوريه را تهديد ميكنند، اعلام كرده‌اند كه در روزهاي اخير ضد حمله‌هايي را عليه نيروهاي ارتش سوريه انجام داده‌اند و توانستند برخي مناطق از دست رفته را مجدد به دست آورند. در حال حاضر سه هفته از آغاز حمله ارتش سوريه به غوطه شرقي مي‌گذرد و برخي آمارها حاكي از آن است كه تاكنون اين عمليات حدود 960 كشته در پي داشته است. به گزارش رويترز هواپيماهاي جنگي، هلي‌كوپترها و توپخانه‌هاي ارتش سوريه در اين عمليات حضور داشته‌اند. ارتش سوريه همچنين به تازگي توانسته در دوشهر بزرگ حرستا و دوما نفوذ قابل‌توجهي داشته باشد و كنترل اين منطقه را از دست شورشيان مسلح و تروريست‌ها خارج كنند. طبق برآوردها ارتش سوريه اكنون نيمي از منطقه غوطه شرقي را تحت كنترل دارد.
بشار اسد رييس‌جمهوري سوريه و روسيه متحد اصلي دولت اين كشور اعلام كردند كه اين حملات براي پايان دادن به شليك گلوله‌هايي صورت گرفته كه از سوي گروه‌هاي تروريستي از غوطه به مناطق غير نظامي در دمشق شليك مي‌شد. اما بسياري معتقدند كه شيوه عملياتي ارتش سوريه با تاكتيك سابق دنبال مي‌شود كه ديگر گروه‌هاي تروريستي و شورشي را از اطراف دمشق خارج كردند. ارتش ابتدا بمباران و حملات سنگين هوايي در منطقه انجام مي‌دهد و آنجا را محاصره مي‌كند تا زماني كه شورشيان و نيروهاي تروريستي منطقه طي يك توافق محل را تخليه كنند. اكنون نيز اين شرايط در غوطه حكمفرما شده است. ارتش سوريه به طور معمول با شورشيان توافق مي‌كند كه افراد و گروه‌هايي كه نمي‌خواهند تحت حاكميت دولت سوريه باشند به شكلي امن از منطقه خارج مي‌شوند و به نقطه‌اي ديگر كه معمولا ادلب است منتقل مي‌شوند.
در روز جمعه نيز تعداد كمي از تروريست‌ها به همراه خانواده‌هاي‌شان كه از گروه وابسته به القاعده يعني جبهه‌النصره بودند از غوطه تحت همين شرايط خارج شدند. اما جبهه‌النصره تنها بخش كوچكي از نيروهاي حاكم در غوطه را تشكيل مي‌دهد بلكه دو گروه اصلي در اين منطقه يعني جيش‌الاسلام و فليق‌الرحمان كماكان در حال مقاومت هستند و براي يك توافق مشابه براي خودشان مذاكره نمي‌‌كنند.
اما تجربه محاصره‌هاي اينچنيني پرهزينه بوده است. اين نوع محاصره‌ها شهر را با كمبود شديد مواد غذايي مواجه مي‌كند كه اين موضوع را نمي‌توان ناديده گرفت. اكنون گزارش‌ها حاكي از آن است كه برخي كمك‌هاي بشر دوستانه وارد غوطه شده است و اجازه عبور خودروهاي امدادي داده شده است. با اين وجود طبق برآورد سازمان ملل متحد حدود 400هزار نفر درغوطه تحت محاصره قرار دارند. يكي از ساكنان منطقه غوطه با ارسال پيامي به خبرگزاري رويترز در خصوص شرايط حاكم بر منطقه مي‌گويد: شرايط زندگي بسيار سخت است. مغازه‌داران و معامله‌گران مايحتاج مردم را انبار ميكنند تا هنگام حمله چند برابر قيمت به فروش برسانند. طبق گزارش‌هاي بين‌المللي برخي كمك‌ها وارد غوطه شده است اما تنها بخشي از آن چيزي است كه منطقه به آن نياز دارد. يك كاميون هفته گذشته با ادامه درگيري‌ها نتوانسته بود به طور كامل كمك‌ها را تخليه كند. در روز جمعه اما با وجود بمباران در نزديكي محموله كمك‌هاي امدادي بخشي از غذاي مورد نياز را تخليه شد.
با اين حال سازمان ملل عنوان كرده است كه دولت اجازه ارسال دارو به منطقه را نمي‌دهد و آنها را از كاروان‌ها جدا ميكنند و ميزان غذايي كه به منطقه ارسال مي‌شود كافي نيست. دولت نيز معتقد است كه چندين راه امن از غوطه شرقي براي خروج غيرنظاميان وجود دارد اما تاكنون از اين راه‌ها براي خروج استفاده نشده است. مسكو و دمشق تروريست‌ها و شورشيان را متهم به جلوگيري از فرار غيرنظاميان ميكنند. گروه‌هاي شورشي در غوطه شرقي هرچند اين موضوع را انكار ميكنند، اما گزارش روز شنبه رويترز نشان مي‌دهد كه اين گروه‌ها خمپاره از داخل غوطه شرقي به مناطق عبور امن شليك ميكنند تا اجازه ندهند كسي از آنجا عبور كند.
از طرفي ديگر بي‌بي سي گزارش داده است كه نيروهاي جيش‌الاسلام پذيرفته‌اند كه تروريست‌هاي جهادي كه در اختيار دارند را آزاد خواهند كرد كه از منطقه خارج شوند. گفته مي‌شود كه اين گروه تصميم خود را به نمايندگان سازمان ملل كه در منطقه براي ارسال كمك حاضر بودند اعلام كردند. جيش‌الاسلام عنوان كرده است طي مشورتي كه متحدان خود در غوطه داشته‌اند، بناست نيروهاي نزديك به جبهه‌النصره كه در زندان‌هاي اين گروه‌ها بوده‌اند آزاد شوند و احتمالا به ادلب منتقل شوند.
در حال حاضر واقعيت اين است كه تنوع گروه‌هاي مختلف در غوطه به حدي است كه نمي‌تواند با تصميم يك گروه به درگيري‌ها پايان داد. اكنون در صحنه ميداني در غوطه مشخص نيست چه گروهي قصد تسليم شدن دارد و چه گروهي مي‌خواهد جنگ را ادامه دهد و حتي تروريست‌ها و شورشيان در اين منطقه نيز در درون خود انسجام كافي براي تصميم‌گيري را ندارند و اخبار ضد و نقيضي از داخل غوطه شنيده مي‌شود كه نمي‌توان برآورد دقيقي از شرايط داشت. اما حتي آزادي زندانيان جبهه النصره را مي‌توان بر اين مبنا ارزيابي كرد كه نيروهاي تروريستي قصد دارند نشان دهند كه آنها گروه تروريستي نيستند و نبايد به آنها حمله شود، اما بخش زيادي از اين گروه‌ها همان گروه‌هاي تروريستي نزديك به القاعده هستند كه قصد دارند چهره ديگري را از خود به نمايش بگذارند.