تركيه، اروپا و روسيه
تركيه درصدد تحميل آوارگان به اروپاست و اين نخستين‌بار نيست. اردوغان تهديد كرده در صورت عدم تمكين اروپا، دروازه‌‌ها را براي صدها هزار آواره مي‌گشايد. او مي‌گويد اتحاديه اروپا بر توافق سال 2016 پايبند نبوده. بر اساس آن توافق تركيه متعهد به كنترل مرزهاي خود با يونان در قبال دريافت شش ميليارد يورو كمك مالي بود. همچنين طرح صدور عدم رواديد براي مسافرت شهروندان تركيه به كشورهاي اتحاديه اروپا اجرا نشد. اتحاديه اروپا اردوغان را به ايجاد بحران آوارگان و استفاده از آنها به عنوان فشار جهت اخذ امتيازات متهم مي‌كند. يوهانس هان، كميسر توسعه اتحاديه اروپا مي‌گويد اردوغان از تنش در مرزها براي پوشاندن مشكلات داخلي خود از قبيل وضعيت مالي غيرمتعادل يا شكست در انتخابات آنكارا و استانبول استفاده مي‌كند. با همه وجود، به نظر مي‌رسد خانم آنگلا مركل صدراعظم آلمان و استف بوك وزير امور خارجه هلند اعلام كرده‌اند كه آماده حمايت از تركيه براي ايجاد منطقه امن انسان‌دوستانه در حومه ادلب هستند. اتحاديه اروپا به چيزي قول مي‌دهد كه مربوط به آن نيست بلكه جزو خاك سوريه است. هانس نيز تاكيد كرده مبلغ 500 ميليون يورو به آنكارا خواهد فرستاد ولي اگر اردوغان اجازه ندهد پول به لبنان يا اردن ارسال خواهد شد. دولت كنوني يونان به رياست ميتسوتاكيس خلاف دولت قبلي تمايل بيشتري براي حل مساله آوارگان با تركيه دارد، ولي اين دولت حاضر به تسليم در مقابل سياست «استفاده ابزاري اردوغان از آوارگان» نيست. يونان به دليل انبوه زياد آوارگان در خاك خود كه بالغ بر يك‌صد هزار نفر است، با مشكلات بسياري روبه‌رو است. بنابراين هرگونه تصميم درباره ورود آوارگان از تركيه به يونان بايد با هماهنگي اتحاديه اروپا بوده و يونان صرفا مسير ترانزيتي براي آوارگان باشد. در صورت تداوم فشار آوارگان به يونان، احتمال زيادي براي بروز فجايع در مرز يونان با تركيه وجود دارد. در صورت ايجاد منطقه امن در حومه ادلب سوالات زيادي مطرح مي‌شود. مساله نخست غيرقانوني بودن حضور ارتش تركيه در سوريه است. مساله دوم بحث خلع سلاح گروه‌هاي مورد حمايت ارتش تركيه در ادلب است. تركيه در چارچوب مذاكرات آستانه مي‌تواند نقش مهمي در خلع سلاح تدريجي منطقه ادلب داشته باشد و هرگونه تاخير به ضرر بيشتر تركيه است. راه‌حل منطقه ادلب نياز به مشاركت اتحاديه اروپا با حكومت سوريه، روسيه و ايران دارد. مشخص نيست بعد از پرداخت كمك‌هاي مالي به اردوغان او به قولش در كمك به منطقه امن انسان‌دوستانه وفادار بماند يا تلاش بكند از پوشش منطقه امن انسان‌دوستانه در حومه ادلب براي تقويت نيروهاي شورشي تروريست استفاده كند.