درباره فيلم كاپيتان مارول
ابرقهرمانان چپگرا
احسان صارمي
سال 2017، زماني كه برادران وارنر براساس يكي از ابرقهرمانان DC Comics، فيلم پرسروصداي
Wonder Womanرا اكران كردند، همه از ورود زنان ابرقهرمان با ويژگيهاي فمنيستي ميگفتند. زناني كه قرار است بدل به نمادي از ساحت از دست رفته زنان شوند. هر چند فيلم پتي جنينگز، فيلم دستراستي بود، قهرمان داستان او با تمام وجوه دراماتيكش، زني بود از سرزميني جادويي كه چندان هم انساني مثل ما نيست و در ماجراجوييهايش عاشق ميشود و از خود ضعفهاي منتسب به زنان را نشان ميدهد.سال 2019، اما در بازار رقابت ميان مارول و DC، مارول ابرقهرمان تازهاي را رونمايي كرد: كارول دنورز؛ شخصيتي جالب كه به نظر نشان از تغيير مواضع سياسي و اجتماعي مديران و آفرينندگان مارول ميدهد. دنورز برخلاف رقيب خود يك انسان است، يك انسان كه در گذشتهاش مملو از نقصان و ضعف بوده است و هر چند با برخوردش با منشور و قدرت آن، بدل به ابرقهرمان شده است اما كارول محصول سماجتش براي تبديل شدن به يك قهرمان است.كارول دنورز كه به اكراه ميتوانيم او را با نام كاپيتان مارول صدا كنيم – چرا كه در فيلم تاكيد ميكند كه او دنورز است – اساسا معكوس Wonder Woman است و اين تفاوت حاكي از ورود انديشههاي چپگرا به دنياي مارول است. بري لارسن در نقش قهرمان تازهوارد فاقد جذابيتهاي بصري Wonder Woman است. لباسي شبيه به قهرمانان مرد به تن دارد و به هيچوجه به مردان علاقهاي ندارد. تنها مردي كه او را همراهي ميكند Fury، يك افسر سياهپوست است كه با اين حال ميانشان جرقه عاشقانهاي هم زده نميشود. بهترين دوست كارول يك خلبان زن سياهپوست است كه در نهايت با همان نيروي انساني خود، در مبارزه با نيروهاي شرور پيروز ميشود. اما مهمترين نكته كاپيتان مارول مبارزه با مرد سفيدپوست است؛ مبارزهاي كه صداي برخي گروههاي نژادپرستانه و دستراستيهاي امريكا را درآورده است. اگرچه Wonder Woman هم با مردان سفيدپوست مبارزه ميكند اما بايد توجه كرد طرف متخاصم روبرويش نازيها هستند و در فيلم خبري از رنگينپوستان هم نيست. در مقابل نيروهاي حامي كارول رنگينپوستان – چه زميني و چه ماورا زميني (اسكرالها) – هستند. آنان قرار است زمين را از شر شرارتهاي مرد سفيدپوست خوشچهرهاي نجات دهند كه حاضر است براي رسيدن به منشور – نماد قدرت لايزال – دروغ بگويد و مردمان بيگناه را قرباني كند.
به نظر ميرسد انتخاب بري لارسون نيز مزيدي بر علت باشد كه مارولها رويكردي چپگرايانه حداقل در حوزه زنان اتخاذ كردهاند. لارسن از فعالان شاخص حقوق زنان است. دست نزدن او براي كيسي افلك در جريان جايزه اسكار هشتادوهشتم، به واسطه پرونده اتهامات جنسي افلك مورد توجه قرار گرفت. لارسن در جريان انتخابات رياستجمهوري امريكا از مخالفان شاخص ترامپ- به عنوان نمادي از راستگرايي نوين امريكايي- بود و در نهايت در راهپيمايي زنان در واشينگتن در نقد سياستهاي ترامپ نقش اساسي داشت و در نهايت لارسن از مخالفان فعال تبعيض جنسيتي هاليوود در حوزه دستمزد است.لارسن كه تصويري نه چندان اغواگرانه و محبوب هاليوود را ندارد، در بستر جهان مارول، گويا قرار است تصويري معقولتر و البته معترضتر از زن را ارايه دهد؛ تصويري كه با خشم او در فيلم جور از آب درآمده است.