راهبرد روابط عمومي در ارتباطات
بهناز شوهاني
نياز به مبادله اطلاعات يا حتي سرگرمي، نياز به بروز خلاقيت اجتماعي و نظاير آن در واقع ارتباط ما را به شبكه گسترده انسان‌ها پيوند مي‌دهد. ارتباطات پيوند عميقي با اطلاعات دارد. اطلاعات ابزاري لازم براي تصميم‌گيري بجا و به‌موقع است تا افراد و سازمان‌ها بتوانند از ميان گزينه مطلوب به هدف‌هاي خود دست يابند. براي دسترسي به اطلاعات ابزار و وسايل يا به اصطلاح فناوري اطلاعات ضروري است و اين امر در سايه علم ارتباطات امكان مي‌يابد تا بتوان پيام يا اطلاعاتي را از طريق هوا، امواج راديويي و ساير انواع رسانه دراختيار كاربران اطلاعات قرار داد و سازمان‌ها را به هم پيوند زد. رابطه بين ارتباطات و اطلاعات به قدري اهميت دارد كه عصر جديد را دنياي ارتباطات و اطلاعات يا فناوري اطلاعات ناميده‌اند. در اين عصر است كه روابط عمومي سازمان‌ها نقش و جايگاه درخور توجهي به خود اختصاص مي‌دهند. روابط عمومي‌ها بخشي از سازمان‌ها هستند كه به‌طور كلي نقش مديريت ارتباطات و اطلاعات عمومي سازمان‌ها را به عهده دارند. نقش روابط عمومي سازمان‌ها را از جهات مختلفي مي‌توان بررسي كرد. در عين حال نقش و جايگاه روابط عمومي در سازمان‌هاي مختلف مي‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال ممكن است در يك سازمان حيطه فعاليت روابط عمومي عمدتا در محدوه داخلي و در ارتباط با كاركنان سازمان و در سازماني ديگر در محدوده‌اي بسيار گسترده و در سطح جامعه و ارتباطات سازمان با فضاي گسترده جامعه تعريف شده باشد، بنابراين طبيعي است كه سطح انتظارات از روابط عمومي‌هاي سازمان‌هاي مختلف، متفاوت باشد. هدف اطلاع‌رساني به عنوان يك رشته علمي تهيه مجموعه اطلاعاتي است كه سبب پيشرفت نهادهاي گوناگون و روش‌هايي مي‌شود كه وقف گردآوري و انتقال دانش هستند. اطلاع‌رساني هم جنبه‌اي نظري مطلق دارد و هم جنبه عملي. آنان كه در اين رشته عملي دست‌اندركارند برحسب تحصيلات و علائق خود بر يكي از اين دو جنبه تاكيد بيشتري مي‌گذارند. در اين محدوده هم براي اهل نظر جا هست و هم براي اهل عمل و واضح است كه به هر دو دسته نياز هست نظريه و عمل به نحوي ناگسستني به يكديگر پيوند يافته‌اند و هر يك از نتيجه كار ديگري استفاده مي‌كند. به عنوان مثال روابط عمومي و امور بين‌الملل شهرداري تهران مورد مناسبي براي مطالعه در اين زمينه است. اگرچه شوراي شهر تهران روابط عمومي اختصاصي و جداگانه‌اي براي خود دارد اما شايد به دليل برخي نارسايي‌هاي ساختاري و سازماني نقش اصلي در مديريت ارتباطات و اطلاعات حوزه مديريت شهري به عهده روابط عمومي شهرداري است. باتوجه به گستردگي و پيچيدگي سازمان و شرح وظايف و خدمات‌رساني شهرداري و نقش و جايگاه شوراي شهر و درهم تنيدگي اين مناسبات، روابط عمومي شهرداري نيز با گستره بسيار وسيع و پيچيده و در بعضي مواقع بسيار حساسي از موضوعات مواجه است. شهرداري تهران مجموعه‌اي بسيار گسترده با شرح وظايفي بسيار متنوع است. 65 هزار نفر نيرو و حدود صد سازمان و شركت در ذيل خود دارد كه قرار است در گستره جغرافيايي عظيم كلانشهر تهران به حدود ۱۰ ميليون نفر جمعيت خدمات‌رساني كند. اگرچه هر يك از سازمان‌ها و شركت‌ها و مناطق شهرداري روابط عمومي اختصاصي خود را دارند اما در مجموع ذيل روابط عمومي مركز تعريف مي‌شوند. حال انتظار مي‌رود مركز ارتباطات و روابط بين‌الملل شهرداري تهران بتواند نقش مديريت روابط انساني و اطلاع‌رساني در چنين گستره وسيعي با خيل بسيار متنوع ذي‌نفعان را ايفا كند و همزمان مناسبات خارجي و بين‌المللي شهرداري را نيز سامان بخشد. به نظر مي‌رسد باتوجه به اهميت خاصي كه مديريت اطلاعات و ارتباطات سازمان گسترده شهرداري و در كنار آن شوراي شهر دارد لازم است تعريف دوباره و روزآمد‌تري از تقسيم كار و وظايف و سازمان روابط عمومي و بين‌الملل حوزه مديريت شهري به عمل آيد.
كارشناس ارتباطات