چرا خبرهاي سينماي مستند را پوشش نمي‌دهيم
نيوشا طبيبي
سينماي مستند ايران، از شريف‌ترين و پركارترين بخش‌هاي فرهنگي-هنري كشور است. ساليانه ده‌ها فيلم مستند ساخته مي‌شوند. صدها نفر در اين بخش مشغول به كار و فعاليت هستند، براي بعضي از اين فيلم‌ها ماه‌ها و بلكه سال‌ها تحقيق و پژوهش و فيلمبرداري انجام مي‌شود. همه اين كارهاي بزرگ و گاه سخت و صعب با بودجه‌اي اندك و با تكيه بر ابتكارات فردي و ايثار اعضاي گروه سازنده ميسر مي‌شوند تا فيلمي توليد شود. برخي از اين فيلم‌ها در ثبت و ضبط فرهنگ‌هاي بومي و سنت‌ها و آثار ملي و طبيعي كشور نقش بسيار مهم و عميقي دارند. بعضي از آنها پديده‌هاي اجتماعي و فرهنگي و معضلات را بررسي مي‌كنند و پيش چشم مي‌آورند تا راهي براي آنها پيدا شود.
در سال‌هاي گذشته مردم به اين نوع فيلم‌ها اقبالي نشان نمي‌دادند يا كمتر نشان مي‌دادند، اما امروز بنابر برخي آمار شبكه مستند يكي از پربيننده‌ترين شبكه‌هاي تلويزيون است. اكران فيلم‌هاي خوب مستند غالبا با استقبال متناسب و درخوري مواجه و گاهي در سينماها و سانس‌هاي عادي هم نمايش داده مي‌شوند. ترديد نكنيد كه سينماي داستاني هر روز بيشتر و بيشتر به فضاي مستندسازي نزديك خواهد شد و از اين شيوه براي خود كسب اعتبار خواهد كرد. اما رفتار رسانه‌ها و به ويژه خبرگزاري‌هاي ما با اين بخش مهم و شريف سينماي ايران حقيقتا شرم‌آور است. اكثر توليدكنندگان خبر در حوزه سينما، بيش از هر چيز به پوشش اخبار سلبريتي‌ها تمايل نشان مي‌دهند. هر واكنش و هر سخن آنان با حجمي زياد روي خروجي‌هاي خبري قرار مي‌گيرند. حرف‌ها و رفتارهايي كه نه تنها چيزي به ما اضافه نمي‌كنند، بلكه جايگاه و سطح بخش مهمي از دستگاه فرهنگ ملي را به صحبت‌هاي مبتذل و دعواها و كشمكش‌هاي گاه غيرمودبانه تنزل مي‌دهند و روي ادب عمومي تاثير منفي مي‌گذارند. به نمونه‌هاي تاسف‌باري كه در جشنواره‌هاي پنج سال اخير اتفاق افتاده نگاه كنيد. دعواي گروه سازنده با مردم و خبرنگاران حاضر در نشست‌هاي رسانه‌اي بعد از نمايش فيلم‌ها را ببينيد. از يقه‌كشي و توهين‌هاي فرزند يكي از كارگردانان به خبرنگاري كه از فيلم پدرش انتقاد كرده بود در دوره‌هاي قبل تا پاسخ‌هاي غيرمودبانه كارگردان محترم و باسابقه سينما به خبرنگاران در اين دوره. اين اخبار براي رسانه‌ها جذاب هستند و آنها به اين فضا دامن مي‌زنند. اگر كسي مي‌خواهد «دوباره» بر سر زبان‌ها بيفتد، بايد تحريم كند، فحش بدهد، دعوا كند و خلاصه حاشيه بسازد تا نگاه‌ها به او جلب شوند و تيتر يك اخبار سينمايي روز به او اختصاص داده شود.
اما دريغ از پوشش خبري سالم و منظم درباره سينماي مستند كه نه سلبريتي دارد و نه اعضاي گروه سازنده‌اش در پاسخ به خبرنگاران سينه جلو مي‌دهند و غيرمودبانه سخن مي‌گويند. در چند روز گذشته سعي كردم از ميان انبوه اخبار توليد شده در اختتاميه جشنواره فيلم فجر، نام فيلم برتر مستند را بيابم. عجبا كه از ميان خبرگزاري‌ها هيچ كدام به روشني و وضوح و به صورت مستقل خبر اين جايزه مهم را كار نكرده بودند. درنهايت بعد از جست‌وجو، خبر را تنها در سايت جشنواره پيدا كردم!
رسانه‌ها اگر سينماي مستند را در جايگاهي متناسب و درخور نمي‌نشانند، باكي نيست. آنها كه در اين حوزه كاركرده و مي‌كنند به اين وضعيت خو گرفته‌اند، اين سينماي شريف راه خود را مي‌رود و هر سال بخشي از بهترين آثار تصويري كشور در آنجا توليد مي‌شوند. اين آثار چون جواهراتي هستند كه به گنجينه فرهنگ ملي ما غنا مي‌بخشند و اگر رسانه‌ها در اين دوره به آن توجهي نشان ندهند، سابقه بدي از خود در اين عرصه به جا خواهند گذاشت.