با شيوع كرونا و خالي شدن دانشگاه‌ها از دانشجويان
تير آخر بر پيكر نحيف فعاليت دانشجويي شليك شد
روايت ممنوعه‌هاي من‌درآوردي
مرجان زهراني
از آن روزها كه دانشجويان مخالف و منتقد دولت مستقر با پرونده‌هاي مزين به ستاره‌هاي منع از تحصيل با شعارهاي انتخاباتي حسن روحاني و وعده خط بطلان بر اين ستاره‌ها و تصوير‌سازي محقري از دانشگاه‌ها در دوره اصلاحات را راهي كمپين‌هاي انتخاباتي و سپس صندوق‌هاي راي شدند، بيش از ۷ سال مي‌گذرد. حسن روحاني که به عنوان كانديدايي براي تشكيل دولت اعتدال با بن‌مايه‌هايي مصلحانه مي‌گفت «بي‌ترديد جوانان و دانشجويان فضاي آزاد دانشجويي را در دولت آينده احساس مي‌كنند»، احتمالا از همان ابتدا كه صحبت از معرفي وزرا به ميان آمد، متوجه شد انتخاب وزير علوم براي تحقق وعده‌هايش با چه مصايبي مواجه است.
با اين حال پس از روي كار آمدن، پاي بورسيه‌هاي غيرقانوني سه هزار نفري در دولت قبل ايستاد اما فشار آنچنان سنگين بود كه در ميانه راه حتي مقابل برخي گروه‌هايي كه در دانشگاه‌ها تجمع‌ها و سخنراني‌ها را برهم مي‌زدند، ناي مقاومت از دولت گرفته شد.
با تكرار «تدبير و اميد» در سال ۹۶ و چرخش واضح حسن روحاني در دوره دوم به سوي راست و محافظه‌كاري دوچندان دولت، فضاي دانشجويي روزبه‌روز در نااميدي بيشتري غلتيد تا آنجا كه پس از كش و قوس‌هاي فراوان منصور غلامي -كه نمايندگان مجلس هم مي‌دانستند گزينه بيست‌ويكم براي تصدي وزارت علوم است- انتخاب شد و به تبع آن فضاي دانشگاه‌ها در مقابله و مواجهه با گروه‌هاي فشار كه همواره در دانشگاه‌ها حضور داشتند، بدون پشتوانه محكم وزارت علوم ماند.
در ادامه مسير اما آن‌قدر روحاني از وعده‌هاي انتخاباتي‌اش دور شد كه حتي ۱۶ آذر سال گذشته در دانشگاهي كاملا غيرسياسي فرهنگيان سخنراني كرد تا نه اعتراضات سال ۹۶ را بشنود و نه مجبور شود كه در را به روي دانشجويان در روز دانشجو ببندد. بازداشت برخي دانشجويان در جريان حوادث دي ماه ۹۶، آبان ماه ۹۸ و البته مراسم گراميداشت جانباختگان هواپيماي اوكرايني هم نشان داد كه عملا دولت و در راس آن وزارت علوم، دغدغه جدي براي کنشگری دانشجويی ندارد.
اين شرايط با شيوع كرونا تشديد شد، چراكه خالي شدن صحن دانشگاه از دانشجو فرصتي فراهم آورد تا نهادهاي نظارتي تشكل‌هاي دانشجويي را تحت فشار قرار دهند كه چندي پيش دبير انجمن اسلامي دانشجويان آزادانديش دانشگاه علامه از نمونه‌اي از آن رونمايي كرد كه اخذ مجوز براي فعاليت‌هاي دانشجويي در فضاي مجازي بود. همين موضوع هم ما را بر آن داشت در شماره روز 25 مردادماه روزنامه اعتماد در گزارشي كه با تيتر «من‌درآوردي خطرناك» منتشر شد، از برخوردهاي فراقانوني و ممنوعيت‌هاي جرم‌انگاري نشده براي فعاليت‌هاي مجازي دانشجويان بنويسيم كه به‌روشني سياستي تازه براي ايجاد محدوديت و ممنوعيت در مسير فعاليت‌هاي دانشجويي و كنشگري دانشجويان درون و بيرون دانشگاه‌هاي سراسر كشور ايجاد كرده است؛ موضوعي كه در آن پرونده به‌ويژه از منظر حقوقي و سياسي مورد بررسي قرار گرفت و در يادداشت‌هايي به قلم صالح نيكبحت، حقوقدان و وكيل دادگستري و همچنين محمدعلي ابطحي، كنشگر سياسي اصلاح‌طلب و ازجمله اعضاي دولت اصلاحات به ابعاد مختلف آن پرداختيم. پس از انتشار اين پرونده و نيز درپي گفت‌وگوي «اعتماد» با سپهر صمدي‌راد، به‌سراغ برخي تشكل‌هاي دانشجويي رفتيم كه اتفاقا به‌دليل دوري از مركز با فشارهاي سياسي بيشتر دست به گريبان هستند. آنها هر كدام روايت‌هاي منحصر به فردي از اعمال فشار نهادهاي نظارتي براي فلج كردن فعاليت تشكل‌هاي دانشجويي دارند؛ از تهديد تا احضار ازسوي نهادهاي امنيتي خارج از دانشگاه شرح حال اعضاي اين تشكل‌هاي دانشجويي است كه امروز شرح آن را در گفت‌وگوي «اعتماد» با سپهر صمدي‌راد، دبير انجمن اسلامي دانشجويان آزادانديش دانشگاه علامه، علي ليراوي، دبير انجمن اسلامي دانشگاه لرستان و حسام محلاتي دبير انجمن اسلامي دانشگاه اروميه مي‌خوانيد و برخي از تنگناهاي ساير تشكل‌هاي دانشجويي كه بخشي به دليل بي‌توجهي وزارت علوم، بخشي به واسطه تنگ‌تر شدن فضاي سياسي كل كشور و بخشي ديگر هم به خاطر كرونا و خالي شدن دانشگاه‌هاست، در روزهاي بعدي
خواهيد خواند.