- شما چندتا لیوان آب خوردی؟
- من؟ سهتا.
- باید شیشتا بخوری، سونوگرافی شما آب زیاد میخواد.
- آقا شما چندتا لیوان آب خوردی؟
- هشتتا.
- تا نوبتت نشده برو دستشویی، سونوگرافی شما با دو لیوان آب گرفته میشه. چرا بدون هماهنگی آب میخورین؟ هر سونوگرافی یه مقدار خاصی آب لازم داره. اینطوری هم وقت خودتون رو میگیرین، هم وقت دکتر رو، هم وقت بقیه رو. آقایون و خانومها حتما قبل از سونوگرافی با من هماهنگ بشین که بهتون بگم باید چندتا لیوان آب بخورین.
- آقا من توی خونه هشتتا لیوان آب خوردم، الآن از چشمام داره میزنه بیرون، میشه من رو زودتر بفرستی تو؟
- وقتی میگم هماهنگ باشین، برای همینجور چیزهاست دیگه. نمیشه، باید صبر کنی نوبت خودت برسه. میتونی بری خودت رو خالی کنی، بعد بیای با نظارت خودم آب بخوری که بهت بگم کی شروع کنی و فاصله زمانی بین لیوانها چقدر باشه.
آقای منصوری، منشی مطب سونوگرافی دکتر حبیبی است. منصوری با همه منشیهای پزشکها فرق دارد؛ خودِ دکتر حبیبی هم با همه پزشکها فرق دارد. تمام جزيیات مطب او، قوانین از پیش تعیینشده و غیرقابل تغییری دارد که تحت هیچ شرایطی انعطافپذیری ندارد. از ورود و خروج بیمار و منشی، تا نوبت دادن و آب خوردن و دستشویی رفتن؛ حتی پخش موسیقی در مطب دکتر حبیبی قانون خودش را دارد.
از پلههای کوتاه زیرزمین که پایین بروید، وارد فضای مطب میشوید. از تلویزیون سونی 21اینچی که لیست پخش موسیقی را نشان میدهد، صدای علیرضا افتخاری پخش میشود که میخواند: «یارا یارا گاهی، دل ما را/ به چراغ نگاهی روشن کن/ چشم تار دل را چو مسیحا/ به دمیدن آهی روشن کن...». سالهای سال است که ولوم صدا روی 14 ثابت است و گلچین انتخابی دکتر حبیبی از همین تلویزیون و دستگاه VCD متصل به آن -که احتمالا از خانه آورده- پخش میشود. صندلیهای متصل بههم دورتادور زیرزمین که همان اتاق انتظار است، چیده شده و دو ردیف صندلی هم در وسط اتاق به زمین پیچ شده تا از جایشان تکان نخورند. روی دیوارهای اتاق انتظار - خلاف دیوارهای دیگر مطبها- هیچ خبری از تقدیرنامههای مسوولان و بیماران نیست. دیوارهای اتاق انتظار و مطب پر از بنرهای اطلاعرسانی قوانین مطب است. روی بنر بزرگی، ساعات کار مطب توضیح داده شده است: «مطب روزهای شنبه تا چهارشنبه (بهجز دوشنبهها) از ساعت 17 تا 21 باز است. جواب سونوگرافی روز بعد فقط در ساعتهای 17 تا 19 و تنها با ارائه نسخه بیمار تحویل داده میشود.»
عادیترین اتفاق در مطب دکتر حبیبی، دعوای بیماران برای نوبت گرفتن است. همانطور که در چندین نقطه از دیوارهای مطب توضیح داده شده؛ نوبتدهی فقط بهصورت حضوری و فقط برای همانروز انجام میشود؛ ساعت نوبتدهی هم 17 تا 17:30 است. بیماری که از ساعت 17:31 به بعد مراجعه کند باید روز بعد –به شرط آنکه دوشنبه و پنجشنبه و جمعه و روز تعطیل نباشد– مراجعه کند. دعواهای روزمره مطب بهشکل کاملا عادی از ساعت 17:31 تا 21 ادامه دارد و هربار آقای منصوری همانطور که حواسش به آب خوردن بیماران پذیرششده است، با برخوردهای دوستانه و گاه با پرخاش سعی در آرام کردن فضای اتاق انتظار دارد و مدام تاکید میکند که اگر بیمارها یا همراهشان صدایشان را بالا ببرند و صدا به اتاق آقای دکتر برسد، شانس پذیرش شدن را حتی در روزهای بعد هم از دست میدهند؛ چون آقای دکتر از طریق دوربین مداربسته فضای اتاق انتظار را میبیند و چهره بیمار پرخاشگر در ذهنش میماند و حتی اگر از دست منشی دربرود و اشتباهی پذیرش شود، از طرف آقای دکتر پذیرش نمیشود.
- آقا شما لطفا درست روی صندلی بشین. اگر آقای دکتر ببینن ناراحت میشن. هم ممکنه شما رو ویزیت نکنن، هم برای من کسر حقوق داره. لطفا قوانین مطب رو رعایت کنین.
- قربون آقای منصوری برم، من سنگ کیسه صفرا دارم، اصلا نمیتونم صاف بشینم. درد تیر میکشه توی تمام بدنم، مجبور میشم داد بزنم.
- ببین پدر جان، اینجا همه مشکل دارن، اگه مشکل نداشتن که نمیاومدن اینجا. به هر حال این جزء قانونهای مطبه که بیمار نباید روی صندلیها دراز بکشه یا پاش رو روی دسته صندلی بندازه.
- اصلا من میام کنار خودت وایمیسم که بتونم یهکمی دردش رو تحمل کنم.
- اینکه اصلا امکان نداره. ایستادن بیمار در اتاق انتظار بعد از نوبت گرفتن، فقط برای گرفتن جواب مجازه. این صندلیها برای رفاه بیمارها تهیه شده، شما هم ازش استفاده کنین.
- تبصرهای برای بیرون از مطب ندارین؟ میرم توی پیادهرو روی پله این مغازه بالایی میشینم.
- تا الآن که منع قانونی نداشته. فقط روی پلههای مغازه طبقه بالایی بشینین؛ اگه روی پلههای مطب بشینین آقای دکتر از دوربین بیرون مطب میبینن، هم ناراحت میشن، هم ممکنه ویزیتتون نکنن. فقط یهنفر اینجا باشه که وقتی نوبتتون شد بهتون خبر بده که بیایین پایین. یادتون هم باشه که تا نیمساعت دیگه باید چهارتا لیوان دیگه آب بخورین. سونوگرافی شما طوریه که باید قبلش زیاد آب خورده باشین.
- چشم آقای منصوری. خدا این آزادیها و خوشیها رو از ما نگیره.
- این لیوان رو کی گذاشته اینجا؟ درسته گفتن یهبارمصرف، ولی قرار نیست هرکی آب خورد هرجا دلش خواست لیوانش رو ول کنه.
- مال همراه اون مریض قبلی بود، ما همه لیوانهامون دست خودمونه.
دکتر حبیبی وقت زیادی روی تهیه و تنظیم قوانین نوبتدهی و پذیرش و معاینه بیمارانش گذاشته است و بارها در جلسات نظام پزشکی، مجموعه قوانین خودش را به صورت جزوه صحافیشده ارائه و تقاضا کرده تا مصوب و در همه مطبها اعمال شود تا کمترین وقت از پزشک و بیمار گرفته شود، اما در نظام پزشکی کسی حرفهای او را جدی نمیگیرد. دکتر حبیبی بدون توجه به این بیتوجهی نظام پزشکی، هربار جزوهاش را کاملتر از قبل میکند و امیدوار است تمام راههای فرار بیماران از قوانین را بهروی تخطیکنندگان از قانون ببندد. آنطور که میگویند، مجموعه قوانین مطب و بیمار مصوب دکتر حبیبی تنها در دوجا خوانده میشود؛ یکی مطب خودش و دیگری مهمانیهای خصوصی و خانوادگی پزشکان.
در تمام سالهای طبابت دکتر حبیبی، بیماران زیادی با او و آقای منصوری بهعنوان منشی دائمی و قسمخورده دکتر حبیبی درگیر شدهاند و هرروز به اشکال مختلف برای نقض قوانین تلاش میکنند اما ایندو از این قوانین بهعنوان ناموس مطب دفاع میکنند و در بحرانیترین شرایط هم حتی حاضر به چشمپوشی از یک تبصره آن نیستند. به قول آقای منصوری: آقای دکتر اعتقاد دارند یک قانون بد، بهتر از بیقانونی است.