رییس دستگاه قضا
با مشارکت زیر ۵۰ درصد راهی پاستور می‌شود
انتخابات سیزدهم به روایت آمار
شنيده‌ها حاكي از پيروزي فهرست شوراي ائتلاف اصولگرايان در شوراي شهر تهران است
ساعاتي پس از پايان راي‌گيري در ۲۹ خرداد، براساس آنچه در سامانه اخذ راي در دسترس وزارت كشور و نمايندگان كانديداهاي مستقر در ستاد انتخابات كشور قرار داشت، مشخص بود كه رييس دستگاه قضا پيشتاز است و قرار است ساكن بعدي پاستور سيد ابراهيم رييسي باشد. از آنجا كه در انتخابات رياست‌جمهوري مرسوم نيست آرا به تفكيك حوزه‌هاي انتخابيه اعلام شود بلكه آراي تجميع شده و مورد تاييد هيات نظارت به صورت رسمي از سوي وزارت كشور رسانه‌اي و سپس آمار تفكيكي مطرح مي‌شود، بالاخره ظهر روز ۲۹ خرداد آمار نهايي از سوي سخنگوي ستاد انتخابات و پس از آن در بعدازظهر همان روز از سوي وزير كشور اعلام شد. براساس آمار اعلامي مجموعا ۲۸ ميليون و ۹۳۳ هزار و ۴ نفر در انتخابات شركت كردند. از آنجا كه تعداد واجدين شرايط راي‌دهي ۵۹ ميليون و ۳۱۰ هزار و ۳۰۷ نفر بوده بنابراين ميزان مشاركت در دوره سيزدهم انتخابات رياست‌جمهوري عدد ۴۸.۸ را نشان مي‌دهد. با اين حساب مي‌توان گفت طي قريب به ۴۳ سال گذشته و برگزاري انتخابات براي تعيين رييس‌جمهوري، دوره سيزدهم تا امروز كممشاركتترين انتخابات بوده است. پيش از مشخص شدن ميزان مشاركت در اين انتخابات، دوره ششم انتخابات رياست‌جمهوري كه در سال ۱۳۷۲ برگزار و حاصل آن انتخاب آيت‌الله اكبر هاشمي‌رفسنجاني براي دومين‌بار شد، با ميزان مشاركت كمي بيش از ۵۰درصد يكي از كممشاركتترين انتخابات جمهوري اسلامي بود. همچنين دوره هفتم رياست‌جمهوري در سال ۷۶ كه حاصل آن انتخاب سيد محمد خاتمي شد تا امروز با مشاركتي نزديك به ۸۰درصد بيشترين مشاركت مردمي را به دنبال داشته است. اوضاع سبد راي سيد ابراهيم رييسي نيز دست‌كمي از مشاركت در اين دوره ندارد. براساس اينفوگرافي كه «اعتمادآنلاين» منتشر كرده، ابراهيم رييسي تنها ۳۰درصد از آراي واجدين شرايط را در دور اول رياست‌جمهوري‌اش كسب كرده كه از زمان رياست‌جمهوري ابوالحسن بني‌صدر تاكنون كمترين درصد آرا نيز بوده، آن‌هم در شرايطي كه ميزان واجدين شرايط افزايش داشته است. در رتبه بعدي اما حسن روحاني و محمود احمدي‌نژاد قرار دارند كه هر كدام حدود ۳۷درصد از آرا را در دوره اول انتخاب كسب كرده‌اند. با نگاهي به ميزان مشاركت و درصد آراي كسب شده متوجه مي‌شويم كه دغدغه و معضل بحران مشاركت كه از ماه‌ها پيش بسياري از تحليلگران و ناظران سياسي بر آن تاكيد مي‌كردند، درست بوده و نهادهاي نظارتي نيز نتوانستند در راستاي حل اين معضل گام موثري بردارند.
تهراني‌ها چقدر مشاركت كردند؟
آنچه در همان ساعات اوليه در ستاد انتخابات كشور شنيده مي‌شد، نشان مي‌داد كه در بسياري از مراكز استان رقابت اصلي ميان سيد ابراهيم رييسي و البته آراي باطله شكل گرفته است. البته در برخي مناطق نيز محسن رضايي آراي بيشتري كسب كرده بود. نتايج نهايي و مورد تاييد وزارت كشور و هيات نظارت نيز نشان داد كه پس از آراي رييس فعلي دستگاه قضا و منتخب رياست‌جمهوري فعلي، در رده بعدي ميزان آراي باطله قرار دارد؛ آرايي كه به تعبير عباس عبدي، تحليلگر «نظرسنجي‌ها امكان سنجش آن را ندارند مگر برحسب ارقام متعارف گذشته» و از قضا امسال شگفتي‌ساز شدند. به هر روي هنوز آراي تمام حوزه‌هاي مختلف انتخابيه به تفكيك اعلام نشده است اما شكرالله حسن‌بيگي، رييس ستاد انتخابات استان تهران جزييات ميزان مشاركت و آراي استان تهران در انتخابات رياست‌جمهوري را ديروز اعلام كرد. به گفته حسن‌بيگي براساس تجميع نتايج صندوق‌هاي راي انتخابات رياست‌جمهوري، از مجموع ۹ ميليون و ۸۱۵ هزار و ۷۷ نفر واجدين شرايط شركت در انتخابات در استان تهران، ۳ ميليون و ۳۴۶ هزار و ۵۸۰ راي اخذ شده كه معادل مشاركت ۳۴.۳۸درصد واجدين شرايط در استان تهران و درصد مشاركت شهر تهران ۲۶درصد بوده است. همچنين در انتخابات رياست‌جمهوري استان تهران ۵۴درصد مشاركت‌كنندگان مردان و ۴۶درصد را زنان تشكيل دادند. بنابر اعلام پايگاه اطلاع‌رساني استانداري تهران، سيد ابراهيم رييسي ۲ ميليون و ۱۵۹ هزار و ۵۰۴ راي معادل ۶۴.۲۶درصد آرا، محسن رضايي ۳۱۴ هزار و ۷۷۲ راي معادل ۹.۳۶درصد آرا، عبدالناصر همتي ۲۹۵ هزار و ۲۱۱ راي معادل ۸.۷۸درصد آراي استان تهران و سيد اميرحسين قاضي‌زاده هاشمي ۱۷۸ هزار و ۲۵۲ راي معادل ۵.۳۰درصد آرا در استان تهران را كسب كرده‌اند. از آنجا كه تهران به عنوان پايتخت و قطب اصلي سياسي كشور عمدتا آراي سياسي و جناحي قابل تحليلي دارد بنابراين آمار تفكيكي استان نيز به مراتب از اهميت بسزايي برخوردار است. براساس نتايج صندوق‌هاي استان تهران ۳۹۸ هزار و ۸۴۱ راي باطله ماخوذه معادل ۱۱.۸۶درصد آرا و تعداد ۱۳ هزار و ۷۷۱ راي معادل ۰.۴درصد آراي باطله غير ماخوذه در استان تهران به ثبت رسيده است.
ماجراي اختلاف آراي اعلامي با آراي شمارشي چه بود؟
بعد از اعلام آمار نهايي سيزدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري ۱۴۰۰ از سوي وزير كشور تفاوت مجموعه آرا با آراي تفكيك شده شبهاتي را به وجود آورد. در واقع مجموعه آراي اعلام شده از سوي وزير كشور با ميزان آراي كانديداها به علاوه آراي باطله همخواني نداشت. حساب و كتابي ساده نشان مي‌داد كه چيزي حدود ۴۴۰ هزار و ۱۵۸ راي در اعلام آراي نهايي كم است و تصور بر اين بود كه اشتباهي در اين حساب و كتاب رخ داده است، اما ساعاتي بعد از ايجاد اين شبهات در رسانه‌ها و فضاي مجازي مشاور وزير كشور در اين مورد توضيح داد. روح‌الله جمعه‌اي در توييترش نوشت: «اختلاف آراي اعلامي با آراي شمارشي، مربوط به تعرفه‌هايي است كه توسط راي‌دهنده اخذ شده ولي به صندوق انداخته نشده يا با توجه به برگزاري همزمان ۴ انتخابات با هم اشتباهي توسط راي‌دهنده در صندوق مربوط به انتخابات ديگر انداخته شده است.» به بياني ديگر اين تعرفه‌هايي كه در مشاركت كلي به حساب مي‌آيند اما در شمارش لحاظ نشده‌اند يا تعرفه‌هايي بوده كه مفقود شده يا با توجه به همزماني برگزاري ۴ انتخابات به اشتباه به صندوقي ديگر انداخته شده و بنابراين محاسبه نمي‌شوند.
به جز آراي مفقوده كه احتمالا از محل اخذ راي خارج شده است، به عنوان مثال اگر راي انتخابات رياست‌جمهوري در صندوق راي انتخابات ميان‌دوره‌اي مجلس انداخته شود، جزو آراي باطله همان صندوق به حساب مي‌آيد بنابراين بخشي از آراي باطله انتخابات رياست‌جمهوري نيست. درنهايت نيز همه اين آرا در مشاركت نهايي به حساب مي‌آيند.
برگزاري دو انتخابات ميان‌دوره‌اي و انتخابات شوراي شهر
همزمان با برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري، ۳ انتخابات ميان‌دوره‌اي خبرگان، مجلس و انتخابات شوراهاي شهر و روستا نيز روز جمعه برگزار شد. نتايج انتخابات ميان‌دوره‌اي مجلس ۵ حوزه از ۶ حوزه تا بعدازظهر ديروز مشخص شد. ولي‌الله بياتي در حوزه انتخابيه تفرش، آشتيان و فرهان، ابراهيم نجفي در حوزه انتخابيه آستانه‌اشرفيه، سيد مرتضي حسيني از حوزه انتخابيه ميانه، فتح‌الله توسلي از حوزه انتخابيه بهار و كبودرآهنگ و سيد ناصر حسيني‌پور از حوزه انتخابيه گچساران و باشت به مجلس راه پيدا كردند. نتايج انتخابات تهران تا لحظه نگارش اين گزارش هنوز مشخص نيست و همه منتخبان راه يافته به مجلس نيز اصولگرا هستند. براساس اعلام وزارت كشور آيت‌الله سيد محمد سعيدي از قم، آيت‌الله صادق پيشنمازي از مازندران و آيت‌الله محمدرضا مدرسي از خراسان رضوي نيز نمايندگان جديد مجلس خبرگان هستند.
3 گزینه تهران هم که اگرچه هنوز روند شمارش آرا در این حوزه انتخابیه به پایان نرسیده، احتمالا به گزینه‌های مورد حمایت جامعتین و شورای وحدت می‌رسد. چراکه عصر دیروز شکراله حسن‌بیگی، رییس ستاد انتخابات استان تهران با اشاره به آمار به دست آمده تا این جای کار، اعلام کرد که علیرضا اعرافی با یک میلیون و ۶۳ هزار و ۵۷۲ رای، حسینعلی سعدی با ۶۵۴ هزار و ۶۳۷ رای و احمد دانش‌زاده مومن با ۵۸۳ هزار و ۳۶۳ رای بیشترین آرا را کسب کردند.
اما همزمان با اين دو انتخابات ميان‌دوره‌اي، انتخابات شوراهاي شهر و روستا نيز برگزار شد كه نتايج بعضي حوزه‌ها مشخص و بعضي همچنان اعلام نشده است. شهر تهران نيز از جمله حوزه‌هاي انتخابيه‌اي است كه هنوز تكليف آن مشخص نشده اما شنيده‌ها حاكي از آن است كه همه ليست شوراي ائتلاف به سرليستي مهدي چمران موفق شده به شوراي شهر تهران راه يابد. البته اين گمانه را خبرگزاري راست‌گراي تسنيم نيز منتشر كرده است. اين فهرست به فهرست نزديكان قاليباف معروف شده بود و برخي چهره‌ها و نام‌هاي آن حواشي مالي مختلفي به دنبال داشتند.
در اين ميان البته اخباري ضدونقيض هم به گوش مي‌رسد. چنان‌كه همزمان دو منبع مختلف اخباري را درباره آخرين وضعيت شمارش آراي انتخابات شوراي شهر تهران در اختيار خبرنگار ما قرار داده‌اند كه در تناقض با يكديگرند و به اين دليل «اعتماد» نمي‌تواند هيچ‌كدام از اين دو ادعا و شنيده را به‌طور مستقل تاييد كند. شنيده‌هايي كه اولي به‌نحوي همين پيشتازي ليست شوراي ائتلاف از ديگر فهرست‌هاي انتخابات شوراها را تاييد مي‌كند؛ آن‌هم به‌نحوي كه شايد بتوان گفت كه حتي جابه‌جايي يك نفر در فهرست 21 كانديداي پيروز انتخابات شوراي شهر تهران در دوره ششم نيز نامحتمل و بعيد باشد. چه آنكه بنابر آنچه اين منبع مدعي شده، فاصله نفرات بيست‌ويكم و بيست‌ودوم آنقدر زياد هست كه شمارش آراي باقي مانده نيز احتمالا قادر به تغيير نتايج نباشد. از آن‌سو اما يك منبع آگاه ديگر در اظهاراتي كاملا متضاد با آنچه تا اينجا گفتيم، مدعي است كه اگرچه ليست شوراي ائتلاف را بايد ليست برنده انتخابات شوراي ششم پايتخت قلمداد كرد اما اين به معناي آن نيست كه هر 21 عضو اين ليست در رده‌هاي اول تا بيست‌ويكم قرار گرفته و 21 كرسي پارلمان شهري پايتخت را به نام خود زده‌اند. بر اين اساس گفته شده احتمالا 17 نفر از اعضاي شوراي ائتلاف در جمع 21 نفر نخست قرار خواهند گرفت و 4 كرسي باقيمانده به كساني مي‌رسد كه در ليست شوراي وحدت و جبهه پايداري حاضرند و هيچ بعيد نيست حتي تا 2 كرسي به دو نفر از اعضاي ليست جمهور يعني همان ليست موردحمايت جبهه اصلاحات ايران برسد. 2 چهره اصلاح‌طلبي كه ازجمله اعضاي شوراي شهر پنجم نيز هستند و در جريان تبليغات انتخاباتي، علاوه بر فعاليت در چارچوب ليست جمهور، به عنوان اعضاي اين فهرست انتخاباتي، فعاليت‌هاي انفرادي را نيز دنبال كرده و به‌دليل سابقه بيشتري كه نسبت به ديگر اعضاي ليست جمهور دارند، از شانسي بالاتر برخوردارند. با اين همه اما شامگاه گذشته چند كانال تلگرامي نزديك به جناح راست اسامي 30 نفر نخست انتخابات شوراي شهر تهران را در قالب اخبار غيررسمي منتشر كردند كه بر اساس آن 21 عضو ليست شوراي ائتلاف، در رده‌هاي اول تا بيست‌ويكم قرار گرفته و نفر بيست‌ودوم نيز ازجمله كانديداهاي حاضر در ليست موردحمايت جبهه پايداري بود، نه حتي سردار طلايي كه سرليست شوراي وحدت بود. نكته جالب ديگر در اين اخبار غيررسمي نيز آنكه پس از مهدي چمران و پرويز سروري كه به عنوان دو سرليست شوراي ائتلاف در رده‌هاي اول و دوم قرار گرفتند، نرجس سليماني، دختر بزرگ شهيد سليماني كه حضورش در اين ليست انتخاباتي با حاشيه‌هايي نيز همراه بود، در رده سوم قرار داشت. هرچند اين‌ها هيچ‌كدام به تاييد هيات مركزي نظارت بر انتخابات شوراها نرسيده و براي آنكه از نتايج رسمي مطلع شويم، هنوز بايد چند ساعتي دندان روي جگر بگذاريم.