نخستين ديدار محمدجواد ظريف، وزير خارجه با جوزپ بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا كه صبح روز پنجشنبه در دهلي‌نو صورت گرفت به نشستي براي انتقادهاي تند و تيز وزير خارجه كشورمان از سياست‌هاي اتحاديه اروپا تبديل شد. در اين نشست ظريف انتصاب وي به اين سمت را تبريك گفت و آمادگي خود را براي همكاري نزديك با او اعلام كرد و در ضمن در يك گفت‌وگوي صريح و مستند و با برشمردن اشتباهات و بي‌عملي اروپايي‌ها در قبال تعهدات‌شان در برجام، اقدام اخير سه كشور اروپايي و ادعاهاي آنها را مردود خواند و خواستار تصحيح رفتار آنان در قبال ايران و برجام شد.
اتحاديه اروپا با صدور بيانيه‌اي درباره جزييات ديدار ظريف با بورل نوشت: «آنها در يك گفت‌وگوي صريح، در خصوص جديدترين تحولات برجام گفت‌وگو كردند.جوزب بورل بر تداوم علاقه اتحاديه اروپا به حفظ برجام تأكيد كرد كه (اين امر) بيش از هر زماني به واسطه تنش‌هاي خطرناك منطقه خاورميانه (غرب آسيا) و خليج (فارس) حائز اهميت است.»
اتحاديه اروپا همچنين بر تأكيد ظريف و بورل به ادامه ارتباطات در روزهاي آتي اشاره كرد و گفت: «هر دو شريك در خصوص حفظ ارتباط نزديك و ادامه تعامل در هفته‌هاي آتي توافق كردند.»
پس از اين نشست، اتحاديه اروپا ويديويي از اين ديدار منتشر كرد كه بخش‌هايي از صحبت‌هاي رد و بدل شده در اين نشست را به تصوير مي‌كشد. بر اساس اين ويديو، ظريف در پايان نشست و هنگام خداحافظي ظاهرا در اشاره به تبعيت اروپايي‌ها از امريكا، خطاب به بورل مي‌گويد: «هرگز از يك قلدر كسب اجازه نكنيد.»
در يك سال و نه ماهي كه از خروج امريكا از توافق هسته‌اي مي‌گذرد، كشورهاي اروپايي عملا تعهد خود براي جبران آثار منفي تحريم‌هاي امريكا را اجرايي نكرده‌اند. ظريف پيش از اين هم بارها به اروپايي‌ها هشدار داده است كه بروكسل به تبعيت مداوم از امريكا، نفوذ خود در عرصه بين‌الملل را از دست مي‌دهد.
بر اساس ويديوي اتحاديه اروپا، بورل هم در نشست با ظريف اشاره مي‌كند كه برجام اكنون در «وضعيتي دشوار» قرار گرفته است. مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا همچنين مي‌گويد در اين نشست قصد دارد در مورد «وضعيتي كه سه كشور اروپايي [عضو برجام] با فعال كردن سازوكار حل اختلاف ايجاد كرده‌اند»، بحث كنند. بورل ظاهرا در اين نشست عنوان مي‌كند كه حضور او در اين ديدار در قامت رييس كميسيون مشترك و با موضعي مستقل است و نه به عنوان نماينده اتحاديه اروپا يا نماينده سه كشور اروپايي عضو برجام.
مي‌خواهيم بازيگر باشيم يا زمين بازي؟
جوزپ بورل، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا روز پنجشنبه بار ديگر از تصميم امريكا براي خروج يكجانبه از توافق هسته‌اي با ايران انتقاد كرد و گفت كساني كه به دنبال از بين بردن اين توافق هستند، بايد بدانند كه رسيدن به توافقي تازه تا چه حد دشوار است.
به گزارش فارس، وي كه در هند در نشست «رايسينا» سخنراني مي‌كرد، در اين مورد گفت: «اروپايي‌ها مي‌خواهند از شكل‌گيري رقابت اشاعه تسليحات اتمي در خاورميانه و شمال آفريقا جلوگيري كنند. به لطف برنامه جامع اقدام مشترك، كه اين روزها همه دارند در موردش صحبت مي‌كنند، امروز ايران يك قدرت اتمي نيست. تصور كنيد اگر ايران امروز يك قدرت اتمي بود، اوضاع به چه شكل بود.آن كساني كه مي‌خواهند اين توافق را بكشند و ادعا مي‌كنند كه مي‌توانند براي توافق بهتري مذاكره كنند - بهتر براي چه كسي؟ - بايد به ياد داشته باشند كه مذاكره بر سر اين توافق ۱۲ سال طول كشيد و اين توافق توانست جهان را به مكاني امن‌تر بدل كند. در اين چارچوب، بايد بار ديگر از تصميم ايالات متحده براي خروج يكجانبه از توافق هسته‌اي با ايران ابراز تأسف كنم. چند روز پيش سه كشور اروپايي شركت‌كننده در برجام، يعني فرانسه، آلمان و انگلستان، سازوكار حل اختلاف مربوط به اجراي تعهدات ايران ذيل اين توافق را فعال كردند. با اين وجود، بايد اشاره كنم كه در نشست هفته گذشته با وزراي خارجه، همه ما اروپايي‌ها بر لزوم زنده نگه داشتن اين توافق تأكيد كرديم، چراكه مي‌دانيم به دست آوردن يك توافق ديگر، چقدر دشوار است.»
مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا در بخش ديگري از صحبت‌هايش، به چالش‌هاي پيش روي اتحاديه اروپا پرداخت و گفت: «ما اروپايي‌ها هنوز به دنبال هويت هستيم و نمي‌دانيم كه مي‌خواهيم چه نقشي ايفا كنيم.»
وي سپس خطاب به اروپايي‌ها گفت: «بايد اين سوال را از خود بپرسيم كه آيا مي‌خواهيم يك بازيگر باشيم، يا يك زمين بازي. اگر مي‌خواهيم بازيگر باشيم، چه نوع بازيگري؟»
بورل با تأكيد بر لزوم افزايش استقلال و قاطعيت سياست خارجي اتحاديه اروپا، گفت اختلاف تاريخي ميان كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، در پيش گرفتن يك سياست خارجي يكپارچه را دشوار كرده است، اما كشورهاي اروپايي بايد به ياد داشته باشند كه يك سياست خارجي متحد، به معني داشتن يك سياست خارجي واحد و كاملا يكسان نيست.
او افزود: «قواعد چندجانبه‌گرايي كه با دشواري ساخته شده‌اند، نه تنها نبايد نابود شوند، بلكه بايد تكثير شوند تا امنيت نظم بين‌المللي را تضمين كنيم.»
بورل چندجانبه‌گرايي را «تحت محاصره» خواند و گفت اروپايي‌ها اكنون دارند به مرور درمي‌يابند كه «بايد زبان قدرت را بياموزيم، چراكه صرف قدرت نرم، كافي نيست.»
وي تأكيد كرد كه كشورهاي اروپايي بايد براي دفاع از «ارزش‌هاي خود»، قدرتمند شوند و از حاكميت قانون دفاع كنند، چراكه در غيراين‌صورت، «قانون جنگل» بر جهان حاكم مي‌شود و قدرت جايگزين حق مي‌شود.