رسانه‌هاي نوين و گفت‌وگو
زهرا نژادبهرام
رسانه‌هاي نوين و گزينشگري؛ رويكردي كه رسانه‌هاي نوين در به‌كار‌گيري آن فعال‌تر از رسانه‌هاي جريان اصلي عمل مي‌كنند. آنها با اتكا به سرعت و محدوديت مجبور به انتخاب هستند لذا گزينشگري براي آنان اصل است تا شيوه يعني آنان با اتكا به اين مهم وارد عرصه‌اي مي‌شوند كه مكان اصلي خبر در آنجا شكل مي‌گيرد! به نظر مي‌رسد گزينشگري بيشتر به سمت انتخاب مخاطب است (1) كه چه نوع رسانه‌اي يا چه نوع خبري را مطالعه كند، اما گزينشگري در خبر و تيتر و.... براي رسانه‌ها نيز وجود دارد اما در رسانه‌هاي نوين مقياس و شرايط خاصي دارد. اگرچه بخشي از گزينشگري در ارزش‌هاي خبري شكل مي‌گيرد اما همان‌ها نيز وابسته به ذوق و سليقه رسانه و نياز مخاطب تعريف مي‌شود. اين مهم در تيتري كه زده مي‌شود، متني كه انتخاب مي‌شود تا در قالب اسلايد در رسانه‌هاي نوين تعريف شود، يا 280 كاراكتري كه در توييتر مي‌آيد يا حتي پستي كه در تلگرام ارسال مي‌شود، همگي بستگي به عوامل خاصي دارد چرا كه ظرفيت محدود از يك سو در هر پست در كنار عادي‌سازي علايق بيننده به مشاهده پست‌ها جملگي از دلايل گزينشگري است! اما رسانه‌هاي نوين يك امتياز يا به عبارتي يك محدوديت خاص دارند و آن جدا‌سازي، كوتاه‌سازي، توجه‌برانگيز كردن تمايل خوانندگان است! از اين رو با توجه به اينكه روش دنياي امروز به دليل پيچيدگي‌هاي متعدد در كوتاه‌نويسي و كوتاه‌خواني تعريف شده است..
رسانه‌هاي نوين نيز در پي اين روش با نوعي مزيت نسبي همراه هستند كه قادر است خواست مخاطب را با انگيزشي كردن آنها، به سوي دنبال كردن مطالب فراهم كند.
امري كه شايد در رسانه‌هاي جريان اصلي تحت عناوين خبر كوتاه يا خلاصه خبر مي‌آيد با يك تفاوت و آن اينكه به دليل تعاملي بودن رسانه‌هاي نوين اين گزينشگري بيشتر با طبع و خواست مخاطب همراه است و او را به سوي مقصد مورد نظر تدوين‌كنندگان خبر هدايت مي‌كند!
خبر نويسي در رسانه‌هاي نوين بستري پر از انتخاب و سليقه است اما نهايت انتخاب‌كننده يا گزينشگر مخاطب است و رسانه در اين امر همراه است! شايد در اينجا بتوان به نظريه رضايت مندي اشاره كرد ظاهرا اين مهم در خصوص رسانه‌هاي نوين قابل تامل است! بر اساس اين نظريه مخاطب در فرآيند تعامل با رسانه و استفاده از آن منفعل نيست، بلكه بر اساس دريافت‌هايش كه منجر به خشنودي و رضايت‌مندي مي‌شود، دست به گزينشگري رسانه مي‌زند. اين نظريه به اين سوال مي‌پردازد كه چرا و چگونه مردم به‌طور فعال براي برآوردن نيازها در پي رسانه‌هاي خاص مي‌گردند؟
موازنه رسانه و مخاطب نيز در همين نقطه برقرار است؛ جايي كه رسانه براي حفظ مخاطب نيازمند آن است كه دست به واكنش‌هايي هرچند نمايشي يا حداقلي بزند. در واقع گزينشگري دو طرفه در رسانه امري رايج است اما رابطه تعامل در رسانه‌هاي نوين اين مهم را به يك تكليف موثر مبدل ساخته است. در مطالعه‌اي كه توسط حكيم آراي و... در سال 99 منتشر شده، آمده است: در جامعه‌اي همچون ايران كه مديريت رسانه گرايش به تمركز دارد، ترند موضوع‌هاي مهم اجتماعي از سوي كاربران مي‌تواند بيانگر لجاجت كاربران در برابر برجسته‌سازي تلويزيوني از رخدادهاي اجتماعي باشد. امروزه باوجود شبكه‌هاي اجتماعي، ديگر ماهواره‌ها رقباي اصلي تلويزيون نيستند. بلكه رقيب اصلي آنها، شبكه‌هاي اجتماعي مجازي همچون توييتر و .... است كه بستري براي انعكاس و شنيده شدن صداهاي مختلف را از هر گوشي فراهم كرده است. (2)
اما بازهم رسانه در گزينشگري دست بالا دارد چون با اتكا به ذائقه و خواست خود تصويري متفاوت از خبر را شايد بتواند درج كند كه رسانه‌هاي ديگر آن را طور ديگر تعريف كنند.
ازاين رو شايد يكي از دلايل اصلي در گزينشگري (3) قدرت دسترسي هميشگي به خبر در رسانه‌هاي نوين است كه آنها را قادر مي‌سازد در عرصه رقابت با جريان اصلي توان جذب مخاطب و روايت ارايه شده از خبر را به دست گيرند!
به نظر مي‌رسد رسانه‌هاي جريان اصلي به نوعي دنباله رو و آنها پيشرو هستند! در اين ميان جهش اطلاعات از نگاه مك لوهان براي اين عصر شايد نقطه پرش رسانه‌هاي نوين در عرصه گزينشگري باشد. گزينشگري رسانه‌هاي نوين منحصر به فرد نيست اما قدرتمند است چون مخاطب را سر ميز گزينشگري حاضر كرده و باهم اخبار و اطلاعات را گزينش مي‌كنند كه شايد بتوان گفت، رمز موفقيت آنها دراين عرصه است.
از سوي ديگر يكي از عوامل موثر در گزينشگري خبري در رسانه‌هاي نوين انطباق آن به زندگي روزمره مردم است. آنها دنبال يك رويداد ويژه نيستند كه عموما رسانه‌هاي جريان اصلي به دنبال آنها مي‌گردند؛ آنها چيزي را گزينش مي‌كنند كه در حال وقوع است؛ چرا كه مردم ترجيح مي‌دهند خبري را بخوانند كه شبيه زندگي خودشان و وقايع خودشان باشد از اين‌رو گزينشگري رسانه‌هاي نوين از جنس مردم‌نوشت است! لذا قادر است با اين عينك، تصويري متفاوت از جريان اصلي در اختيار مردم قرار دهد و اين نوع گزينشگري را از آن خود كند چون ابزار لازم و مخاطب فعال را در اختيار دارد. لذا گزينشگري در رسانه‌هاي نوين فرصتي است كه توانسته آن را نسبت به جريان اصلي دروني‌تر و به نوعي در ارتباط با مخاطب همراه‌تر كند.
پاورقي
1- با توجه به خصلت يكسويه برخاسته از فناوري آنالوگ، اين امكان براي مديران رسانه‌هاي جمعي فراهم بود كه با نظر به اهداف خود به انتخاب، چينش و برجسته‌سازي جنبه‌هايي از رخدادها اصرار ورزند كه مايل هستند اما با ورود رسانه‌هاي نوين، امكان توليد محتوا و ابراز نظر كاربران درباره رخدادهاي اجتماعي فراهم شده است. يافته‌هاي تحقيق تاييد مي‌كند كه مخاطب ديروز در قامت كاربر امروز به عنوان عضوي از شبكه‌اي از تعاملات، به واقع در برابر تفسير يكسويه رسانه‌اي در پارادايم پيشين قد برافراشته و البته به خواست خود، به تاييد و تمجيد از مواضع آن برمي‌خيزد. همين‌طور، يافته‌ها نشان داد كه با ورود رسانه‌هاي نوين، دروازه‌باني خبر از تاثير پيشين فروكاسته و گشايش وسيعي براي هرگونه اطلاع‌رساني درباره جوانب مختلف رخدادهاي اجتماعي از منظر شهروندان پديد آمده و سانسور رسانه‌هاي جمعي را بيهوده كرده است (محمدعلي حكيم آرا و.... 1399 فصلنامه علمي رسانه‌هاي ديداري و شنيداري)
2- همان
https: //www.senin.live › help-https- 3-www.academia.eduو
(PDF) Binding Time in Digital Civilisations: Re-evaluating Innis after