توافق امريكا دوام نياورد توافق ترامپ چقدر دوام مي‌آورد؟

«محمدجواد ظريف» وزير امور خارجه كشورمان روز گذشته در نشست سالانه گفت‌وگوهاي «رايسينا»در «دهلي نو» به اظهارنظر درباره طيف وسيعي از موضوعات از تنش‌هاي اخير در غرب آسيا تا فرجام برجام پرداخت. وزير خارجه درباره تنش‌هاي اخير منطقه غرب آسيا گفت:«تحولات ناراحت‌كننده دو هفته اخير بازتابي از مشكل جدي نوع نگرش امريكا به امور بوده است. در وهله اول، امريكا همه‌ امور را از چشم‌انداز خود و نه از چشم‌انداز مردم اين منطقه مي‌بيند. وقتي آنها با نقض حاكميت عراق، يك فرمانده قابل احترام را در اين كشور ترور كردند، گمان مي‌كردند مردم در خيابان‌هاي تهران و عراق خواهند رقصيد. اين نمايانگر دو مطلب است كه بسيار خطرناك است و وقتي اين دو چيز با هم تركيب شوند بسيار خطرناك‌تر مي‌شود: جهل و استكبار. وقتي شما يك نادان متكبر يا يك متكبر نادان باشيد، فاجعه‌بار است به ويژه اينكه قدرت زيادي هم داشته باشيد». رييس دستگاه ديپلماسي ايران سپس به مراسم تشييع باشكوه حاج قاسم سليماني و محبوبيت جهاني او اشاره كرد و گفت:«شما شاهد واكنش‌ها (به ترور سپهبد سليماني) نه تنها در ايران و عراق بوديد بلكه در 430 شهر هند، مراسم‌ها و راهپيمايي‌ها و عزاداري‌‌هايي به صورت خودجوش براي بزرگداشت سردار سليماني برگزار شد». محمدجواد ظريف در خصوص تاكيد امريكا بر نايبان ايران در منطقه گفت:«آنها مي‌گويند كه ما نايباني را در منطقه داريم. نايبان ما در عراق ميليون‌ها نفر هستند زيرا ميليون‌ها نفر براي او (سپهبد سليماني) عزاداري كردند. فقط ارقام را مقايسه كنيد، شما شاهد بوديد كه 9 ميليون، 10 ميليون نفر نه تنها در شهرهاي ايران بلكه در ديگر كشورهايي چون عراق، لبنان، هند و روسيه و... براي بزرگداشت سردار سليماني به خيابان‌ها آمدند، شما نمي‌توانيد اين تعداد افراد را با توسل به زور به خيابان بياوريد. بهتر است امريكا درباره افكار خود در خصوص منطقه ما تجديدنظر كند».

ايران آغازكننده مكانيسم حل اختلاف بود

وزير خارجه ايران در بخش بعدي به تصميم تروييكاي اروپا در فعال‌سازي «مكانيسم حل اختلاف» گفت:«ايران طي نامه‌اي رسمي به فدريكا موگريني(مسوول سابق سياست خارجي اتحاديه اروپا) در تاريخ 10 مه ‌2018 مكانيسم حل اختلاف را راه‌اندازي كرد. نامه‌اي كه من به دبيركل سازمان ملل در اين خصوص نوشتم روي وب‌سايت اين سازمان به عنوان سند موجود است. خوبي برجام اين است كه بر پايه بي‌اعتمادي حاصل شد بنابراين ما مكانيسم‌هايي را در برجام داريم كه در صورت نقض مفاد برجام فعال مي‌شود و (اين مفاد) بيشتر بر اساس بي‌اعتمادي‌هايي(نوشته) صورت گرفت كه ميان ايران و امريكا وجود داشت. اين مكانيسم‌ها در پاراگراف 36 و 37 برجام موجود است». پاراگراف 36 مربوط به تمامي 7 كشور امضاكننده برجام مي‌شود كه در صورت مشاهده نقض مفاد برجام مي‌توانند اين موضوع را مطرح كنند. سپس به نشست وزرا و كارشناسان نياز است و اگر هر يك از طرفين مطرح كنند كه طرف ديگر به تعهداتش عمل نمي‌كند، طرف‌هاي مقابل مي‌توانند از تعهدات‌شان كاهش دهند. پاراگراف 37 برجام به مكانيسم بازگرداندن تحريم‌ها يا همان مكانيسم ماشه مربوط مي‌شود. در نامه‌اي كه من براي موگريني نوشتم، نشست‌هايي برگزار شد و 11 وعده به ايران داده شد. وعده‌هاي تجاري، كشتيراني، نفت، هوانوردي، بانكداري و موارد ديگر كه شامل 11 مورد مي‌‌شد. هيچ اتفاقي(در خصوص تحقق وعده‌ها) صورت نگرفت. در ماه آگوست نامه ديگري نوشتم كه هيچ يك از اين وعده‌ها عملي نشده و گفتم كه اتحاديه اروپا نه تنها اين 11 وعده را نقض كرده بلكه به تعهدات خود ذيل برجام نيز عمل نكرده است. پاراگراف يك، دو و سه ضميمه برجام درباره تعهدات اروپايي‌هاست. امريكا نيز تعهداتي داشته است. تعهدات فقط براي ايران نيست آنها نيز تعهدات مستقلي دارند. چون ما اعتماد نداشتيم به صورت مكتوب نوشتيم كه تنها تدوين قوانين كافي نيست و بايد همه ‌چيز عملي شود. نيازي نيست به دادگاه بروم و ثابت كنم كه تعهداتشان عملي نشد، تمامي اين موارد قابل مشاهده است. آنها از ما نفت خريداري نمي‌كنند، شركت‌هاي خارجي همكاري با ما را قطع كرده‌اند. اروپايي‌ها هم بعد از خروج امريكا از برجام، تعهداتشان ذيل برجام را نقض كردند. ما الان پاراگراف 36 از برجام را اجرا مي‌كنيم. رييس دستگاه ديپلماسي در خصوص گام‌هاي برجامي ايران در پي كاهش تعهدات اروپايي‌ها توضيح داد:«اروپايي‌ها مي‌گويند، كارهايي كه امريكا مي‌كند به ما ارتباطي ندارد. باشه اما شما همگي كشورهاي مستقلي هستيد. اروپا، بزرگ‌ترين اقتصاد جهان به حساب مي‌آيد پس براي چه به امريكا اجازه مي‌دهيد براي شما قلدري كند؟ وقتي اجازه مي‌دهيد براي شما قلدري كند آن وقت اين كشور، اقداماتي را عليه پروژه خط لوله گاز روسيه به اروپا انجام مي‌دهد... رفتار قلدرها به شما برمي‌گردد. ما آغازكننده پاراگراف 36 بوديم كه اگر كاهش تعهد صورت بگيرد ما نيز تعهدات خود را كاهش مي‌دهيم. سند اين مساله موجود است... آنها حتي به اين نامه من پاسخ ندادند. فكر كنم هنوز در امپراتوري بريتانيا صبح نشده است. آنها به هيچ‌كدام از نامه‌هاي من حتي نامه نوامبر من پاسخ ندادند كه در آن نامه نوشتم كه ما ديگر از اين رويه خسته شديم و به آنها 6 ماه زمان از نوامبر تا ماه مه ‌2019 زمان داديم. سپس در آن تاريخ اولين گام خود را برداشتيم و به آنها گفتيم اگر به تعهدات خود عمل كنيد ما تمامي اقدامات خود را به حالت اول بازمي‌گردانيم». او با طعنه به اظهارات روز گذشته «بوريس جانسون» نخست‌وزير انگليس درباره اينكه از توافق ترامپ حمايت مي‌كند، گفت:«نخست‌وزير جانسون گفت كه ما توافق ترامپ را مي‌خواهيم و ترامپ نيز خوشحال شد. ما توافق امريكا(توافق هسته‌اي 1+5 (امريكا، انگليس، فرانسه، روسيه، چين به علاوه آلمان) داشتيم و امريكا آن را نقض كرد حالا توافق ترامپ چقدر دوام خواهد آورد؟ 10 ماه؟ شايد تا زمان پرواز او از كانادا؟»