سيل عليه راه
شهرام آدم‌نژاد
1560 ميليارد تومان برآورد اوليه آسيب سيل به راه‌ها
بارش‌هاي اخير در كشور، فراتر از پيش‌بيني بلندمدت در مناطق غربي و شرقي كشور بود كه در چند دوره متوالي باريد. دوره اول از 26 اسفند ماه شروع شد كه استان‌هاي قم، گلستان، ايلام و خراسان شمالي را درگير كرد. شدت اين بارش‌ها به گونه‌اي بود كه منجر به سيل در آق قلا و گميشان استان گلستان شد. دوره دوم بارش‌ها از 4 تا 6 فروردين بود كه سامانه‌اي از غرب كشور وارد شد كه سيلاب به دنبال داشت و بيشترين آسيب را به محورهاي مواصلاتي داشت. دور سوم بارش‌ها كه از 11 فروردين آغاز و روز بعد به اوج خود رسيد، خسارت‌هاي فراواني را به استان‌هاي لرستان، خوزستان و ايلام وارد كرد. تا به امروز حدود 100 اطلاعيه و 90 اخطاريه در قالب گزارش‌هاي راديو - تلويزيوني و خبري در ستاد استان‌ها براي اطلاع‌رساني شرايط جوي و مخاطره‌آميز هوا، هشدار وقوع سيلاب و روان آب و ... ارايه شد كه البته اين گزارش‌ها در سامانه‌هاي مختلف براي آحاد جامعه قابل رصد است. به دليل پيش‌بيني هواشناسي، مجموعه اقداماتي كه براي موقعيت بحران در نظر گرفته شدجلسات ستاد مديريت بحران وزارت راه با دستگاه‌هاي ذي‌ربط همچنين آماده‌باش ستاد نوروزي، دليل آمادگي‌هاي لازم براي مواجه با شرايط جوي پيچيده كسب شده بود. بعد از وقوع سيل در استان گلستان، اولين جلسه ستاد مديريت بحران تشكيل شد كه در اين جلسه به كليه نيروهاي امدادي فرمان آماده‌باش داده شد تا بتوانند بر اوضاعي كه طبق پيش‌بيني‌ها در ساير استان‌ها نيز به وقوع مي‌پيوست، فايق آيند. از سويي ديگر در اين جلسه توان بخش خصوصي براي كمك به نيروهاي امدادي مورد ارزيابي قرار گرفت و قرار شد در كنار ساير نيروها در حالت آماده‌باش باشند.
بعد از وقوع سيل در چند حوزه مشكلاتي رخ داد. حوزه اول كه بيشترين خسارت را تحميل كرد، راه بود. 234 محور شرياني، اصلي، فرعي و روستايي به دليل سيلاب، ريزش كوه و رانش زمين بسته شدند و تاكنون حدود 206 محور بازگشايي مجدد شده است. از سويي ديگر برخي راه‌ها به قدري آسيب ديدند و تخريب شدند كه عملا بازگشايي آنها ممكن نبود بنابراين 33 راه دسترسي موقت احداث شد تا گروه‌هاي امدادي بتوانند به مردم گرفتار در سيل برسند. 12576 راه شرياني، اصلي، فرعي و روستايي نيز آسيب ديده‌اند كه براي ارزيابي ميزان خسارت بايد منتظر ماند تا كار گروه‌هاي ارزيابي خسارت كه از ساعات اوليه وقوع بحران كار خود را آغاز كرده‌اند، به پايان برسد.
ابنيه فني آسيب ديده شامل پل، آبنما و ... نيز در حدود 6896 دستگاه بوده است كه براي برآورد هزينه بازسازي و تعمير نيز به اطلاع كارشناسان نياز است. حوزه ديگر آسيب ديده، ريلي بود. محور گرگان به اينچه برون همچنان بسته است و مسير گرگان به جنوب هم با مشكلاتي دست و پنجه نرم مي‌كند. مسير پل سفيد در مازندران نيز يكي ديگر از محورهاي درگير سيل است.
حوزه فرودگاهي نيز يكي ديگر از حوزه‌هاي تحت‌تاثير سيل بود؛ گرچه كمتر از ساير حوزه‌هاي حمل و نقلي آسيب ديد. سيل نزديك به 40 هكتار از فرودگاه گرگان را درگير كرده بود اما در نهايت توانستيم فرودگاه را در حالت عملياتي نگه داريم. اما اين اتفاق براي فرودگاه خرم آباد نيفتاد بطوري كه يك روز فرودگاه اين شهر به دليل حجم بالاي آب وارده، از دسترس خارج شده بود اما به دليل اينكه فرودگاه تنها راه كمك‌رساني سريع به اين استان بود، تلاش‌ها براي باز نگه داشتن از همان لحظات اوليه سيل آغاز شد.
در حوزه دريانوردي و بنادر نيز مشكلي رخ نداد هر چند در اين حوزه تلاش‌ها براي مديريت ايمني بود. از سويي ديگر به دليل ادامه‌دار بودن بارش‌ها در برخي روزها محدوديت‌هايي براي كشتي‌هاي مسافرتي اعمال شد.
برآورد اوليه تيم ارزياب وزارت راه در استان‌هاي سيل‌زده در حوزه راه و حمل و نقل، 1560 ميليارد تومان است كه براي برآوردهاي دقيق بايد منتظر گزارش‌هاي بعدي ماند.