گزارشي از يك دست‌كاري آنلاين در انتخاباتي كه دونالد ترامپ را رييس‌جمهور كرد
عمليات سياسي آنلاين در غرب وحشي
ترجمه: فريده وكيلي
در اوايل ماه آگوست كريس ويكري، رييس تحقيقات آنلاين در شركت امنيت فضاي مجازي «آپگارد» در حال جست‌وجوي گيت‌هاب، متوجه شد كه در ماه مارس 2018 يك شركت گمنام كانادايي به نام «اگريگيت‌اي كيو» يك نرم‌افزار انتخاباتي را طراحي كرده كه توسط «كمبريج آناليتيكا» به كمپين‌هاي سياسي مختلف از جمله كمپين انتخاباتي دونالد ترامپ فروخته شده است. ويكري در ادامه جست‌وجويش درباره اين نرم‌افزار تبليغاتي، صدها صفحه كد پيدا مي‌كند. در ماه آگوست، او چيزهاي ديگري پيدا كرد و به فايل انگليسي به نام «مرا بخوان» رسيد كه در واقع يك تبليغ براي اپليكيشن‌هاي اطلاعاتي «كمبريج آناليتيكا» بود و نويسنده آن فايل يك مامور سياسي در پايگاهي در كاليفرنيا. نام اين مامور سياسي رون رابينسون بود و ادعا مي‌كرد كه براي بيش از صد كمپين انتخاباتي فعاليت كرده است.
پس از كمي كند و كاو بيشتر، ويكري به يك‌سري آگهي كه توسط رابينسون در فضاي مجازي پست شده بود دست پيدا كرد؛ آگهي‌هايي كه در آن آدرس ايميل‌هايي را با نام «مقاومت فراخواني» به فروش مي‌رساند. آدرس‌هايي كه در اين آگهي به فروش مي‌رسيدند خارج از دسترس قوانين ايالات‌متحده بودند و مالكيت دامنه آنها به يك شركت روسي به نام «ميرتله ماتيكي» مي‌رسيد؛ برحسب تصادف، شايد اين شركت مالك همان سروري باشد كه ويكي‌ليكس هم از آن استفاده مي‌كرد. ويكري در شانزدهم ماه آگوست با اف‌بي‌آي تماس مي‌گيرد و توضيح مي‌دهد: «من معتقدم كه رابينسون از طريق سرورهايي كه در مسكو، روسيه واقع شده‌اند ايميل و ساير خدمات آنلاين را دراختيار كمپين‌هاي سياسي ايالات‌متحده، كميته‌هاي عمليات سياسي و نهادهاي ديگر قرار داده است.» ويكري روي پورتال آنلاين اف‌بي‌آي مي‌نويسد: «منطقي است اگر فرض كنيم او به عمق دسترسي سازمان اطلاعاتي روسيه به ايميل‌ها، فايل‌ها و ساير اطلاعاتي كه از سرورهاي واقع در مسكو عبور مي‌كنند، آگاهي داشته است.» البته بعد از اين ادعاها، رابينسون آنها را رد مي‌كند. اما پرده‌برداري از چهره رابينسون در شبكه‌هاي اجتماعي به سرعت تئوري‌هاي توطئه را تقويت مي‌كند؛ تئوري‌هايي كه بعضي از آنها بسيار كارشناسانه و درست است و البته بعضي هم كسالت‌آور. اما همه آنها طبق گفته ويكري در توييترش «سرمايه كرملين» خوانده مي‌شوند. در كشفيات ويكري همه نكات با هم همخواني دارند؛ رابينسون، يك فعال حزب «تي‌پارتي» است و دوست فيس‌بوكي روندا روراباچر همسر نماينده سابق كنگره روراباچر كه در امريكا به صميمت با ولاديمير پوتين مشهور است. همين‌طور رابينسون در فيس‌بوك، با ديويد بوسي معاون كمپين انتخاباتي ترامپ در سال 2016 و تعدادي از دلالان قدرت دست راستي شناخته شده از جمله «ند رايان» هم در ارتباط بود. موارد ديگري نيز قابل ذكر است. ويكري همچنين كشف مي‌كند كه رابينسون فايلي از آموزش فعاليت‌هاي ديجيتالي جمع‌آوري كرده كه در آن به ابزار هك كردن «متاسپلويت» و نيز جست‌وجو براي ارزهاي رمزنگاري شده اشاره دارد؛ ارزهاي رمزنگاري شده روشي براي جابه‌جايي پول بدون امكان رديابي است. رابينسون در دوره كاري خود به عنوان همه كاره ديجيتالي عمل كرده است. آدريال همپتون، يك فعال مترقي در تيم ساخت نرم‌افزار «ملت‌ساز»، يك نرم‌افزار قدرتمند كه ابزار كمپين‌هاي تبليغاتي را به صورت آنلاين دراختيار كانديداها مي‌گذارد تا وب‌سايت بسازند، كمك‌هاي مالي جمع‌آوري كنند، ايميل بفرستند و ميزان مشاركت را ارزيابي كنند، مي‌گويد: «رابينسون آدم خوبي است كه عقايد سياسي‌اش با من كاملا فرق دارد. زماني كه اين نرم‌افزار در سال 2011 فعال شد، اين نويد را مي‌داد كه راهي است براي دموكراتيزه كردن مبارزات انتخاباتي از طريق ارايه يك روش پيچيده و ارزان تا هر كس بتواند با يك پيغام به هواداران خود وصل شده و آنها را ترويج دهد. برني ساندرز، ميچ مك كانل، اندرو يانگ، ترزا مي، سازمان عفو بين‌‌الملل و دونالد ترامپ همه از اين نرم‌افزار استفاده كرده‌اند.»
يان پاتريك هاين، يك استراتژيست جمهوري‌خواه هم كه از اين نرم‌افزار در انتخابات 2016 استفاده كرده، مي‌گويد: «مجموعه شبكه‌هاي اجتماعي به يك كارزار انتخاباتي اين اجازه را مي‌دهد كه آدرس ايميل و چهره فرد را با يكديگر تطابق دهند. اين نرم‌افزار نام و عكس هر كسي را كه نام شما را توييت يا ريتوييت كند، بلافاصله مي‌آورد و به همه اينها اطلاعات فيس‌بوك هم اضافه مي‌شود.»
افزايش تعداد فايل‌هاي راي‌دهندگان اجازه آناليز و تحليل آنها را به كمپين‌هاي انتخاباتي مي‌دهد. اگر رابينسون كارهاي خود را در ياندكس ذخيره مي‌كرد يا از مسير «مير تلماتيك» عمل مي‌كرد، مي‌دانست كه فايل ميليون‌ها راي‌دهنده امريكايي و اطلاعات داخلي سياسي را دراختيار سازمان‌هاي روسي ازجمله سازمان تحقيقات اينترنتي در سنت‌پترزبورگ قرار مي‌دهد؛ سازماني كه در دوره انتخابات رياست‌جمهوري 2016 در اطلاعات شبكه‌هاي اجتماعي دست برده بود.
رابينسون نشان داد كه راه‌هاي زيادي براي دور زدن انتخابات وجود دارد و همه آنها نياز به دسيسه يا رييس‌جمهوري متكي به نيروهاي خارجي يا فساد مالي ندارد تا بر رقيب خود پيروز شود. از آنجايي كه كمپين‌هاي انتخاباتي به سرعت همراه با گنجينه با ارزشي از اطلاعات شخصي افراد كه براي مقاصد سياسي خريد و فروش مي‌شوند، ديجيتالي شده است، اين خطر نيز رو به رشد است كه اين ابزار براي گردانندگان داخلي و فعالان ضددموكراسي خارجي خوراك مناسبي شود. باب لرد، رييس كميته حفاظت ملي دموكراتيك مي‌گويد: «هيچ سيستمي به‌طور كامل امن نيست، اين درسي است كه ما در سال‌هاي اخير فرا گرفته‌ايم. ما بايد آن را پرهزينه‌تر و رساتر كنيم.» منظور لرد از «پرهزينه‌تر» اين است كه يك حمله هزينه دارد؛ شايد به لحاظ زمان يا تعداد افراد موردنياز براي انجام آن. او مي‌گويد، منظور از «رساتر» اين است: «بهره‌برداري يك حمله‌كننده شناسايي مي‌شود. احتمال ناديده گرفتن يك حمله مانند آنچه رابينسون انجام داد بسيار كم است. رابينسون و تيم او سيستم دفاعي خود را تقويت مي‌كنند و ما مي‌بينيم كه مخالفان ما براي تخريب كشور هر قيمتي را حاضرند بپردازند، ولي ما در موقعيت بهتري هستيم. فقط بايد پيام خود را رساتر به رابينسون برسانيم كه ديگر از اين شيطنت‌ها اتفاق نخواهد افتاد.»