بهروز كمالوندي در جمع خبرنگاران در تاسيسات فردو:
در گام چهارم 11 سال زودتر غني‌سازي را به فردو بازگردانديم
در پاسخ به «اعتماد»: اروپايي‌ها در جايگاهي نيستند كه ايران را به قطع همكاري‌هاي هسته‌اي تهديد كنند
روز شنبه در بازديد خبرنگاران از مجتمع هسته‌اي شهيد علي محمدي (فردو) بهروز كمالوندي، سخنگوي سازمان انرژي اتمي، در نشستي خبري تازه‌ترين تحولات در صنعت هسته‌اي كشور را تشريح كرد و به سوالات خبرنگاران پاسخ گفت. به گفته كمالوندي، براساس برجام بايد دستكم 11 سال ديگر براي از سرگيري غني‌سازي در فردو منتظر مي‌مانديم اما در گام چهارم كاهش تعهدات هسته‌اي، اين اقدام خيلي زودتر از پيش‌بيني‌ها و فقط با انتقال يك كپسول سوخت از نطنز در عرض يك روز از سر گرفته شد. به گفته كمالوندي با عملياتي شدن غني‌سازي در فردو، ظرفيت غني‌سازي كشور از 9500 سو عبور مي‌كند و در مسير بازگشت به ظرفيت 11 هزارسويي پيش از اجراي برجام نزديك مي‌شود. او با اشاره به اينكه ايران قرباني خرابكاري‌هاي متعدد در برنامه هسته‌اي‌اش بوده است، در مورد لغو دسترسي يك بازرس آژانس بين‌المللي انرژي اتمي توسط ايران تاكيد كرد كه گزارش مستدل و حقوقي ايران در اين مورد براي آژانس ارسال شده و اكثريت كشورهاي عضو، استدلال ايران را پذيرفته‌اند.
اروپايي‌ها در جايگاهي نيستند كه ايران را به قطع همكاري‌هاي هسته‌اي تهديد كنند
كمالوندي در پاسخ به سوال «اعتماد» در مورد احتمال قطع همكاري‌هاي هسته‌اي كشورهاي اروپايي با ايران در حوزه هسته‌اي تاكيد كرد كه اين همكاري‌ها همچنان مشابه گذشته ادامه دارند. سخنگوي سازمان انرژي اتمي در پاسخ به «اعتماد» گفت: «در مورد ضميمه سوم برجام كه فهرست همكاري‌هاي بين‌المللي هسته‌اي را توضيح مي‌دهد، فهرست مطول و بلندي از همكاري‌هاي فني است. اتحاديه اروپا در اين رابطه پا پيش گذاشته بود، چندين جلسه و سمينار برگزار و تفاهم‌هايي هم امضا شد. از جمله اين توافق‌ها ايجاد مركز ايمني منطقه‌اي با مقر ايران بود كه تاكنون پيشرفت‌هاي خوبي داشته و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هم در آن 20 ميليون دلار سرمايه‌گذاري كرده است. در زمينه ايمني هسته‌اي، حقوق هسته‌اي، موضوع گداخت و غيره همكاري‌هاي خوبي انجام شده است و رفت و آمد متخصصان هم بين ايران و كشورهاي اروپايي در جريان است. به گمان من اروپايي‌ها به اين دليل كه در تعهدات خودشان به ايران بدهكار هستند در جايگاهي نيستند كه تهديد به قطع اين همكاري‌ها بكنند. او در مورد سرعت پيشرفت همكاري‌هاي فني هسته‌اي ميان ايران و اروپا هم تاكيد كرد: «تا جايي كه من خبر دارم تغييري در سرعت همكاري‌هاي بين‌المللي هسته‌اي ايران ايجاد نشده است. اما وقتي اين همكاري‌ها به حوزه‌هايي وارد مي‌شود كه ايران نياز به تجهيزاتي دارد، با موانعي برخورد مي‌كنيم كه غالبا موانعي هستند كه به دليل اجتناب شركت‌ها براي فروش تجهيزات به ايران است، وگرنه تاكنون با مانعي برنخورده‌ايم كه از اراده سياسي كشورهاي اروپايي حاصل بشود. چند پروژه‌اي با اروپايي‌ها شروع كرده‌ايم، از جمله پروژه استرس تست نيروگاه بوشهر، پروژه مركز ايمني منطقه‌اي كه قرار است تجهيزات آن نيز از سوي اروپايي‌ها تامين شود و اعتباراتش اختصاص يافته و مناقصه برگزار شده و قرارداد آن هم بسته شده است.» به گفته كمالوندي، به دليل اخذ مجوزها و برخي موانع در اين مسير، همكاري‌هاي فني با كندي پيش مي‌رود و اگر فهرست همكاري‌ها مرور شود، انتظار مي‌رود كه سرعت اين همكاري‌ها بسيار بيشتر باشد.
گام چهارم يك روزه اجرايي شد
به گزارش خبرگزاري‌ها، بهروز كمالوندي سخنگوي سازمان انرژي اتمي كشورمان با بيان اينكه در حال حاضر روي ۱۵ ماشين (سانتريفيوژ) كار مي‌كنيم، اظهار داشت: «گام چهارم از ۱۵ آبان بنا به دستور رييس‌جمهور به سازمان انرژي اتمي اجرايي و با وجود متخصصان و دانشمندان ورزيده‌اي كه در سايت‌هاي ما فعالند، اين اقدامات در كمتر از يك روز انجام شد.» كمالوندي با بيان اينكه نمي‌دانيم گام‌هاي بعدي چه خواهد بود، افزود: «درباره گام چهارم تا چند روز قبل هم خودمان نمي‌دانستيم چه خواهد بود البته پيشنهادات را ما ارايه كرده بوديم و حداقل ۱۵ پيشنهاد داشتيم. الان به جايي رسيديم كه صنعت هسته‌اي محدوديت‌ها را كنار گذاشته است.» او تاكيد كرد: «ايران همواره به تعهدات خود پايبند بوده است و بنا نداشت تعهداتش را انجام ندهد اما با توجه به اينكه توازن اجراي تعهدات به هم خورده بود ناچار به انجام اين اقدامات شديم.» كمالوندي گفت: «اميدواريم به گام‌هاي ديگر نياز نباشد و طرف‌هاي مقابل به تعهدات و اقدامات‌شان كه متعهد شده‌اند را انجام دهند.» سخنگوي سازمان انرژي اتمي يادآور شد: «در گام سوم بندهاي ۳۲ تا ۴۳ در مورد تحقيق و توسعه كنار گذاشته شد. وقتي طرف مقابل وظايف خود را انجام نداد توسعه ماشين‌هاي پيشرفته را در دستوركار قرار داديم و گفتيم از پسماند هسته‌اي هم استفاده كنيم. غني‌سازي از پسماند از مواد طبيعي سخت‌تر و بهتر است. ما اكنون ۲۵ تن پسماند داريم كه دو تن از سايت نطنز به فردو منتقل شده است.»
اگر لازم باشد به طراحي قبلي اراك بازمي‌گرديم
اين مقام سازمان انرژي اتمي كشورمان در مورد تاسيسات راكتور آب سنگين اراك هم تاكيد كرد: «اگر چه طرف ما در پروژه اراك، چين است و چين تلاش خوبي كرده اما هر از چندگاهي چين و كشورهايي كه مي‌خواهند در اين زمينه كار كنند از سوي امريكايي‌ها تحت فشار هستند؛ از اين رو اگر لازم شد به نوع راكتور قبلي برمي‌گرديم.» سخنگوي سازمان انرژي اتمي گفت: «اكنون هرچند مجوزهايي مي‌دهند ولي به چيني‌ها گفتيم به مجوز امريكا توجه نكرده و منتظر آنها باقي نمانند.» معاون رييس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه هيات انگليسي در مسائل فني نسبتا خوب عمل مي‌كند، گفت: «چند روز ديگر هياتي از ايران به چين خواهد رفت. قرارداد اراك قرارداد تيپ نيست؛ از ابتدا هم گفتيم طراحي از ما، بازبيني از شما. ساخت از ما و نظارت با شما. قراردادها اكنون مهم‌تر و بلندمدت‌تر شده و زمينه انعقاد آنها فراهم شده است.»
مصونيت بازرسان آژانس نامحدود نيست
كمالوندي در مورد دلايل اقدام قاطع ايران در برابر اين بازرس آژانس گفت: «ما تجربيات تلخي از خرابكاري هسته‌اي داريم كه موجب شده سيستم كنترلي محكمي داشته باشيم و اجازه تكرار چنين اتفاقاتي را نخواهيم داد.» كمالوندي با اشاره به اقدامات خرابكارانه پيشين در برنامه هسته‌اي ايران، تاكيد كرد كه يك نمايشگاه دايمي از شواهد اقدامات خرابكارانه توسط سازمان ايجاد شده است. سخنگوي سازمان انرژي اتمي گفت: «به يكي از بازرسان آژانس اجازه ورود به نطنز داده نشد و اعتبارنامه او را لغو كرديم كه اينها در يادداشت‌هايي به آژانس اطلاع داده شد. سيستم كنترلي نشان مي‌داد كه اين بازرس يا آغشته به مواد است يا موادي همراه او است. او بارها كنترل شد و نتيجه تاييد شد. پس از اين بود كه گزارشي به آژانس داديم و غريب آبادي نماينده ايران به شوراي حكام ارايه كرد و به جز امريكا و رژيم صهيونيستي و بعضي كشورهاي منطقه، همه متقاعد شدند و گفتيم اسناد و فيلم‌ها را نشان مي‌دهيم كه حرف‌مان براساس منطق است.» كمالوندي اضافه كرد: «عده‌اي خواستند از اين موضوع سوءاستفاده كنند و بگويند ايران پايبند به بحث مصونيت نيست. گزارش ما كامل و جامع بود كه چرا ايران از حقوق خود استفاده كرده است و يك گزارش كاملا حقوقي و در يادداشتي به آژانس اين قضيه منعكس شد و استدلال‌هايي را براساس موافقتنامه پادمان ارايه كرديم از جمله اينكه مصونيت يك محدوديتي دارد.»
سخنگوي سازمان انرژي اتمي تاكيد كرد: «در يادداشت ارسالي گفته‌ايم كه براساس ماده ۲۱ بخش ۶ موافقتنامه پادماني، اصل مصونيت داراي يك محدوديت‌هايي است و به عنوان مثال مسائل شخصي و غير ماموريتي را شامل نمي‌شود. همچنين ماده ۲۳ بخش ۸ همين موافقتنامه نيز مي‌گويد اين مصونيت فقط براي انجام ماموريت است. بنابراين نبايد آن را مطلق و نامحدود دانست.» كمالوندي تصريح كرد: «اگر چه ما به مصونيت احترام گذاشتيم، اما اقداماتي كه انجام شد بر اساس اين مواد موافقتنامه است، چرا كه در اين موافقتنامه از يك طرف به مصونيت اشاره شده است و از طرف ديگر حقوق كشورها و وظايف آژانس را مي‌گويد. نمي‌شود فقط از كشورهاي عضو توقع رعايت مفاد موافقتنامه را داشت و از مامور و آژانس توقعي نداشت.» معاون رييس سازمان انرژي اتمي تاكيد كرد: بنابراين اگر ترديدي يا مشكلي وجود داشت كه اين احتمال را ايجاد مي‌كرد كه براي ايمني افراد و تاسيسات مشكلاتي را ايجاد كند، اين حق اعضا ست كه جلوگيري كنند. ما هم در يادداشت خود به آژانس بين المللي انرژي اتمي گفتيم كه اين مورد نياز به تحقيقات بيشتر دارد و آژانس هم در پاسخي كه به يادداشت ما داده است، اعلام كرد حاضر است در اين زمينه به ما كمك كند.
فردا بتن‌ريزي نيروگاه بوشهر آغاز مي‌شود
سخنگوي سازمان انرژي اتمي در ادامه از شروع مرحله بتن‌ريزي نيروگاه دوم بوشهر خبر داد و گفت: «فردا روز مهمي است و ما مرحله بتن‌ريزي براي نيروگاه دوم بوشهر را آغاز مي‌كنيم. كساني كه از كار نيروگاهي اطلاعات دارند، مي‌دانند بتن‌ريزي يعني حداقل دو سال كار. غير از دوره زماني مذاكرات كه حتي اگر اين مذاكرات بين دوطرفي باشد كه با هم مشكلي نداشته باشند، معمولا يك الي دو سال زمان مي‌برد. پس از آن از زمان اجراي قرارداد نيز حداقل دو سال زمان مي‌برد تا يك نيروگاه به مرحله بتن‌ريزي برسد.» كمالوندي گفت: «امروز در كشور ما اين اتفاق رخ داده است و پيام خوبي به دنيا مخابره مي‌كند كه با وجود همه فشارها و ممانعت‌هاي امريكا كه حتي تحريم نيروگاه بوشهر را تحريم كرده بودند ما به راه خود ادامه مي‌دهيم.» او خاطرنشان كرد: «امريكايي‌ها حتي مركز نظامي ايمني بوشهر را كه كاركردي مانند آتش‌نشاني دارد، تحريم كردند. مگر مي‌شود در كشور آتش‌نشاني آن را تحريم كرد؟ آنها حتي شركتي را هم كه راديو دارو تامين مي‌كند هم تحريم كرده‌اند.» كمالوندي با اشاره به اينكه نيروگاه دوم تا سال ۱۴۰۴ به توليد خواهد رسيد و به مدار شبكه متصل مي‌شود، گفت: «دو سال بعد از شروع توليد در نيروگاه دوم، نيروگاه سوم احداث خواهد شد؛ به عبارتي از فردا كه بتن‌ريزي نيروگاه دوم شروع مي‌شود، وارد فاز صفر ساخت نيروگاه سوم خواهيم شد.»