بانك مركزي گزارش داد
سبقت سپرده‌ها از نقدينگي
گروه اقتصادي
بانك مركزي در تازه‌ترين گزارش خود، از پيشي گرفتن «ميزان سپرده‌هاي نزد بانك ها» از «ميزان نقدينگي» در كشور خبر داده است. اتفاقي عجيب كه مي‌تواند دو دليل عمده داشته باشد: اول متفاوت بودن تعريف نقدينگي از نظر بانك مركزي كه ممكن است ميزان نقدينگي را با عددهايي پايين‌تر از ميزان مانده سپرده‌ها اعلام كند. دوم خلق شديد پول توسط بانك‌ها و استقراض آنها از بانك مركزي براي بازپرداخت سود سپرده‌ها و فربه شدن مانده سپرده‌ها. اتفاق دوم به معناي آن است كه بانك‌ها با فشار بر پايه پولي، نقش موثري در خلق نقدينگي و اعتبار داشته‌اند.
بر اساس گزارش تازه‌اي كه بانك مركزي منتشر كرده، كل سپرده‌هاي بانكي در نخستين ماه امسال، با رشد بيش از 24 درصدي نسبت به فروردين ماه سال گذشته به 20825هزار ميليارد ريال رسيده است. اين در حالي است كه مانده سپرده‌هاي نزد بانك‌ها، نسبت به پايان سال گذشته نيز 7 درصد رشد كرده است. در پايان سال 97، حجم نقدينگي 18 هزار و 828 هزار ميليارد ريال برآورد شده كه نسبت به پايان سال 96 معادل 23.1 درصد افزايش نشان مي‌دهد، اين در حالي است كه اين افزايش در دوره مشابه سال گذشته 22.1 درصد بوده است.
پيشي گرفتن مانده سپرده‌ها از نقدينگي كل، در شرايطي صورت مي‌گيرد كه واحدهاي توليدي و كسب و كارهاي مختلف همواره از نبود نقدينگي و سرمايه در گردش گلايه دارند. حالا و با اين آمار تازه بانك مركزي مي‌توان اين تئوري را مطرح كرد كه خلق منابع با تخصيص غيربهينه به فعاليت‌هاي غيرمولد صورت گرفته است.
البته بانك مركزي در بخش ديگري از گزارش خود به عملكرد تسهيلات ريالي و ارزي بانك‌ها و موسسات اعتباري نيز اشاره كرده است. مانده كل تسهيلات بالغ بر 15107.2 هزار ميليارد ريال است كه نسبت به مقطع مشابه سال قبل 2306.4 هزار ميليارد ريال (18 درصد) و نسبت به پايان سال قبل 17 هزار ميليارد ريال (0.1 درصد) افزايش داشته است.
آن‌گونه كه در گزارش بانك مركزي آمده، بيشترين ميزان تسهيلات‌دهي بانك‌ها و موسسات اعتباري در استان تهران بوده است. عددي بالغ بر 9808.8 هزار ميليارد ريال كه تهران را در صدر تسهيلات‌دهي بانك‌ها قرار داده است. بانك مركزي يكي از علل مهم بالا بودن رقم تسهيلات و سپرده‌ها در استان تهران را استقرار دفاتر مركزي بسياري از شركت‌ها و موسسات توليدي ساير استان‌ها در استان تهران عنوان كرده كه عمده فعاليت‌هاي بانكي آنها از طريق شعب بانك‌ها و موسسات اعتباري استان تهران انجام مي‌شود.