رييس مجلس به رييس اتحاديه جهاني بين‌المجالس و ۳ نهاد بين‌المللي ديگر براي رفع تحريم‌ها نامه نوشت
تحريم‌هاي امريكايي؛ نمك بر زخم كروناي چيني
قريب به ۱۰ روز از زماني كه دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري ايالات متحده امريكا پيشنهاد كمك به ايران براي مديريت ويروس كرونا را مطرح كرد، زمان مي‌گذرد. پيش از آن نيز مايك پمپئو، وزير امور خارجه امريكا مدعي شده بود كه ايالات متحده از طريق سفارت سوييس براي مديريت اين بيماري ويروسي واگيردار به ايران كمك كرده است. اين اظهارات در داخل كشور با واكنش‌هاي متعددي همراه بود و البته ادعاي پمپئو نيز از سوي مقامات رسمي تكذيب شد. اغلب دولتمردان و سياست‌ورزان در واكنش به اين ادعا و پيشنهاد كمك از تحريم‌ها گفتند، تحريم‌هايي كه نه در جريان شيوع كرونا در ايران و جهان بلكه خيلي پيش‌تر از آن باعث شده‌بود كه شهروندان ايراني در دسترسي به دارو و بسياري ديگر از اقلام بهداشتي و پزشكي با مشكلات جدي مواجه باشند. آن هم در شرايطي كه امريكا مدعي است كه تحريم‌هاي دارويي عليه ايران اجرا نكرده اما عملا با اعمال ساير تحريم‌ها به ويژه تحريم‌هايي كه مبادلات مالي را تحت تاثير قرار مي‌دهد، مردم در داخل كشور با شرايط پيچيده‌اي براي تهيه برخي اقلام دارويي و پزشكي مواجه بوده و هستند. در اين شرايط به نظر مي‌رسد به‌رغم همه سوءمديريت‌ها يا سوءاستفاده‌ها از موقعيت بحران، تحريم‌ها نيز تاثير جدي بر عملكرد و مديريت اين بيماري گذاشته است چرا كه در شرايط بحراني مشابه معمولا تامين اقلام بهداشتي از طريق مراودات خارجي راحت‌تر و سريع‌تر خواهد بود اما از آنجا كه جمهوري اسلامي تحت شديدترين تحريم‌ها قرار گرفته تامين خارجي برخي اقلام سخت يا عملا غيرممكن است.
در همين راستا، رييس مجلس در نامه‌هاي جداگانه‌اي خطاب به رييس اتحاديه جهاني بين‌المجالس، دبيركل اتحاديه مجالس كشورهاي عضو سازمان همكاري اسلامي، دبيركل اتحاديه مجالس پارلماني آسيا و نيز روساي مجالس كشورهاي اسلامي و آسيايي، اقدامات ايالات متحده از جمله تحريم‌هاي پزشكي، دارويي و وسايل آزمايشگاهي را موانعي در مسير مهار شيوع كرونا توصيف كرده است.
در آغاز اين نامه علي لاريجاني شرح مختصري از وضعيت جهاني اين بيماري مطرح كرده و نوشته است: «سازمان بهداشت جهاني به دليل شيوع روزافزون و وخامت بار ويروس كرونا، وضعيت اضطراري در برخي كشورها و مناطق جهان اعلام كرده است. امروز جهان و بشريت شاهد تهديد بي‌سابقه و نگراني روزافزون بين‌المللي است كه به‌رغم تدابير بهداشتي و درماني لازم هر روز بر تعداد كشورهاي گرفتار با اين ويروس و قربانيان آن افزوده مي‌شود. اين ويروس هر روز مرزها را نورديده، تمام مناطق دنيا را به‌طور جدي مورد تهديد قرار مي‌دهد.»
رييس مجلس در ادامه تاكيد كرده كه «شرايط بين‌المللي امروز بيش از هر زمان ديگر لزوم تلاش و همكاري‌هاي ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي را براي بسيج همه امكانات فني و لجستيك جهت كمك به كشورهاي آلوده به اين ويروس برجسته كرده، ضرورت اقدام عاجل، موثر و جامع را براي مهار اين ويروس خطرناك نمايان ساخته است.» علي لاريجاني با اشاره به تحريم‌هاي امريكا و تاثير آن بر مديريت كرونا در داخل كشور نيز اذعان كرده است: «باعث تاسف است كه در اين شرايط بسيار حساس كه جمهوري اسلامي ايران به‌شدت در صف اول مبارزه گسترده براي محو اين ويروس با هدف كاهش آلام انساني ناشي از شيوع اين بيماري مي‌باشد، به‌طور سيستماتيك در معرض تحريم‌هاي يك‌جانبه مستقيم و غيرمستقيم غيرانساني ايالات متحده امريكا قرار گرفته است. اين رويكرد ايالات متحده كه در تعارض بارز با منشور ملل متحد و اساسنامه سازمان بهداشت جهاني است، نه تنها در تلاش‌هاي فشرده ايران براي كمك به مردم آسيب ديده و مهار شيوع ويروس كرونا مانع جدي ايجاد كرده، بلكه آثار منفي و غير قابل‌انكاري بر تمام تلاش‌هاي ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي براي مهار اين ويروس از خود به جا گذاشته است.»
او اشاره كرده كه اخيرا مقامات برخي كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي با درك شرايط حساس ويژه بين‌المللي خواستار لغو فوري و جدي همه تحريم‌ها از جمله تحريم‌هاي پزشكي و دارويي و وسايل آزمايشگاهي و ساير ملزومات پزشكي ايران شده‌اند و در ادامه از اتحاديه بين‌المجالس خواسته تا مطابق با اساسنامه خود به عنوان يك نهاد بين‌المللي موثر جهاني در اين زمينه نقش بسزايي ايفا كرده و اتحاديه نيز هم‌صدا با جامعه بين‌المللي، بدون هيچ ابهامي و مبتني بر مواضع اصولي خود، به‌طور يكپارچه خواستار رفع سريع همه تحريم‌هاي مستقيم و غيرمستقيم از جمله تحريم‌هاي پزشكي ايالات متحده امريكا عليه مردم جمهوري اسلامي ايران شود.
همچنين سيد‌حسين نقوي‌حسيني، سخنگوي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نيز با اشاره به نامه رييس مجلس به «ايسنا» به بعد ديگر تحريم‌ها و تاثير آن اشاره كرده است و فارغ از اينكه تحريم‌ها باعث جلوگيري از برخي مراودات دارويي با كشورهاي خارجي مي‌شود، تاكيد دارد كه اساسا اين تحريم‌ها باعث كاهش منابع مالي كشور شده كه مشكلاتي را در خريد اقلام بهداشتي ايجاد مي‌كند. او توضيح داده كه «در اين بين يكسري كشورها تحت تحريم‌هاي ظالمانه قرار دارند كه اين مانعي براي مقابله با بحران كرونا است. از جمله اين كشورها جمهوري اسلامي ايران بوده كه حتي در صورت داشتن پول هم نمي‌تواند از همه ظرفيت‌هايش استفاده كرده و امكان تامين امكانات مورد نياز از جمله دارو و مواد شوينده و ضدعفوني‌كننده را ندارد حال اينكه بخشي از تحريم‌ها مانع مي‌شود تا كشور پول داشته باشد.»
البته علي لاريجاني اولين كسي نيست كه طي تعاملي بين‌المللي از رفع تحريم‌ها در شرايط كنوني گفته است. پيش از او حسن روحاني، رييس‌جمهوري نيز به ادعاي ايالات متحده مبني بر كمك به جمهوري اسلامي براي مديريت كرونا پاسخ داده و گفته‌بود كه «اگر امريكا راست مي‌گويد، تحريم‌ها را لغو كند.»
او در جلسه هيات دولت هفته گذشته امريكا را با ماسك دلسوزي توصيف كرد و گفت: «آنهايي كه حتي دارو و مواد غذايي را به روي مردم بستند و تحريم كردند، خبيثانه‌ترين اقدام را عليه ملت ايران در اين ۲ سال انجام دادند؛ آنها هم آمدند با يك ماسك دلسوزي ظاهر شدند كه ما هم مي‌خواهيم به ملت ايران كمك كنيم؛ شما اگر واقعا راست مي‌گوييد لااقل تحريم دارو را برداريد؛ اين اولين قدم است. بگوييد نسبت به ملت ايران تا حالا اشتباه و خطا كرديم و عذرخواهي مي‌كنيم و اولين قدم ما اين است كه فعاليت بانكي براي خريد دارو، نقل و انتقال دارو و فعاليت كشتيراني در اين زمينه و مواد غذايي مردم، آزاد است و ما كاري نداريم و اين تحريم را از روي مردم برداشتيم. مردم ما به خوبي مي‌دانند شما دروغ مي‌گوييد؛ واقعيت را نمي‌گوييد.»
همچنين محمود واعظي، رييس دفتر رييس‌جمهوري نيز در واكنش به ادعاي كمك از تاثير تحريم‌ها بر مديريت كرونا در كشور گفت و تاكيد كرد: «امريكا ايران را تحت فشارهاي فزاينده و بي‌سابقه تحريمي قرار داده است كه نتيجه آن بروز مشكلات فراوان براي تك‌تك مردم ايران از جمله در مواجهه با ويروس كرونا بوده است. آنها اگر در گفته‌هاي خود صداقت دارند و واقعا به دنبال كمك بشردوستانه به ملت ايران هستند، همين امروز تحريم‌ها را لغو كنند تا با رفع محدوديت از بانك‌ها و كانال‌هاي مالي، ايران هر چه سريع‌تر نيازمندي‌هاي ضروري براي مقابله با كرونا را تامين و زمينه‌هاي كنترل سريع‌تر بيماري را فراهم كند.»
علي ربيعي، سخنگوي دولت نيز در نشست خبري دوازدهم اسفند هدف امريكايي‌ها از پيش كشيدن اين موضوع را عمليات رواني عليه كشور توصيف كرده و گفته بود: «امريكايي‌ها اگر در قضيه كمك به ايران براي مقابله با كرونا صادق هستند، بهتر است اقدام عملي كنند و حداقل تحريم‌هاي مشخصي را ملغي كنند.»او البته راه‌اندازي كانال مالي سوييس براي دريافت اقلام بشردوستانه را نيز از ديگر ابزارهاي عمليات رواني خوانده و تاكيد كرده‌بود كه آنها تنها خبر راه‌اندازي اين كانال مالي را منعكس مي‌كنند اما در عمل اجازه انتقال پول در اين كانال را براي ما فراهم نكرده‌اند. حشمت‌الله فلاحت‌پيشه، رييس سابق كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس نيز در گفت‌وگويي با «ايسنا» از جامعه جهاني خواسته بود به تحريم‌هاي ظالمانه عليه ايران پايان دهند چرا كه «اگر اين تحريم‌ها نبود ايران راحت‌تر مي‌توانست با كرونا بجنگد.» علاوه بر او كمال دهقاني رييس كميته روابط خارجي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي نيز طي گفت‌وگويي تاكيد كرده‌بود كه «اگر امريكايي‌ها به مردم ايران حسن نيت دارند تحريم‌هاي ظالمانه عليه مردم ايران را بردارند و احتياجي به ژست‌هاي بشردوستانه نيست، چون اساسا مقامات امريكايي در جايگاهي نيستند كه چنين ژست‌هايي بگيرند.» در واقع جملگي اظهارنظرهاي داخلي تاكيد دارد كه رويكرد امريكا در شرايط بحراني و در روزهاي شيوع بيماري همه‌گير كرونا در تعارض با منشور ملل متحد و اساسنامه سازمان بهداشت جهاني است، رويكردي كه اگرچه در شرايط عادي نيز زندگي و حيات بسياري از بيماران در داخل كشور را تحت تاثير قرار مي‌داد، حالا در شرايط اضطرار، موقعيت سخت‌تري را براي ملت ايران رقم خواهد زد.