توافق امريكا با طالبان شكست خورده است
مترجم: هديه عابدي
در چند ماه گذشته با وجود آتس‌بس ميان دولت افغانستان و گروه طالبان، آمار كشته‌ها بسيار بالا بوده است و اين امر نشان‌دهنده ايراداتي است كه در توافق امريكا با طالبان وجود دارد. وب‌سايت «نشنال» امارات در گزارشي نوشت: زماني كه اشرف غني، رييس‌جمهور افغانستان نخستين آتش‌بس تاريخ را در سال 2018 به طالبان پيشنهاد كرد، بسياري از اعضاي طالبان و مردم افغانستان نمي‌دانستند بايد منتظر چه چيزي باشند. كمتر كسي يادش مي‌آمد، زندگي صلح‌آميز در افغانستان چگونه است و اصلا مگر مي‌شود هر روز جنگي در افغانستان برپا نباشد.
همين مساله باعث شد، چشم‌انداز دستيابي به يك آتش‌بس، هر چند موقت، بسيار هيجان‌انگيز باشد. حتي پيش از آغاز آتش‌بس برخي سربازان افغان با خودروهاي خود به سرزمين‌هاي تحت كنترل طالبان رفتند تا به اعضاي اين گروه خوشامد بگويند. از سوي ديگر شبه‌نظاميان طالبان با احتياط به شهرهاي تحت كنترل دولت رفتند و در آنجا با استقبال گرم شهرونداني مواجه شدند كه براي‌شان تاج گل‌هاي رنگارنگ آورده بودند و آنها را در آغوش مي‌گرفتند. جوانان از جمله بسياري از زنان به شبه‌نظاميان طالبان كه آنها هم اكثرا جوان بودند، نزديك مي‌شدند تا با آنها سلفي بگيرند و در مورد پايان جنگ صحبت كنند. تا 3 روز همه مردم افغانستان در كنار هم خوب و خوش بودند و اين مساله اميد مردم براي داشتن آينده‌اي صلح‌آميز را بالا مي‌برد. اما اندكي پس از پايان اين آتش‌بس تاريخي، طالبان حملاتي را عليه ايست‌هاي بازرسي دولت در استان‌هاي شمالي و غربي كشور ترتيب داد. آتش‌بس دوم نيز در ماه مه امسال اجرا شد و تنها چند روز دوام آورد. انگار مردم افغانستان قرار نيست رنگ صلح پايدار را به خود ببينند. هفته گذشته طالبان به مناسبت عيد قربان سومين آتش‌بس را اعلام كرد. چند ساعت پيش از آغاز آتش‌بس، انفجار يك خودروي بمب‌گذاري شده در استان لوگار در نزديكي كابل منجر به كشته شدن 40 غيرنظامي شد. آتش‌بس روز يكشنبه با 38 مورد حمله و خشونت در سراسر كشور به پايان رسيد. نزديك به 60 غيرنظامي كشته شدند و مرگ همه آنها برعهده طالبان است. البته اين آمار بدون درنظر گرفتن حمله‌اي 18 ساعته است كه شاخه افغانستان داعش در استان ننگرهار ترتيب داد و جان 20 تن را گرفت.
امريكا كه 29 فوريه سال جاري توافقي را براي كاهش خشونت در افغانستان با طالبان به امضا رساند، واكنشي به اين اتفاقات نشان نداده و طوري وانمود مي‌كند كه انگار همه چيز تحت كنترل است. اما واشنگتن بايد اعتراف كند كه توافقش با طالبان تقريبا شكست خورده است. شبه‌نظاميان طالبان ثابت كرده‌اند كه تلاش‌ها براي رسيدن به صلح را جدي نمي‌گيرند. طالبان پس از آن همه ديدار، مذاكره و 3 نوبت آتش‌بس همچنان به خونريزي خود ادامه مي‌دهد.
دفتر بازرس ويژه امريكا در امور افغانستان(موسوم به سيگار) در جديدترين گزارش خود مي‌گويد، طالبان نتوانسته به تعهدات خود در توافق با امريكا از جمله قطع رابطه با گروه‌هاي تروريستي خارجي به ويژه القاعده عمل كند. دفتر بازرس ويژه امريكا در امور افغانستان به گزارشي از ديد‌بان سازمان ملل اشاره مي‌كند كه نشان مي‌دهد، طالبان همچنان با القاعده روابطي نزديك مبتني بر دوستي، سال‌ها مبارزه مشترك، همذات‌پنداري ايدئولوژيك و خانوادگي(از طريق ازدواج بين اعضاي دو گروه) دارد.
طالبان همچنين در كاهش خشونت براي كمك به گفت‌وگوها با دولت افغانستان ناكام بوده است. باتوجه به اينكه توافق با امريكا هيچ هدف مشخص و قابل شمارشي براي كاهش خشونت تعيين نكرده است، مشخص است كه تلاش‌هاي طالبان در اين زمينه نيز قانع‌كننده نبوده است. گزارش سيگار با استناد به ماموريت ناتو در افغانستان به اين نتيجه مي‌رسد كه در بيشتر روزهاي 3 ماه گذشته، سطح خشونت طالبان بسيار بالاتر از نرم تاريخي خود بوده است. اين گزارش همچنين مي‌نويسد تعداد مرگ و مير غيرنظاميان در 3 ماه گذشته 60 درصد افزايش يافته است. ارزيابي وزارت دفاع امريكا نيز مشابه دفتر بازرس ويژه امريكا در امور افغانستان است. در حقيقت براي نيروهاي امنيتي افغانستان بازه زماني 14 تا 21 ژوئن سال جاري، مرگ‌بارترين هفته 19 سال اخير بوده است. در طول اين هفته، طالبان 422 حمله را در
32 استان ترتيب داده و 291 نيروي امنيتي افغانستان را به كام مرگ كشانده است. در جريان اين حملات 550 نيروي امنيتي نيز زخمي شده‌اند.
به نظر مي‌رسد، وضعيت آن‌قدر بد باشد كه در مورد آينده مذاكرات صلح در افغانستان به دولت امريكا هشدارهاي لازم را بدهد. واشنگتن 19سال پس از اشغال افغانستان مشغول مذاكره با همان گروهي است كه در سال 2001 سرنگون كرده بود.
امريكا از دولت افغانستان خواسته به عنوان بخشي از توافق 29 فوريه، جنايتكاران طالبان را از زندان آزاد كند اما نكته جالب اينجاست كه كابل زير آن توافق را امضا نكرده است.
بنابراين اصلا جاي تعجب ندارد اگر مي‌بينيم دولت افغانستان با بيشترين احتياط ممكن به ميز مذاكره با طالبان نزديك مي‌شود. با اينكه دولت اشرف غني تا حد زيادي به درخواست امريكا جامه عمل پوشاند و 4600 زنداني طالبان را آزاد كرد اما حاضر نشد
400 تن از خطرناك‌ترين جنايتكاران اين گروه را آزاد كند و اختيار آن را برعهده لويه جرگه، مجلس بزرگ سران قبايل افغانستان گذاشت. آنها نيز روز شنبه آزادي اين افراد را به صورت مشروط تاييد كردند. براساس بيانيه لويه جرگه، طالبان در قبال آزادي اين 400 نفر بايد به يك آتش‌بس طولاني‌مدت پايبند بماند. همچنين لويه جرگه خواستار تضمين‌هاي ملي و بين‌المللي شده كه اين افراد ديگر در جنگ با دولت شركت نخواهند كرد.
طالبان پيش‌تر اقدام دولت مبني بر راي‌گيري از جرگه را محكوم كرده و وعده «ادامه» جنگ را داده بود هر چند كه هيچ‌گاه حتي در دوره آتش‌بس نيز طالبان سلاح‌هاي خود را زمين نگذاشته بود.
شرايط دشواري كه طالبان براي آغاز مذاكره با دولت تعيين كرده به اضافه ناتواني آن در عمل به تعهدات خود در قبال امريكا باعث مي‌شود هيچ‌كس به اراده اين گروه براي دستيابي به يك صلح پايدار اعتماد نكند. با اين وجود افغان‌هايي كه تشنه صلحند از فرصت 3روزه آتش‌بس استفاده كردند و عيد و صلح را با هم جشن گرفتند هر چند كه به اراده و تعهد طالبان براي اجراي صلح بلندمدت بد‌گمانند.