معاون اول رييس‌جمهوري خواستار فرصت دادن به جامعه براي انتقاد از مسوولان شد
بياييد به خاطر خدا و مردم با هم باشيم
«آينده كه هست، ايران كه هست» اين جمله‌اي است كه به محض ورود به سالن اجلاس سران توجه‌تان را جلب مي‌كرد. جمله‌اي كه يادآور روزگار حيات مردي است كه 3 سال پس از درگذشتش هم هنوز پرسش‌هاي بسياري درباره روزگار حضورش بر عالي‌ترين پست‌هاي انتصابي و انتخابي وجود دارد؛ پرسش‌هايي كه گويا پاسخي براي‌شان نيست. سومين سالگرد درگذشت آيت‌الله اكبر هاشمي‌رفسنجاني صبح پنجشنبه پس از يك هفته تعويق به دليل ترور قاسم سليماني، فرمانده سپاه قدس جمهوري اسلامي در عملياتي پهپادي از سوي نيروهاي امريكايي با حضور جمع كثيري از مسوولان و مقامات در حالي برگزار شد كه جامعه ايران هنوز متاثر از انهدام هواپيماي مسافربري اوكرايني به دست پدافند هوايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و پنهانكاري پس از آن است. تاثيري كه البته با ردصلاحيت گسترده كانديداهاي اصلاح‌طلب و منع آنان از شركت در انتخابات يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي كه اعتراض صريح رييس‌جمهوري و فعالان سياسي را نيز به همراه داشت، دوچندان شد و از اين‌رو به وضوح بر فضاي سالگرد «رفيق 59 ساله» رهبري سايه انداخته بود.
مخالفت هاشمي با «تك راي بودن»
مراسم با پيامي تصويري آغاز شد، پيامي از سوي آيت‌الله عبدالله جوادي‌آملي، مرجع تقليد شيعيان. او در اين پيام به تلاش‌ها و مجاهدت‌هاي آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني چه در دوران حضورش در زندان رژيم پهلوي و چه در روزهاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي در راه فقه اشاره كرد و يكي از نقاط قوت رييس اسبق مجمع تشخيص مصلحت نظام را تحليل‌هاي جامع‌نگرانه دانست. آيت‌الله جوادي‌آملي در بخشي از اين پيام تصويري تاكيد كرد: «پيشنهاد شوراي فقهي براي مرحوم هاشمي‌رفسنجاني بود كه مبادا تك راي بودن بر جامعه حاكم باشد و مردم ناچار باشند از يك راي پيروي كنند؛ البته شوراي فقهي به نظر واحد مي‌رسد و از آن نظر واحد جامعه پيروي مي‌كند. غرض آن است كه عمري را در خدمت فقه گذراند فقيه شد، عمري را در مشهد و محضر قرآن گذراند چه در زندان و چه در خارج زندان مفسر شد و نتيجه آن فقه و تفسير اين شد كه اگر تحليل‌هايي در نماز جمعه و غير نماز جمعه داشت واقعا محققانه بود و اگر فرصتي بيشتر مي‌داشت هم بر فقاهت خود مي‌افزود هم بر مفسر بودن خود.»
واي بر آنان كه از تاريخ عبرت نگرفته‌اند!
محمد و فاطمه هاشمي‌رفسنجاني، برادر و دختر رييس سال‌هاي دور دولت و مجلس ايران از ديگر سخنرانان سومين سالگرد او بودند. برادر رييس اسبق مجمع تشخيص مصلحت نظام در بخشي از اظهاراتش يكي از ويژگي‌هاي شخصيتي آيت‌الله هاشمي را «ترجيح منافع ملي بر منافع شخصي» دانست و تصريح كرد: « دوري از افراط و تفريط دغدغه هميشگي آيت‌الله هاشمي بود. او وحدت‌آفريني را بر تفرقه‌افكني، تنش‌زدايي را بر تنش‌زايي و منافع ملي را بر منافع گروهي و شخصي همواره مقدم مي‌دانست.» فاطمه هاشمي نيز از سوي ديگر در اظهاراتش گريزي به اتفاقات اخير رخ داده در ايران زد و گفت: «عروج حاج قاسم سليماني كه بيش از هر فرمانده نظامي به تو ارادت و علاقه داشت و تو بيشتر از هر سرباز وطني، به صداقت و جوانمردي‌اش ايمان داشتي، ضربه‌اي سخت بر بغض فروخفته ما بود، اما جانسوزتر از آن، پرپر شدن ۱۷۶ انسان بي‌گناه بر اثر قصور و تقصير مسوولان امر و پنهانكاري حقيقت از مردم بود. اگر حاج قاسم، به شهادت رسيد، عمري در حسرت اين پايان بود و شهادت هنر مردان خداست اما داغديدگان فاجعه كرمان و پرواز ناتمام، آرزوي سال‌ها زندگي داشتند.» او همچنين متذكر شد: «هاشمي گفت سياستمداران اشتباهات زيادي مي‌كنند كه تاوان آن را ملت‌ها بايد بپردازند. واي بر ما و واي به همه كساني كه ادامه‌دهنده راه ظالمان در زمانه خودمان هستند. واي بر آنان كه از تاريخ درس عبرت نگرفته‌اند و همانند ۱۴۰۰ سال پيش انحراف در دين را آغاز كرده و ادامه مي‌دهند.»
افسوس از يك خطاي محاسباتي
با پايان اين اظهارات نوبت به اصلي‌ترين سخنران سومين سالگرد رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام رسيد. اسحاق جهانگيري كه همين چندي پيش و پس از كتمان واقعيت انهدام هواپيماي مسافربري اوكرايني شايعه استعفايش از معاون اولي بر سر زبان‌ها افتاد، اما همچون نوبت‌هاي پيش تكذيب شد، پشت تريبون رفت در حالي كه از افزايش فشارها به خود و دولتش از سوي حاميان و مخالفان را به خوبي آگاه بود شايد از همين‌رو عمده اظهاراتش را به مباحث روز جامعه ايران اختصاص داد. از معدود اصلاح‌طلبان حاضر در دولت دوازدهم در جريان اظهاراتش «شوك جانباختن جمعي از نخبگان علمي كشور و افتخارآفرينان ميدان دانش بر اثر خطاي محاسباتي را افسوس‌آور» خواند و با بيان اينكه «غلبه شرايط جنگي بر مديريت امور و پنهان گذاشتن حادثه براي چند روز، فرصت عظيم وفاق ملي را در معرض تهديد قرار داد»، گفت: «امروز ما نمي‌توانيم چيزي را از مردم پنهان كنيم. در مديريت بحران اشتباه بزرگي رخ داد لذا بايد جزييات سانحه هواپيماي اوكرايني بررسي و اطلاع‌رساني شود.»
به جامعه حق انتقاد بدهيم
معاون اول رييس‌جمهوري شرايط امروز ايران را پيچيده توصيف و تاكيد كرد: «اكنون كشور در شرايط بسيار حساس و خطيري قرار گرفته و شايد در طول 40 سال گذشته هيچ وقت اينچنين با چالش‌هاي مهم و پيچيده همزمان مواجه نبوده است. امروز هم با صورت‌هاي جديدي از تروريسم دولتي مواجه هستيم، تروريسمي كه مستقيما توسط دولت امريكا انجام مي‌شود، هم با تحريم‌هاي بسيار شديدي كه نه تنها در تاريخ انقلاب بلكه در تاريخ روابط بين‌الملل هم كمتر سابقه داشته است.» جهانگيري تصريح كرد: «امروز در شرايطي هستيم كه سرمايه اجتماعي و اعتماد عمومي ملت تنزل پيدا كرده است. بپذيريم كه شوك ناشي از سقوط هواپيما و مرگ جانگداز مجموعه مسافران فرهيخته آن همه جامعه را در همه سطوح تكان داده است و امنيت رواني - ذهني و اجتماعي مردم را دچار مخاطره كرده است. به جامعه حق و اجازه داغديدگي و انتقاد بدهيم و بزرگي مصيبت را با همدردي و هم رايي و همكاري ملي كم كنيم.»
درخواست جهانگيري از اصلاح‌طلبان
مساله انتخابات و رد صلاحيت‌هاي گسترده اصلاح‌طلبان از ديگر مواردي بود كه اسحاق جهانگيري در جريان اظهاراتش به آن اشاره و اظهار كرد: «خبرها درباره رد صلاحيت‌ها و نيز گزارشي كه در دولت در اين خصوص ارايه شد، بيانگر آن است كه رقابت جدي در اكثر حوزه‌هاي انتخابيه وجود ندارد. شوراي نگهبان فرصت خوبي در اختيار دارد. بايد با شوراي نگهبان گفت‌وگو كرد و از امكان مقام معظم رهبري استفاده شود تا هيچ جريان سياسي به خصوص جرياناتي كه مي‌خواهند در چارچوب نظام فعاليت كنند، احساس نكنند كه كانديداي مورد نظرش در صحنه انتخابات حضور ندارد. از اصلاح‌طلبان خواهش مي‌كنم با حوصله، صبر و بردباري پيگيري كنند و من نيز آنچه در توان داشته باشم براي اين موضوع مهم به صحنه خواهم آورد تا جمع زيادي از دوستان به صحنه انتخابات برگردند و انتخابات گرمي برگزار شود.»
با مردم صادق باشيم مثل سليماني
جهانگيري در خاتمه با بيان اينكه «بياييد به‌خاطر خدا و به خاطر مردم با هم باشيم»، گفت: «دروغگويي‌ها بايد تمام شود و با مردم صادق باشيم. هر جا كه دروغي گفته شد خسارت هم زياد شد. اين انصاف را هم داشته باشيم كه به هنگام نقد، از دايره‌اي خارج نشويم، زيرا تضعيف نهادهاي كشور تضعيف نظام و حاكميت است. بايد به آينده ايران به صورت جدي بينديشيم و آينده كشور را فداي مسائل مقطعي نكنيم.» اين مقام مسوول همچنين خاطرنشان كرد: «همه بايد همبستگي ملي را قدر بدانيم و به فكر احياي جامعه داغديده و نگران باشيم. مثل هاشمي به تعادل سياسي فكر كنيم و مثل سليماني با مردم صادق باشيم، از تهديدها فرصت بسازيم و بدانيم كه جامعه اگر حس كند كه صداقت داريم و به اشتباهات و خطاها توجه مي‌كنيم به كمك ما مي‌آيد.»