نگاهي به خسارت‌هاي سيل در سيستان‌وبلوچستان
مدرسه‌هاي بلااستفاده، دام‌هاي تلف شده
گروه اجتماعي
يك هفته پس از آنكه باران، سيل شد و رودخانه‌ها طغيان كردند و مناطق مختلفي از سيستان‌وبلوچستان زير آب رفت، گمانه‌زني‌ها، بررسي‌ها و تخمين‌ها در مورد شدت خساراتي كه به زندگي ساكنان مناطق سيل‌زده وارد آمده، آغاز شده است؛ واحدهاي مسكوني تخريب شده، مدرسه‌هاي غيرقابل استفاده و دام‌هاي تلف شده. سيلي كه از قبل پيش‌بيني شده بود باز هم توانست مسوولان را غافلگير كند، سيلي كه از توان مديريت بحران بيشتر بود. اين اعترافي است كه از زبان محمدفريد لطيفي، معاون سازمان مديريت بحران در گفت‌وگوي ويژه خبري تلويزيون بيان شد: «وقوع سيل پيش‌بيني شده بود، اما ميزان بارش‌ها باوجود مزيت‌هايي كه داشت از ميزان پيش‌بيني، بيشتر بود و حجم سيلاب موجب شد آب وارد مناطق مسكوني شود. ستادهاي بحران براي مقابله با خسارات سيل تشكيل و تجهيزات ارسال شد، اما حجم سيلاب از توان‌مان بيشتر بود.» «طبق بازديدهاي ميداني به عمل آمده در حال حاضر تعداد ۳۲ واحد آموزشي در استان سيستان‌وبلوچستان غيرقابل استفاده هستند. همچنين تعداد سرويس بهداشتي، سپتيك تاسيسات لوله‌كشي و برق تعداد ۳۱۲ واحد آموزشي تخريب شدند.» حميدرضا رخشاني، مديركل آموزش و پرورش استان سيستان‌وبلوچستان به ايلنا گفته است كه برخي از مدارسي كه دچار آب‌گرفتگي شده‌اند همچنان بلاتكليف مانده‌اند و دانش‌آموزان آنها زير چادر درس مي‌خوانند. تخريب عايق سقف ۵۶ واحد آموزشي، خسارت ۳۴۴ واحد آموزشي به شكل كلي و جزيي، تخريب ۱۳۹۰ دستگاه ميز و نيمكت، تخريب ۲۳۸۰ صندلي دسته‌دار را هم بايد به فهرست اين خسارت‌ها افزود. به گفته او 95 دستگاه كانكس در عوض كلاس‌هايي كه قابل استفاده نيستند ارسال شده تا همراه با بخشي از لوازم‌التحرير موردنياز به دست دانش‌آموزان دشتياري، كنارك، بنت، زرآباد و فنوج برسد. اما با گذشت بيش از يك هفته از آغاز بارندگي و سيل همچنان ارتباط با نيك‌شهر قطع است، راه‌هاي ارتباطي همچنان مسدود مانده‌اند و همين امر سبب مي‌شود تا امدادرساني به دانش‌آموزان هم امكان‌پذير نباشد: «جاده‌ها و زيرساخت‌هاي آنها خراب شده است، از اين رو امكان تردد وجود ندارد. حتي در برخي مناطق با ماشين‌هاي سنگين هم نمي‌توان از جاده‌ها عبور كرد. رفتن به برخي مناطق واقعا دشوار است، هيچ‌يك از همكاران ما به خاطر شرايط پيش آمده نتوانستند از جاده‌ها عبور كنند.»
گستردگي سيلي كه سيستان‌وبلوچستان، كرمان و هرمزگان را دربر گرفت سبب شد تا تعداد واحدهاي مسكوني تخريبي هم به حدود 14 هزار واحد برسد. عليرضا تابش، رييس بنياد مسكن در برنامه گفت‌وگوي ويژه خبري اعلام كرد: «براساس برآوردها تاكنون حدود ۱۴ هزار واحد مسكوني روستايي در سيستان‌وبلوچستان، كرمان و هرمزگان تخريب شده است. ۲ هزار واحد مسكوني شهري نيز به علت سيل تخريب شده و هزار واحد نيز به تعمير نياز دارد.» او در صحبت‌هايش به مشكل دسترسي به برخي نقاط استان سيستان‌وبلوچستان هم اشاره كرد و گفت: «البته برخي روستاها به دليل در دسترس نبودن ميزان خسارت به آنها، مشخص نيست. براي ۱۹هزار واحد نيز تسهيلات معيشتي و براي
۱۶ هزار واحد نيز تسهيلات گذر از اسكان موقت به اسكان دايم درنظر گرفته‌ايم. ۱۰ هزار واحد دامي نيز درنظر گرفته‌ايم كه جمع‌بندي اين خسارات يكشنبه تحويل دولت داده مي‌شود.»
دام‌هاي تلف شده جمع‌آوري شدند
علاوه بر خانه و كاشانه و مدرسه، بخش مهمي از زندگي ساكنان مناطق روستايي هم با آب رفت؛ دام‌ها؛ دام‌هايي كه بيش از 7 هزار راس از آنها تلف شدند. عباسعلي ارجمندي، مديركل دفتر مديريت ستاد بحران استانداري سيستان‌وبلوچستان به ايرنا گفته است: «۶ هزار و ۴۰۰ راس دام سبك و ۹۳۰ راس دام سنگين مردم جنوب اين استان بر اثر سيلاب اخير تلف شدند.» خساراتي كه مرگ اين دام‌ها به زندگي و معيشت مردم مي‌زند يك بحث است و ماندن لاشه‌هاي برجاي مانده از سيل هم بحثي ديگر. از برخي روستاها و مناطق سيستان و بلوچستان خبر رسيد كه با گذشت چند روز از سيل گسترده، همچنان لاشه اين دام‌ها در برخي مناطق روي زمين مانده‌اند و كم‌كم ممكن است عاملي براي تهديد سلامت سيل‌زدگان شوند. با اين حال مسوولان دانشگاهي و بهداشتي در استان مي‌گويند كه مشكل ظرف روزهاي پنجشنبه و جمعه رفع شده است.
عبدالمحسن پروين، مديرگروه بيماري‌هاي واگيردار دانشگاه ايرانشهر به «اعتماد» توضيح مي‌دهد: «زماني كه سيل آمد، بسياري از دام‌ها را به‌خصوص در منطقه كنارك از بين برد. لاشه‌ها پخش شده بودند و يك‌سري مشكلات براي بيمه داشتيم. دامپزشكي بايد مي‌آمد و بررسي مي‌كرد تا براي پرداخت غرامت وارد عمل شوند. اين مشكل را گزارش كرديم و بعد از هماهنگي با دامپزشكي كل كشور قضيه حل شد. امروز (جمعه) همكاران ما با دهياري‌ها در تماس هستند و تا شب ان‌شاءالله اين مشكل كاملا برطرف مي‌شود.» اغلب دام‌هاي تلف شده از ميان دام‌هاي سبك مانند بز بوده‌اند و خسارت عمده در محدوده كنارك به‌بار آمده است. محمدعلي وطن‌پرست، سرپرست شبكه بهداشت كنارك هم به «اعتماد» مي‌گويد كه در روزهاي پنجشنبه و جمعه جمع‌آوري لاشه‌ها انجام شده و ديگر مشكلي بابت خطرات احتمالي ماندن آنها در مناطق مسكوني وجود ندارد؛ «در كنارك تعداد لاشه‌ها بالغ بر 300 راس برآورد شده است اما از آنجايي كه رودخانه‌ها همچنان پرآب هستند، احتمال دارد كه در روزهاي آتي كه آب فروكش كند، لاشه‌هاي بيشتري پيدا شوند كه عمليات دفن آنها پس از آن انجام خواهد شد.» وطن‌پرست مي‌گويد: تاكنون علايمي از بيماري‌هاي واگيردار در منطقه گزارش نشده كه آنها را نگران كند و آنچه به نظر او در حال حاضر به عنوان اولويت بايد مورد توجه قرار بگيرد بهداشت آب است: «باتوجه به اينكه تعدادي از تاسيسات آب‌رساني آسيب ديده‌اند مساله اصلي ما بحث بهداشت آب است، سازمان آب و فاضلاب هم مشغول كار است تا همه تاسيسات وارد مدار شوند و ان‌شاءالله مشكلي ايجاد نمي‌شود.» حدود هزار روستا در استان‌هاي كرمان، هرمزگان و سيستان‌وبلوچستان دچار سيلاب و مشكل دسترسي شدند. معاون سازمان مديريت بحران كه در بخش خبري شبكه دو سيما گفت حجم سيل از توان آنها بيشتر بوده است، گفته كه مشكل دسترسي همچنان در مورد 150 روستا وجود دارد: «به علت كمبود منابع مالي، اقدامات آبخيزداري و لايروبي رودخانه‌ها در سال‌هاي اخير كمتر انجام شده است و حجم سيلاب بيش از حجم رودخانه‌ها بود. البته برخي ساخت‌وسازها در حريم رودخانه‌ها نيز حركت سيلاب را محدود كرد.»