چالش‌هاي نوسازي‌هاي جهادي در بافت فرسوده از نگاه اعضاي شوراي شهر تهران
معافيت‌هاي دردسرساز دوران شهرداري قاليباف
نورا حسيني
آخرين جلسه شوراي شهر تهران قبل از آغاز تعطيلات دو هفته‌اي تابستاني به بررسي 3 اعتراض فرمانداري به مصوبات شورا و دو فوريت گذشت.
اين جلسه بدون سخنراني ابتدايي رييس شوراي شهر تهران آغاز شد و زهرا نژادبهرام، عضو هيات رييسه شوراي شهر تهران در نطقي به گزارش عملكرد 3ساله مديريت شهري در حوزه بافت فرسوده پرداخت.
او به مشكلات بسياري كه معافيت‌هاي مديران گذشته شهري در بافت فرسوده براي بالا بردن نرخ نوسازي پيش‌بيني كرده بودند، اشاره كرد و گفت: تراكم بيش از حد جمعيت در بافت‌ها، تشديد كمبودهاي خدماتي، تبديل شدن حاشيه معابر به انبار پارك خودروها ناشي از پذيرش كسر پاركينگ به صورت گسترده، كاهش حس تعلق به زندگي در محلات داراي بافت فرسوده بر اساس مطالعات انجام شده از عوارض نوسازي سال‌هاي گذشته بوده است.
نژادبهرام با اشاره به اينكه حدود ۲۱ درصد از پارسل‌هاي شهر تهران(۲۱۰هزار پارسل) با جمعيت ساكن ۱.۵ ميليون نفر در زمره بافت‌هاي فرسوده مشمول 3 شرط ريزدانگي، ناپايداري سازه‌اي و نفوذناپذيري قرار مي‌گيرد، گفت: با وجود سهم 5.3 درصدي بافت فرسوده از كل مساحت تهران 15 درصد جمعيت پايتخت را در خود جاي داده است. يعني تقريبا تراكم اين محدوده‌ها 3 برابر ساير مناطق است. نكته حائز اهميت، تمركز اين بافت‌ها در محدوده‌هاي مشخص است به گونه‌اي كه بيش از 50 درصد پارسل‌هاي فرسوده شهر تهران صرفا در مناطق 10، 12، 15 و 17 قرار گرفته‌اند. اين در حالي است كه آمارها نشان مي‌دهد، پارسل‌هاي داراي ناپايداري سازه‌اي سهم 3 برابري نسبت به بافت فرسوده دارند و قريب به 45 درصد از پارسل‌هاي شهر تهران با جمعيت ساكن 3 ميليون نفر در اين محدوده سكونت دارند.
او اضافه كرد: در برنامه‌هاي 5 ساله چهارم و پنجم توسعه كشور، نوسازي سالانه 10 درصدي بافت‌هاي فرسوده كشور الزامي شده است. اما روند نوسازي در پايتخت در بالاترين ميزان خود طي سال‌هاي گذشته از 5 درصد فراتر نرفت. بيشترين نرخ نوسازي‌ها در سال‌هاي 90، 91 و 92 بوده است. در اين سال‌ها با توجه به مشوق‌هاي تراكمي گسترده براي بافت فرسوده، بسياري از مالكين املاك واقع در اين بافت‌ها براي نوسازي هجوم آوردند. از طرفي طرح تفصيلي جديد هنوز ضوابط و تكاليفش احصا نشده بود و شهرداري وقت با ضوابط سهل‌گيرانه كسر پاركينگ‌ها و اضافه طبقات را به راحتي مي‌پذيرفت.
اين عضو شوراي شهر تهران با اشاره به اينكه در پي نوسازي تراكمي صرفا در سال‌هاي 1380 تا 1395، 48 هزار واحد كسر پاركينگ فقط در بافت فرسوده شهر تهران ايجاد شده كه امروز شهر تهران با تبعات و پيامدهاي آن مواجه است، گفت: در حال حاضر كلان‌شهر تهران با اشكالات و تبعات اين رويكرد در قبال نوسازي دست و پنجه نرم مي‌كند. تبعات و مشكلاتي همچون عدم توجه به تامين سرانه‌هاي خدماتي ازجمله فضاي سبز، تفريحي، ورزشي، درماني، آموزشي(از آنجا كه در نظام برنامه‌ريزي شهري ايران سرانه خدماتي بر اساس نسبت جمعيت بر هكتار محاسبه مي‌شود و همزمان با افزايش مشوق‌هاي تراكمي، جمعيت اين بافت‌ها به طرز چشم‌گيري افزايش يافته و نسبت به تامين خدمات جديد اقدام جدي صورت نگرفت اين سرانه‌ها در يك فرايند مستمر به طور مشهودي رو به نزول در حركت بود).
او با تاكيد بر اين كه يكي از مسائل جدي بافت‌هاي فرسوده كلان‌شهر تهران مساله كمبود پاركينگ است كه به نزاع و درگيري روزانه ساكنين مبدل شده است، گفت: متاسفانه به رغم تصويب بودجه‌اي قريب به 250 ميليارد تومان طي سال‌هاي 97، 98 و 99 براي موضوع احداث پاركينگ‌هاي عمومي در بافت فرسوده اما به دليل عدم پيش‌بيني مناسب از هزينه‌ها و منابع شهرداري تهران در بودجه سنوات اخير كه منجر به پيشخور بخش عمده‌اي از منابع در حوزه هزينه‌هاي جاري و نگهداشت شهر مي‌شود عملا تخصيص اين منابع با محدوديت جدي مواجه بوده و در نتيجه تكميل اين پاركينگ‌هاي عمومي از برنامه زماني تعيين شده، عقب افتاده است و سطح پيشرفت 3 پروژه مهم پاركينگ اميركبير در منطقه ۱۴، پاركينگ شهيد مينابي در منطقه ۱۵ و پاركينگ شهيد باقري در منطقه ۱۸ به ترتيب از ۵۳ درصد، ۴۱ درصد و ۹ درصد فراتر نرفته است كه كميسيون شهرسازي و معماري شوراي اسلامي شهر تهران در تلاش است با تعيين متولي مشخص، پيش‌بيني حساب جداگانه و ارايه تسهيلات تشويقي براي حضور سرمايه‌گذاران، روند احداث پاركينگ در سطح محلات بافت فرسوده را تسريع ببخشد.
فرمانداري تهران به مصوبه تعيين نرخ عوارض پارك حاشيه‌اي، بسته محرك در شرايط سخت اقتصادي و تعيين حريم آثار هنري در فضاهاي عمومي شهر تهران اعتراض كرده كه در اين جلسه شورا اعضا با برخي از اعتراض‌ها موافقت كرده و درخصوص مصوبه پارك حاشيه بر مصوبه خود پافشاري كردند.
حجت نظري در اين جلسه اعلام كرد: اعتراض‌هاي فرمانداري پس از مهلت قانوني به شورا ارسال شده است، قانون در اين رابطه شفاف است و تفسيربردار هم نيست بنابراين دو روز از مهلت قانوني فرمانداري براي اعتراض گذشته بوده است.
محسن هاشمي، رييس شوراي شهر تهران هم با اشاره به اينكه اين موضوع در هيات رييسه مطرح مي‌شود اما چون فضا كرونايي است در اين ايام به مهلت‌هاي زماني مانند گذشته تاكيد نمي‌شود. همچنين در جلسه روز گذشته دو، يك فوريتي نيز به تصويب رسيد و اعضاي شوراي شهر تهران به يك فوريت ارايه تسهيلات ويژه خيرين مسكن‌ساز براي كمك به تامين مسكن اقشار محروم و طرح ساماندهي وضعيت خدمت مراكز دامپزشكي حيوانات شهري در تهران راي دادند.
الهام فخاري در توضيح فوريت طرح ساماندهي وضعيت خدمت مراكز دامپزشكي حيوانات شهري گفت: هر از گاهي موجي از بستن و مناقشه با مراكز دامپزشكي در شهر ايجاد مي‌شود و اختلافاتي ميان شهرداري و مراكز دامپزشكي به وجود مي‌آيد چراكه اين مراكز در ساختمان‌هاي مسكوني نيز مي‌توانند حضور داشته باشند. در قالب اين طرح تلاش مي‌كنيم كه ضوابط و مقرراتي تعيين شود. در همين راستا شهرداري دو ماه فرصت دارد كه اين ضوابط را مستند تنظيم و به شورا ارايه كند تا مساله از حالت سليقه‌اي خارج شود. متاسفانه به صورت سليقه‌اي در مناطق شهر تهران برخوردهاي متفاوتي اعمال مي‌شود. هدف اين است كه شهرداري ملزم شود، ظرف اين دو ماه ضوابط اين حوزه را دقيق مشخص كند.
درحاشيه صحن علني روز گذشته، محسن هاشمي يك خبر خوب حمل و نقلي هم به شهروندان تهراني داد و گفت: مشكل يك‌هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان اوراق مشاركت مترو برطرف شد. آقاي همتي دستور دادند. امروز بايد تضامين شهرداري را بپذيرند. از بانك شهر براي تضامين كارگران استفاده مي‌كرديم و هنوز تضمين بانك شهر مورد قبول واقع نشده كه حل مي‌شود. بايد نامه‌اي به ديوان محاسبات نوشته شود و فرصت دو هفته‌اي دريافت كنند.