در نمايشگاه عكس «تجلي دگرگوني يك رويا» از سارا رشيدي در گالري سايه
نقاشي با عكاسي
فاروق مظلومي
بعد از نزديك به چهار ماه چند افتتاحيه محدود در روز نهم خردادماه نفس تازهاي به گالريها داد. گالري سايه هم با برگزاري افتتاحيه آثار عكاسي سارا رشيدي با عنوان «تجلي دگرگوني يك رويا» پذيراي گالريگردها بود. اين گالري از معدود گالريهايي هست كه با وجود شكل گرفتن از تغيير فضاي يك خانه مسكوني، شخصيت فضاي نمايش كارهاي هنري را هم دارد.
ميزباني حرفهاي كاركنان و مدير اين گالري هم در محبوبيتش بيتاثير نيست. به همين دليل سارا رشيدي ترجيح داده است دومين نمايشگاه انفرادي عكاسياش را هم در گالري سايه برگزار كند. رشيدي زبان انگليسي و پژوهش هنر خوانده است و در رسانههاي نقاشي، عكاسي و چاپ فعاليت داخلي و بينالمللي دارد.يكي از نكات بسيار پررنگ اين نمايشگاه، استيتمنت آن است كه به قلم خود عكاس نوشته شده است. آيا عكسهاي شبه انتزاعي نياز به استيتمنت دارد؟ آيا بهتر نيست هر كس ارتباط ويژه خودش را با اثر برقرار كند؟ استيتمنت بايد به توضيح رسانه و نحوه استفاده از رسانه بپردازد تا مخاطبهاي عمومي هم با هنر معاصر ارتباط برقرار كنند.
در بخشي از اين استيتمنت ميخوانيم:
«در وضعيتِ اندوه، واقعيتِ بيرون در ذهنِ فردِ تجربهگر، تبديل به تودهاي بدخيم شده كه تحتِ تاثيرِ جابهجايي عناصرِ رويا شكافته ميشود. اين تركها و زخمِ حاصل از جابهجايي لايههاي رويا، تاثيراتي بر خلوتِ فرد و محيطِ پيرامونِ وي خواهند داشت. فيلترهايي بر لايههاي عصبِ بينايي اعمال ميشوند و تغييرات، خود را در سياه چالههاي ذهني، مانند سلولهاي سرطاني تكثير ميكنند. طوري كه طبيعتِ مرئي نيز هرگز تصويرِ قبل را در ذهنِ تجربهگر باز نمون نخواهد كرد.»بيانيهاي با اين قدرت خود به عنوان يك رسانه متني مستقل در برابر رسانه تصويري عكس قرار ميگيرد و با تفسيرها و رازگشاييهاي هرمنوتيكي راه ارتباط مستقيم و دريافتهاي زيباييشناسانه فرماليستي را بسته و روح و حضور مولف را در اثر زندهتر ميكند. در يك كلام استيتمنت نبايد پنجره باز هنرمند براي نگريستن به اثر باشد.اما فارغ از استيتمنت سارا رشيدي كه به عنوان يك متن ادبي قوي قابل ستايش است آثار عكاسي اين هنرمند نوعي نقاشي با عكاسي هستند. بعد از اختراع عكاسي همواره رابطه عكس و نقش مورد توجه بوده است نقاشهايي كه با نقاشي عكاسي ميكنند به نقاشهاي ساختوسازي معروف هستند و خيلي از نقاشها از عكس فقط براي انتقال فضا استفاده ميكنند. اما هنرمند عكاسي كه يك اثر شبيه به نقاشي انتزاعي را ايجاد ميكند امر والاتري را ساخته است چرا كه اين تصاوير در واقعيت وجود ندارد و با استفاده از مديوم عكس ميتوان به آنها دست پيدا كرد. گسترههاي رنگ قرمز كه با انتخاب ارادي خود عكاس در اين عكسها وجود دارد جهان متافيزيكي مخصوص عكاسي است و هنرمند به خوبي از اين امكان در عكاسي بهره برده است. استفاده صحيح از كادر مستطيل در اغلب عكسها و كادر تحكمآميز مستطيل عمودي آن هم براي عكسهاي روياآميز از نكات مثبت ارايه در اين نمايشگاه نشانه نابودي قوانين مطلق توسط هنر بود.
شايد رشيدي به زعم خودش خواسته است تجلي دگرگوني يك رويا را به تصوير بكشد اما ديگرگونه ديدن درختان يك پارك شهري بعد از برف هم روياي جذابي براي مخاطب است. به هر صورت آثار سارا رشيدي به هنر عكاسي جدي تعلق دارند و تجربه زيستن و رهايي در جهاني ديگر را براي مخاطب ايجاد ميكنند. اين نمايشگاه تا 21 خردادماه در گالري سايه برقرار است.