سارا معصومي
محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان صبح امروز در پايتخت روسيه مهمان سرگئي لاوروف، وزير خارجه اين كشور است. سفري كه لوان جاگاريان، سفير روسيه در ايران در گفت‌وگوي اختصاصي با «اعتماد» آن را مهم ارزيابي كرده اما به بيان كليات درباره پرونده‌هاي روي ميز رايزني‌هاي دو طرف اكتفا مي‌كند. به گفته جاگاريان تبادل نظر درباره طيف وسيعي از موارد دو جانبه و بين‌المللي به شمول همكاري در پرونده سوريه و يمن و ساير موارد منطقه‌اي محورهاي مورد بحث در اين سفر را شامل مي‌شود. جاگاريان از اكتبر سال 2011 به عنوان سفير فدراسيون روسيه در جمهوري اسلامي ايران كار خود را آغاز كرده است. در زمره معدود سفراي كشورهاي خارجي در ايران است كه زبان فارسي را به سهولت صحبت مي‌كند و البته شايد بخشي از اين مهارت نتيجه سال‌ها كار ديپلماتيك در كشور همسايه و همزبان افغانستان باشد. زماني كه از او سوال مي‌كنم آيا يادگيري زبان كشور محل ماموريت براي تمام ديپلمات‌هاي روس اجباري است با خنده مي‌گويد از اينكه الزام‌آور باشد، خبر ندارم اما در سفارتخانه روسيه در ايران همه به زبان فارسي مسلط هستند و اگر نباشند حضورشان در ايران چه فايده‌اي دارد؟ در مقايسه با سفراي ساير كشورها در ايران برخورد صميمانه‌تري با ما داشت و پس از اتمام مصاحبه با پذيرايي از ما با قهوه به خنده گفت: ما مي‌گوييم اگر قهوه بنوشيم، جنگ نمي‌شود. گفت‌وگو با جاگاريان با توجه به پاسخ‌هاي رسمي، ديپلماتيك و بسته او آسان نيست. اندك تحقيقي پيش از انجام مصاحبه و سرك كشيدن به مصاحبه‌هاي دور و نزديك ديگر رسانه‌ها با او نشان مي‌دهد كه به پرسش‌هاي متداول پاسخ‌هاي همواره يكسان داده است. هر خبرنگاري كه از او درباره چرايي رابطه حسنه روسيه با رژيم اسراييل سوال كرده باشد بي‌شك اين پاسخ صريح را دريافت كرده كه جمهوري اسلامي ايران هم با يك تا دو كشوري كه ما با آنها اختلاف داريم، رابطه حسنه ديپلماتيك دارد و اين خاصيت ديپلماسي است. اين ديپلمات ارشد روسيه گلايه‌هاي خود را از فضاي رسانه‌اي ايران دارد و معتقد است كه برخي رسانه‌هاي ايراني در پوشش اخبار كشورهاي غربي سريع‌تر عمل مي‌كنند تا كشورهاي بلوك شرق. با اين همه اين گلايه باعث نمي‌شود كه از محافظه‌كاري ديپلماتيك در پاسخ به سوال‌ها فاصله بگيرد. جاگاريان به خوبي حساسيت‌هاي فضاي عمومي در ايران نسبت به روسيه را مي‌داند و با علم به اين حساسيت‌ها و علامت سوال‌ها مي‌گويد كه برخي رسانه‌هاي فارسي‌زبان جريان اپوزيسيون ايران تمام تلاش خود را براي تخريب رابطه مسكو و تهران به كار بسته‌اند. لوان جاگاريان در پاسخ به چند سوالي كه در متن مصاحبه قيد نشده، تاكيد كرد كه به دليل حساسيت موضوع و رصد روابط دو جانبه ايران و ساير كشورها توسط كشور ثالث ترجيح مي‌دهد، سكوت كند.مشروح گفت‌وگوي «اعتماد» با سفير فدراسيون روسيه در تهران همزمان با سفر محمدجواد ظريف، وزير خارجه كشورمان به روسيه به شرح زير است.
مصاحبه را از به‌روزترين سوژه در رابطه ايران و روسيه آغاز كنيم و آن هم بحث پرونده ايران در شوراي امنيت و تلاش‌هاي دولت ايالات متحده امريكا براي تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي ايران پس از اكتبر سال جاري است. مي‌دانيم كه دولت ترامپ با دو سناريو طرح قطعنامه جديد براي تمديد اين تحريم‌ها و ادعاي حضور در قطعنامه 2231 به عنوان عضو توافق هسته‌اي به دنبال ممانعت از برداشته شدن تحريم‌هاي تسليحاتي ايران طبق برجام است. آيا روسيه تصميم خود براي مخالفت عملي با اين تلاش دولت امريكا را گرفته است؟ مي‌دانيم كه برخورداري روسيه از حق وتو در شوراي امنيت سازمان ملل انتظارها از اين كشور در تهران را بالا برده است.
ما در سطوح مختلف و به طور مكرر تاكيد كرده‌ايم كه سرسختانه مخالف اين اقدام ايالات متحده امريكا هستيم. امريكا بيش از دو سال پيش از توافق هسته‌اي خارج شد و از منظر حقوقي هيچ حقي براي بازي در اين زمين ندارد. ما اين اقدام‌هاي ايالات متحده را غيرقانوني مي‌دانيم. ما به طور واضح و روشن چندين بار به امريكايي‌ها اعلام كرديم كه از اين ابتكار بي‌‌اساس و غيرقانوني حمايت نمي‌كنيم. البته نه تنها حمايت نخواهيم كرد بلكه آن را شديدا محكوم مي‌كنيم.
در محكوميت اين اقدام در صحنه ميداني در شوراي امنيت از حق وتوي خود به نفع توافقي چندجانبه به اسم برجام استفاده مي‌كنيد؟
احتمال همه چيز وجود دارد. امريكايي‌ها نيز به خوبي اين مساله را مي‌دانند. ما نمي‌توانيم و تاكيد مي‌كنم نمي‌توانيم به هيچ وجه از اقدام‌هاي غيرقانوني امريكا كه برخلاف قوانين بين‌المللي است، حمايت كنيم.
در اين زمينه مشورتي با شركاي اروپايي حاضر در برجام براي اتخاذ رويكردي واحد داشتيد و داريد؟
ما در سطوح دو جانبه و چند جانبه در مسكو و نيويورك اين تماس‌ها را برقرار كرده و ادامه مي‌دهيم. البته موضع روسيه براي آنها واضح و روشن است اما اروپايي‌ها هم نقش بسيار مهمي دارند. جوزپ بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا به صراحت اعلام كرده كه ايالات متحده امريكا ديگر عضو برجام نيست و اين مساله براي اروپايي‌ها نيز واضح و روشن است. ما آنها را قانع مي‌كنيم كه از روسيه حمايت كنند. اميدوار هستيم كه از حمايت دوستان چيني هم برخوردار شويم.
بحث همكاري تسليحاتي و تجارت نظامي ميان تهران و مسكو با پايان تحريم تسليحاتي ايران پس از اكتبر بسيار مطرح است. آيا تاكنون صحبتي در اين باره با هم داشته‌ايم؟
اگر طرف ايراني پيشنهاداتي در اين باره داشته باشد و آن را مطرح كند، روسيه به طور جدي و با دقت آن را پيگيري خواهد كرد.
هنوز پيشنهادي نشده است ؟
خبر رسمي در اين زمينه تاكنون ندارم.
بحث اقدام‌هاي يك‌جانبه امريكا و پشت پا زدن به تعهدات بين‌المللي تنها مختص به چين، برجام يا روسيه نيست. روسيه به عنوان كشوري كه از وزن سياسي در شوراي امنيت برخوردار است براي مقابله با اين يكجانبه‌گرايي چه برنامه‌اي دارد؟
ايالات متحده امريكا از مدت‌ها پيش از تعهدات بين‌المللي خود يك به يك عقب‌نشيني كرده و بر پايه ادعاهاي بي‌پايه و اساس روسيه و چين را متهم مي‌كند. امريكا تعهداتش را نقض مي‌كند و ما اين سياست نادرست را محكوم مي‌كنيم. در چند روز اخير دست به تهديد و تحريم ديوان بين‌المللي زدند كه اين حركت هم مانند بسياري از تصميم‌هاي قبلي غيرقانوني است. امريكايي‌ها حق ندارند چنين نهاد مستقل بين‌المللي را تهديد يا تحريم كنند اما وقتي كه نمي‌توانند براي اقدام‌هاي خود دلايل مستدل و مستند بياورند از زبان تهديد، فشار و تحريم استفاده مي‌كنند كه اين رويكرد به هيچ وجه قابل قبول نيست. يك بار ديگر تاكيد مي‌كنم كه در اين زمينه موضع كشورهاي اروپايي بسيار مهم است. اروپايي‌ها مي‌بينند و مي‌دانند كه دونالد ترامپ و دولت او به تعهدهاي بين‌المللي خود پايبند نيستند. به علاوه مي‌توانم اضافه كنم كه ايالات متحده از ميزباني سازمان ملل متحد سوءاستفاده مي‌كند. مثلا آنها ملك‌هاي روسيه را در نيويورك ، واشنگتن و سانفرانسيسكو به شكل غيرقانوني مسدود كردهاند. رويكردهاي اين‌چنيني نشان مي‌دهد كه آنها هيچ احترامي به حقوق بين‌الملل نمي‌گذارند.
اگر اروپا به هر دليلي از ايران و برجام فاصله گرفته و به امريكا نزديك شود اين احتمال وجود دارد كه روسيه تصميم انفرادي در شوراي امنيت بگيرد؟ مي‌دانيم كه اروپايي‌ها برخلاف نظر چين و روسيه، مكانيسم حل و فصل اختلاف در برجام را فعال كردهاند.
تا آنجا كه ما اطلاع داريم 3 كشور اروپايي كه حالا بايد آنها را پس از برگزيت E2+1 (بريتانيا + فرانسه و آلمان) خواند با اين تصميم امريكا موافقت نكردند. اما از طرف ديگر اروپايي‌ها از تصميم‌هاي اخير ايران مبني بر عقب‌نشيني از تعهدات برجامي انتقاد مي‌كنند. البته ما هم به عنوان روسيه از اين تصميم ايران راضي نيستيم اما درك مي‌كنيم كه ايران چاره ديگري نداشت و حركت تهران جوابي به اقدام‌هاي غيرقانوني امريكاست. ما همچنان اميدوار هستيم كه ما و چين در كنار 3 كشور اروپايي بتوانيم با هم تلاش‌هاي خود را ادامه داده و براي حفظ برجام در مسيري مشترك و منسجم حركت كنيم.
ولاديمير پوتين، رييس‌جمهور روسيه در اظهاراتي به ايران توصيه كرده بود كه در مسير برجام محتاط باشد چرا كه اگر ايران از اين توافق خارج شود ديگر هيچ‌كس در سطح بين‌المللي به ياد نمي‌آورد كه ايالات متحده امريكا ابتدا به ساكن اين توافق را نقض كرد. همزمان گفته مي‌شود كه روسيه نسبت به تداوم نظارت‌ها بر برنامه هسته‌اي ايران به تهران مشورت‌هايي داده است. شما تا چه اندازه نگران واكنش بين‌المللي به خصوص آژانس بين‌المللي انرژي اتمي به گام‌هاي معكوس برجامي ايران هستيد؟
اين موضوعي كه شما مطرح مي‌كنيد، حساس است اما تا اين اندازه مي‌توانم بگويم كه ما تماس‌هاي منظم در تهران، مسكو و وين درباره برجام داريم. البته با دوستان ايراني خود مشورت مي‌كنيم و آنها هم به مشورت كشور دوست روسيه احتياج دارند اما ترجيح مي‌دهيم كه اين مسائل را فعلا و در اين مقطع در پشت پرده ادامه بدهيم.
روسيه براي هر گونه مذاكره با امريكا اعلام آمادگي كرده و راهكارش توسل به ديپلماسي است. همواره اين سوال وجود دارد كه چرا ما هيچگاه شاهد واسطه‌گري خاصي ميان تهران و واشنگتن از سوي مسكو نبوديم؟ آيا اختلاف‌هاي شما با امريكا سد است يا وزن روسيه را كافي نمي‌دانيد؟
اين قضاوت نادرست است؛ ما در تماس‌هاي خود با امريكايي‌ها چه در واشنگتن و چه در جاهاي ديگر همواره تلاش كرده‌ايم آنها را قانع كنيم كه از سياست‌هاي خصمانه نسبت به ايران خودداري كنند.
فرانسه با ساير كشورهاي اروپايي حاضر در برجام قبل از خروج امريكا از اين توافق سفرهايي به واشنگتن براي قانع كردن ترامپ به ماندن در برجام داشتند. آيا روسيه هم در آن مقطع تلاش يا رايزني خاصي انجام داد؟
بله، چندين بار به امريكايي‌ها در اين زمينه پيام داديم اما متاسفانه امريكايي‌ها نه فقط از برجام بلكه از قرارداد دو جانبه با روسيه هم عقب‌نشيني كردند. آنها از توافقنامه پاريس هم خارج شدند، كمك‌هاي خود به سازمان بهداشت جهاني هم قطع كردند. حقيقت اين است كه همه در سطح بين‌المللي از اين اقدام‌هاي دولت ترامپ ناراحت و نااميد مي‌شوند و حتي متحدان اروپايي امريكا هم ناراضي هستند.
سطح رابطه تجاري ميان ايران و روسيه در بسياري از مقاطع راضي‌كننده نبوده است. شما در يكي از مصاحبه‌هاي خود ابراز اميدواري كرده بوديد كه امضاي قرارداد همكاري با اوراسيا به افزايش سطح اين رابطه تجاري كمك بكند. آيا پيشرفتي در اين خصوص صورت گرفته است؟
هنوز نه اما دليل اين عدم پيشرفت كاملا مشخص است. وضع فعلي اجازه نمي‌دهد كه رفت و آمدها بيشتر شود. قرار بود كه در ماه ژوئن در روسيه جلسه كميسيون مشترك دو كشور برگزار شود كه به دليل وضعيت كرونا به تاخير افتاد. اما ما اميدوار هستيم كه پس از عادي شدن اوضاع بتوانيم كميسيون مشترك را در روسيه برگزار كنيم. خوشبختانه مسوولان مربوطه در هر دو كشور تلاش مي‌كنند، كارهاي دو جانبه در بعد اقتصادي پيشرفت داشته باشد.
آيا در استفاده از ارز ملي پيشرفت‌هايي ميان دو كشور صورت گرفته است؟
از ارز ملي مي‌توانيم استفاده كنيم اما بهتر است كه درباره اين موضوع حساس وارد جزييات بيشتري نشويم. مي‌دانيم كه كشور ثالثي در اين ميان است كه تمام همكاري‌هاي دو جانبه ايران با ساير كشورها را دنبال مي‌كند لذا دليلي ندارد كه به آنها اطلاعات بيشتري داده شود.
سوريه به پرونده مشترك همكاري ميان ايران و روسيه تبديل شده است. اخيرا برخي منابع خبري درباره طرح ايران و روسيه براي بركناري بشار اسد دست به خبرسازي زدند كه البته قويا تكذيب شد. با پايان تقريبي مرحله نظامي در پرونده سوريه آيا بايد انتظار تغيير در سطح همكاري‌هاي تهران و مسكو را داشته باشيم؟
اخباري كه در فضاي مجازي منتشر مي‌شود شايد منبعث از اخبار بي‌بي‌سي فارسي يا راديو ديروز (طعنه به راديو فردا) باشد. اين رسانه‌ها به خصوص راديو ديروز يا حتي پريروز تلاش مي‌كنند كه به رابطه دوستانه ايران و روسيه لطمه وارد كنند. ما در سطوح مختلف اخبار درباره تفاهم براي بركناري بشار اسد را تكذيب كرديم. ما بشار اسد را رييس‌جمهور قانوني جمهوري عربي سوريه مي‌دانيم. روسيه و جمهوري اسلامي ايران از دولت حقوقي حمايت مي‌كنند. حضور نظامي روسيه و ايران در سوريه قانوني است اما حضور نظامي ديگر كشورها غيرقانوني است. ايران و روسيه در اين پرونده همكاري‌هاي مشترك بسيار خوبي با هم داشتند و در مصاحبه‌هاي مختلف مسوولان عاليرتبه هر دو كشور راجع به اين موضوع با هم صحبت كردند و اميدوار هستيم كه به زودي شاهد ادامه روند سياسي در ژنو درباره قانون اساسي جمهوري عربي سوريه باشيم. سوريه پس از پايان مناقشه نظامي به بازسازي اقتصادي نياز دارد و شكي وجود ندارد كه همكاري ما با ايران پس از اين دوره هم حفظ خواهد شد البته نه فقط در خصوص سوريه بلكه درباره يمن هم. چندي پيش آقاي خاجي با همتاي روس خود درباره يمن هم رايزني‌هايي داشت. ما و ايران درباره افغانستان و خزر هم تماس‌هايي با هم داريم. ايران و روسيه حوزه‌هاي بسياري براي توسعه همكاري دو جانبه با هم دارند.
اسراييل مرتبا ادعا مي‌كند كه به مقرهاي حامي نيروهاي ايران در سوريه حمله كرده است. آيا در اين باره به اسراييلي‌ها فراتر از مخالفت شفاهي هشداري يا تذكري داده‌ايد؟ به هرحال اين تحركات مي‌تواند دستاوردهاي ايران و روسيه و حتي تركيه در قالب ابتكار آستانه را زير سوال ببرد.
بله؛ ما چندين بار به اسراييلي‌ها تذكر داديم كه بايد به حاكميت سوريه احترام بگذاريد. ما روابط خوبي با اسراييل داريم اما تاكيد مي‌كنيم كه همكاري خوب روسيه و اسراييل بر ضد هيچ كشور ثالثي نيست. ما همواره در اين زمينه شفاف هستيم.
وقتي حضور گسترده نظامي روسيه در سوريه را در كنار حملات ادعايي اسراييلي‌ها مي‌گذاريم اين پرسش مطرح مي‌شود كه آيا اسراييلي‌ها براي پرهيز از برخورد با نيروهاي روس حملات خود را از قبل به دولت شما اطلاع مي‌دهند؟
طبيعي است كه اسراييلي‌ها مايل نيستند به نيروهاي روسيه ضرري وارد بكنند. البته يك بار اين اتفاق رخ داده و روسيه 32 نفر را از دست داد. مسكو به شدت از اين اقدام اسراييل انتقاد كرد. پس از آن هشدار بسيار محتاطانه عمل كردند.
نسبت به هدف قرار دادن نيروهاي ارتش سوريه هم اين ميزان حساسيت را داريد؟
بله، نيروهاي سوري در زمين خود هستند و اسراييل حق حمله به آنها را ندارد.
هيچگاه پيام مستقيمي از اسراييل از طرف روسيه به ايران داده شده است؟
به هر حال اسراييل از حضور نيروهاي حامي ايران در سوريه نگران است و روسيه همواره تلاش مي‌كند كه برخوردي ميان اسراييل و نيروهاي تحت حمايت ايران صورت نگيرد و فاصله‌اي ميان آن دو وجود داشته باشد.
برنامه نظامي روسيه براي سوريه چيست؟ شنيده مي‌شود كه روسيه به دنبال حفظ پايگاه‌هايي در سوريه است؟ آيا براي حضور نظامي بلندمدت در سوريه آماده مي‌شويد؟
دولت‌هاي سوريه و روسيه هر دو در اين باره تصميم مي‌گيرند. در حال حاضر نياز به ادامه حضور نيروي نظامي روسيه احساس مي‌شود چراكه مبارزه با نيروهاي تروريستي در سوريه پايان نيافته است.
نگاه روسيه به مذاكره امريكا و طالبان چيست؟ روسيه مانند بسياري از كشورهاي منطقه همواره از خروج مسوولانه نيروهاي خارجي از افغانستان سخن گفته است. آيا خروج فوري نيروهاي امريكايي از افغانستان را تهديدي براي امنيت اين كشور و منطقه نمي‌دانيد؟
روسيه از توافقنامه ميان طالبان و امريكا در دوحه استقبال كرد و فرستاده ويژه رييس‌جمهور روسيه در پرونده افغانستان در مراسم امضاي اين توافقنامه حضور داشت. ما با امريكا در فرمت چهارجانبه با حضور چين و پاكستان در مساله افغانستان مشاركت مي‌كنيم. البته ما طرفدار خروج نيروهاي امريكايي از افغانستان هستيم و اميدواريم كه آقايان اشرف غني و عبدالله بتوانند هيات مشتركي را براي راه‌اندازي مذاكره با طالبان تشكيل بدهند اما اين موضوع دشوار است چرا كه طيف اختلاف نظرها ميان طالبان و كابل وسيع است. به دليل همين اختلاف‌هاست كه آقاي زلمي خليل‌زاد به طور مكرر در سفر به كشورهاي مختلف منطقه از پاكستان تا افغانستان و قطر است. ما طرفدار هر چه سريع‌ترحل مناقشه افغانستان هستيم و اميدوار هستيم كه افغانستان يك كشور بي‌طرف باشد كه روابط خوبي را با تمام همسايگان خود داشته باشد و به پايگاه تروريست‌ها تبديل نشود.
نگراني از افزايش حضور داعش در افغانستان داريد؟
بله اين تهديد بسيار جدي است كه ما هم نگران آن هستيم اما دوستان اروپايي ما اعتقاد دارند كه درباره اين مساله اغراق مي‌شود كه به نظر من اين درست نيست.
سطح همكاري‌هاي تهران و مسكو درباره افغانستان چگونه است؟ برخي اعتقاد دارند كه تهران و مسكو مي‌توانند اين پرونده را به پرونده جديدي براي همكاري‌هاي منطقه‌اي بيشتر تبديل كنند.
ما موافق توسعه اين سطح همكاري هستيم. در ديدار نزديك وزراي خارجه ايران و روسيه در مسكو، مباحث سوريه، يمن و افغانستان مورد بحث و بررسي وزراي خارجه قرار مي‌گيرد.
شما به نشست چهار جانبه با چين و روسيه و پاكستان درباره افغانستان اشاره كرديد. آيا تلاش كرديد ايران را وارد چارچوب بكنيد؟
بله.
تلاش‌ها به جايي نرسيد؟
از وزارت خارجه ايران در اين باره سوال كنيد.
در سال انتخابات رياست‌جمهوري در ايالات متحده هستيم. برخي از تحليلگران تداوم حضور دونالد ترامپ در كاخ سفيد را به نفع روسيه مي‌دانند.
درباره اينكه چه كسي رييس‌جمهور ايالات متحده باشد، مردم امريكا تصميم‌گيري مي‌كنند. فدراسيون روسيه مانند امريكا نيست كه در امور داخلي كشورهاي ديگر دخالت كند. هر فردي در اين انتخابات برنده شود ما خواهان ادامه همكاري با او هستيم.
البته درباره اتهام دخالت روسيه در انتخابات 2016 امريكا حرف‌هاي زيادي زده مي‌شود و اين ماجرا رييس‌جمهور مستقر ايالات متحده را تا پاي استيضاح برد؟
در امريكا توفان، زلزله يا حتي تظاهرات ضدنژادپرستي مطرح مي‌شود، روسيه را متهم مي‌كنند. هر كسي نمي‌تواند مشكلات داخلي خود را حل كند، مي‌گويد روسيه مقصر است.
اقدام‌هاي يك‌جانبه امريكا و حملات مداوم ترامپ به روسيه و چين به نزديكي بيشتر اين دو كشور منتهي شده است؟
ما از مدت‌ها قبل رابطه بسيار خوبي با كشور دوست چين داشته‌ايم و خواهيم داشت. سياست‌هاي امريكا تاثيري در اين رابطه ندارد. چين يكي از مهم‌ترين شركاي سياسي و تجاري ماست.
چين را رقيب خود در معادلات خاورميانه نمي‌دانيد؟ مي‌بينيم كه چيني‌ها از سياست خارجي محافظه‌كارانه در حال فاصله گرفتن هستند و در غرب آسيا فعال‌تر عمل مي‌كنند.
اصلا و ابدا؛ حتي آنها را همكار خود مي‌دانيم. به خصوص درباره سوريه و بازسازي اين كشور مي‌توانيم از چين كمك بسياري بگيريم.
حضور اروپايي‌ها در روند بازسازي سوريه را محتمل مي‌دانيد؟ مي‌دانيم كه اين بازسازي كار آساني از منظر اقتصادي نيست.
متاسفانه اروپايي‌ها چندين بار اعلام كردند تا زماني كه بشار اسد در قدرت باشد به سوريه كمك نمي‌كنند. اروپا تحريم‌هاي اقتصادي خود عليه سوريه را تمديد كرده است كه اصلا اين موضوع قابل قبول نيست.
روسيه و ايران براي خروح از اين بن‌بست با اروپا بر سر سوريه طرحي ندارند؟
براي بازسازي سوريه سرمايه‌گذاري هنگفتي نياز است و بحران ويروس كرونا لطمه‌اي به اقتصاد ايران و روسيه بود و طبيعتا ما نمي‌توانيم به تنهايي اين كار را انجام بدهيم. لذا بايد رايزني‌ها با ساير كشورها و بحث و مشورت ادامه پيدا كند.
روسيه براي همكاري با امريكا در سوريه اعلام آمادگي كرده است. اصولا چه سطحي از همكاري در اين پرونده مدنظر شماست؟
ما با امريكا در سوريه در مناطق شمال شرق سوريه همكاري داريم و سازوكاري تعريف كرديم تا خداي ناكرده رخداد نظامي ميان نيروهاي امريكايي و روس اتفاق نيفتد. در مجموع همكاري‌ها در اين زمينه سخت است چراكه هدف آنها بركناري بشار اسد است اما ما دولت او را دولت قانوني مي‌دانيم. با اين همه اميدوار هستيم كه امريكايي‌ها و ساير مخالفان براي ادامه روند سياسي در ژنو مشكلي ايجاد نكنند.
برداشته شدن معافيت‌هاي تحريمي همكاري هسته‌اي ايران با اعضاي برجام مشكلي در روند همكاري‌هاي ايران و روسيه ايجاد نكرده است؟
اگر اثر بگذارد غيرعيني خواهد بود. ما از نظر حقوقي براي ادامه همكاري‌هاي هسته‌اي با ايران مشكلي نداريم و به اين همكاري ادامه مي‌دهيم. البته احتمال دارد كه تغييراتي در سرعت اين همكاري باشد اما در اصل تداوم آن خير.
طرح روسيه براي تنش‌زدايي از خليج فارس به نتيجه خاصي رسيد يا مختومه شد؟
اصولا جمهوري اسلامي ايران طرح خود را دارد.
البته طرح ايران و روسيه همپوشاني‌هايي دارند؟
بله، اما در حال حاضر هر چند كشورهاي عربي مخالفتي با طرح ما نكرده‌اند اما پيشرفتي هم در اين زمينه صورت نگرفته است. با اين همه روسيه براي پيشبرد اين طرح آمادگي دارد.
خبر اختصاصي
محمد جواد ظريف و سرگئي لاوروف، وزرای خارجه ایران و روسیه در ديدار امروز در مسكو اعلامیه مشترک تهران و مسکو در حمایت و ارتقاي حقوق بین الملل را امضا می‌کنند.
موضع كشورهاي اروپايي در شوراي امنيت بسيار مهم است
پيش از خروج ترامپ از برجام چندين بار به واشنگتن پيام داديم
ما بشار اسد را رييس‌جمهور قانوني جمهوري عربي سوريه مي‌دانيم
همكاري خوب روسيه و اسراييل بر ضد هيچ كشور ثالثي نيست
اسراييل از حضور نيروهاي حامي ايران در سوريه نگران است
همچنان نياز به ادامه حضور نيروي نظامي روسيه در سوريه احساس مي‌شود
درباره حضور نظامي روسيه در سوريه، دو كشور تصميم مي‌گيرند
از توافقنامه ميان طالبان و امريكا حمايت مي‌كنيم
طرفدار خروج نيروهاي امريكايي از افغانستان هستيم
تهديد داعش در افغانستان بسيار جدي است
هر فردي در انتخابات رياست‌جمهوري ايالات متحده برنده شود ما خواهان ادامه همكاري با او هستيم.
اروپايي‌ها اعلام كردند تا زماني كه بشار اسد در قدرت باشد به سوريه كمك نمي‌كنند
به همكاري‌هاي هسته‌اي با ايران به‌رغم لغو معافيت‌هاي تحريمي ادامه مي‌دهيم
چين را همكار روسيه در پرونده‌هاي منطقه مي‌دانيم
چين رقيب روسيه در خاورميانه نيست