هزاران نفر در ايام تعطيلات، راهي سفرهاي تفريحي شدند و موج جديد مرگ را براي استان‌هاي كم‌خطر هديه بردند
بسيار قدر نشناسيد
گروه اجتماعي
آمار متوفيان كوويد 19 در ايران، باز هم صعودي شد؛ اين‌بار، آمار مبتلايان جديد هم در مقايسه با روزهاي مشابه ارديبهشت‌ماه سال جاري، رشد دو برابري پيدا كرده كه اين اتفاق، ديگر باعث خوشحالي مسوولان وزارت بهداشت از بابت موفقيت در بيماريابي و افزايش تست‌هاي روزانه نيست چون متاسفانه، صعود آمارها اين‌بار، نتيجه قطعي بي‌توجهي مردم به خودداري از سفرهاي تفريحي و ترددهاي غيرضروري ظرف دو هفته پيشين و مصادف با تعطيلات عيد سعيد فطر و سالگرد ارتحال امام خميني(ره) است؛ آن هم در حالي كه ظرف دو هفته گذشته و در آستانه تعطيلات چند روزه، توصيه‌هاي مسوولان، به التماس‌هاي عاجزانه‌اي تبديل شده بود تا شايد خاطيان از رعايت توصيه‌هاي بهداشتي، لحظه‌اي كوتاه، وجدان‌شان را بر رفتارهاي غيرانساني و خودخواهانه‌شان قاضي كرده و خود را به عنوان شهروند هميشه طلبكار از دولت‌ها، ملزم به احترام به حقوق انساني هزاران پرستار و پزشكي كنند كه در اين 4 ماه، زندگي‌شان را در خدمت و مراقبت از مبتلايان كوويد 19 صرف كردند. حالا، تعطيلات تمام شده و مسوولان وزارت بهداشت، گزارش جديدي منتشر كرده‌اند؛ گزارشي بسيار تاسف‌بار؛ گزارشي درباره قرمز شدن وضعيت استان‌هايي كه پيش از ايام تعطيلات، به دليل كاهش يا حتي صفر شدن آمار فوت، به وضعيت سفيد رسيده بودند اما بي‌توجهي ساكنان اين استان به تداوم رعايت توصيه‌هاي بهداشتي و خيل مسافري كه در اين تعطيلات، عازم سفرهاي تفريحي به مقصد اين استان‌ها شدند، شرايط اين استان‌ها را دوباره به مرحله هشدار رساند. اين تغيير و اتفاق، فقط يك پيام دارد؛ مردمي كه عازم سفر تفريحي شدند، مردمي كه توصيه به خودداري از ترددهاي غيرضروري و رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي را ناديده گرفتند و در عروسي‌ها و سوگواري‌ها، قبيله‌اي و هياتي حاضر شدند، بزرگ‌ترين قدر ناشناسي را در حق هزاران پرستار و پزشك مراقب مبتلايان كوويد 19 روا داشتند. كاش اين مردمي كه بار سفر بستند و رو به دوربين شبكه‌هاي تلويزيوني، با ژست‌هاي مظلومانه از بي‌حوصلگي 3ماه خانه‌نشيني گفتند، دوشنبه شب، حرف‌هاي معاون كل وزارت بهداشت را از شبكه خبر مي‌شنيدند. ايرج حريرچي كه مهمان تلفني برنامه «تيتر امشب» در اين شبكه تلويزيوني بود، بعد از آمارهاي تكان‌دهنده‌اي درباره كاهش جدي بي‌توجهي مردم به توصيه‌هاي بهداشتي، چند جمله بر زبان آورد كه اگر مخاطبان اين برنامه، كمي احساس مسووليت در قبال هموطن خود داشته باشند، بايد با شنيدن همين جملات، قيد سفرهاي تفريحي و تمام بي‌توجهي‌ها به توصيه‌هاي مكرر درباره خانه‌نشيني را تا اطلاع ثانوي بزنند.
حريرچي، با انتقاد از رفتارهاي غير انساني برخي مردم كه در واقع، چيزي جز افزايش ترددهاي غيرضروري و افزايش سفرهاي تفريحي ظرف دو هفته گذشته نبود، گفت: «دچار غرور كاذب در خصوص پيروزي بر كرونا شده‌ايم و همين اتفاق، باعث شد كه در چند روز اخير به علت رعايت نكردن فاصله‌گذاري اجتماعي و كمرنگ شدن رعايت اصول بهداشتي و خروج بي‌دليل از خانه، آمار مرگ مبتلايان بيش از دو برابر افزايش پيدا كند. آمار مرگ كوويد 19 در اواخر ارديبهشت به ۳۴ نفر در روز كاهش يافته بود اما روز 12 خرداد به ۸۱ نفر رسيد. آمار مرگ كوويد 19، فقط يك عدد نيست. اينها، دختران و پسران و مادران و پدران ما هستند كه جان‌شان را از دست مي‌دهند. اگر جان خودمان براي‌مان مهم نيست، حداقل به پزشكان و پرستاران و كاركنان مراكز بهداشتي و درماني رحم كنيم كه ۳ ماه و ۱۲ روز است به صورت فرسايشي مشغول مجاهده‌اند و شهيد داده‌اند. چند نفر از پزشكان و پرستاران ما بايد بيمار و شهيد شوند تا مردم، رعايت توصيه‌هاي بهداشتي را جدي بگيرند؟»
اگر در هر اتفاق سياسي، اجتماعي، اقتصادي يا فرهنگي، با در دست گرفتن سر نخي ولو بسيار باريك، موفق شده‌ايم انگي به دولت بزنيم و از كم‌كاري‌ها و نقص‌ها و كوتاهي‌ها انتقاد كنيم، اين‌بار و آنچه از بابت صعود دوباره آمار فوت كوويد 19 در كشور پيش روي ماست، فقط و فقط تقصير مردم است، مردمي كه مي‌خواهند هر طور دوست دارند رفتار كنند، مردمي كه با رفتارهاي غير انساني در اين ايام تعطيلات، مسبب مرگ صدها انسان خواهند شد. اگر مسلمان هستيم، پس به حق‌الناس اعتقاد داريم. رفتار غير انساني ما مي‌تواند به بيمار شدن صدها انسان و مرگ ده‌ها انسان منجر شود. اين، مصداق بارز حق‌الناس است و قطعا در زندگي ما و اعضاي خانواده‌مان تاثير خواهد داشت. اگر پيرو هر دين و آيين ديگر هستيم هم، در تمام اديان الهي، رعايت حقوق انساني بر تمام بندگان واجب است. حتي اگر به هيچ مسلكي اعتقاد نداريم، اثر پروانه‌اي اتفاقات و رفتارهاي‌مان را باور كنيم. سفر تفريحي و تردد غيرضروري امروز ما و هر رفتار خودخواهانه‌اي از اين دست، خانواده‌اي را در گوشه‌اي از ايران عزادار خواهد كرد اما شعاع اين رفتار ناجوانمردانه، حتما گريبان زندگي خود و اطرافيان‌مان را خواهد گرفت.
چند روز قبل، احسان مصطفوي، عضو هيات علمي انيستيتو پاستور كه به شبكه خبر آمده بود، از دوربين تلويزيون به ميليون‌ها ايراني هشدار داد كه به دليل ناديده گرفتن توصيه‌هاي بهداشتي، ماهانه 2 هزار نفر از جمعيت كشور بر اثر ابتلا به كوويد 19، مي‌ميرند.
مرگ اين تعداد انسان، حالا و در چهارمين ماه ميزباني ما از ويروس كرونا، هيچ دليلي جز رفتارهاي غيرمسوولانه همشهري‌هاي‌مان ندارد. اگر روزهاي اول اسفند، انگشت اتهام به سمت دولت مي‌گرفتيم و مي‌گفتيم هر كه مي‌ميرد به دليل كمبود كيت تشخيصي و آزمايشگاه و تخت بستري و ونتيلاتور و ماسك و پرستار و هزار الزام ديگر است، امروز بيش از 150 آزمايشگاه دولتي و خصوصي در سراسر كشور مجهز به ابزار تشخيص آلودگي به كروناست و روزانه بيش از 20 هزار تست تشخيص كوويد 19 در كشور انجام مي‌شود. مسوولان بسياري از بيمارستان‌هاي آموزشي، در روزهاي پيش از تعطيلات دو هفته اخير و در ايامي كه آمار مرگ و بستري‌هاي بدحال كاهش پيدا كرده بود، با اميدواري اعلام مي‌كردند كه ظرفيت بخش مراقبت‌هاي ويژه به دليل كاهش قابل توجه موارد بدخيم كوويد 19 خالي شده و در اولين هفته خرداد، خبر رسمي آمد از اينكه بيمارستان هاشمي‌نژاد در تهران كه يكي از محل‌هاي بستري مبتلايان كوويد 19 بوده، به دنبال ترخيص آخرين بيمار، موفق شده بخش ويژه كوويد 19 را تعطيل كند.
اما افزايش سفرها و برگزاري جشن‌ها و عزاداري‌ها و گردش‌هاي غيرضروري كه ظرف 15 روز گذشته داشتيم، چه شرايطي را رقم خواهد زد و كشور را به سمت چه وضعيتي پيش خواهد برد؟
طي سه روز گذشته، گزارش مسوولان وزارت بهداشت حكايت از آن داشته كه هر آنچه در 3ماه پيش از اين، باعث دلگرمي مسوولان از بابت كاهش فوت و كاهش بدحالان كوويد 19 و افزايش بهبودي‌ها بود، حال با رفتارهاي خودخواهانه و كم‌طاقتي جمع قابل‌توجهي از مردم، وضعيت بسيار نگران‌كننده‌اي ايجاد كرده است.
به گفته حريرچي، نتايج بررسي وزارت بهداشت از مقايسه رفتارهاي اجتماعي مردم در روزهاي اخير و مقايسه با هفته پاياني فروردين نشان داده كه ميزان خانه‌نشيني و خودداري از ترددهاي غير ضروري، از 86 درصد به 32 درصد كاهش يافته، رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي در اماكن عمومي و محل‌هاي پرتردد از 80 درصد به 40 درصد كاهش يافته و ترس مردم از ويروس كرونا و ابتلا به كوويد 19 هم از 70 درصد به 34 درصد كاهش يافته است. بهترين تعبير براي اين ارقام نگران‌كننده و تاسف‌آور، همان است كه حريرچي گفت: «دچار غرور كاذب در پيروزي بر كرونا شده‌ايم.»
نتيجه اين غرور كاذب كه بايد به رفتارهاي خودخواهانه جمع كثيري از مردم هم گره بخورد، مقايسه گزارش روزهاي اخير از تعداد مبتلايان جديد و تعداد فوتي‌هاي جديد در مقايسه با روزهاي مشابه ارديبهشت‌ماه است. در اين چند روز اخير، تعداد ابتلاي جديد از 2 هزار و 800 و 3 هزار نفر هم گذشت درحالي‌كه در روزهاي مشابه ارديبهشت‌ماه، تعداد مبتلايان جديد، 3 رقمي شد و حتي به كمتر از 800 نفر رسيد.
علاوه بر اين، وضعيت استان خوزستان به دليل آمار بالاي مبتلايان جديد و فوت روزانه، همچنان در شرايط قرمز است و حالا استان‌هاي هرمزگان، آذربايجان‌هاي شرقي و غربي، كردستان، يزد، اصفهان، لرستان، كرمانشاه، بوشهر، چهارمحال و بختياري، سيستان و بلوچستان، قزوين، فارس، خراسان رضوي و برخي مناطق جنوبي استان كرمان هم به وضعيت هشدار رسيده‌اند.
بنا به اعلام رييس مركز بهداشت شرق اهواز، ۱۰ درصد از آمار كل ابتلا و 7 درصد از آمار كل فوت كوويد 19، متعلق به خوزستان است و شرايط اين استان جنوبي، از يك ماه گذشته تاكنون، هيچ تغيير اميدوار‌كننده‌اي نداشته است.
بنا بر اعلام ديروز سخنگوي وزارت بهداشت، تعداد كل مبتلايان كوويد 19 در كشور، به ۱۶۷ هزار و ۱۵۶ نفر و تعداد متوفيان اين بيماري هم به ۸ هزار و ۱۳۴ نفر افزايش يافته علاوه بر اينكه مسوولان برخي استان‌ها، از كاهش سن ابتلا به گروه سني كودك و نوجوان هم گزارش داده و از اين بابت ابراز نگراني كرده‌اند. در استان هرمزگان، 25 درصد مبتلايان، زنان خانه‌دار هستند و شرايط پيش روي استان‌هايي كه پيش از اين، برخي مناطق آنها در وضعيت سفيد قرار داشت، به دنبال افزايش سفرهاي تفريحي و بي‌توجهي مردم به توصيه‌هاي بهداشتي، به گونه‌اي تغييرات نگران‌كننده داشته كه حالا لازم است مسوولان ستاد ملي مقابله با كرونا، در وضعيت اين استان‌ها بازنگري كنند.
اين اعداد و اين ايام، شرايط مساعدي هم البته براي تعبيرها و قضاوت‌هاي نادرست درباره وضعيت كشور فراهم كرده است، ازجمله اينكه به دنبال اظهارنظر و تخمين رييس دانشگاه علوم پزشكي گيلان درباره ارتباط افزايش آمار استاني با ورود موج دوم بيماري به اين استان شمالي، روزنامه ديلي ميل با برداشت اشتباه از اين اعلام، خبر داد كه «ايران، با اعلام شناسايي بيش از 3 هزار مبتلاي روزانه، اولين كشوري است كه ورود به موج دوم را گزارش كرده است.»
اين اشتباه رسانه‌اي، ديروز توسط سخنگوي وزارت بهداشت به نوعي اصلاح شد و كيانوش جهانپور در يك گفت‌وگوي تلويزيوني با برنامه «ورزش و مردم» درباره شائبه‌هاي به وجود آمده درباره ورود به موج دوم كوويد 19 در كشور گفت: «آمار اين روزها به اين معنا نيست كه وارد پيك دوم شده‌ايم. همچنان در موج اول هستيم و حتي مي‌توانيم بگوييم در مسير ا فول آن قرار داريم. تحليل‌هايي كه داريم صرفا بر پايه عدد نيست. بيماريابي فعال‌تري نسبت به گذشته داشته‌ايم و تعداد مراكزي كه تست‌هاي مربوطه را مي‌گيرند بيشتر است و خيز مجدد بيماري را شاهد نيستيم.»