نگراني‌هاي پدرانه
در بازگشايي مدارس
رضا حاجي‌كريم
شروع سال تحصيلي براي والدين به مثابه برآمدن روزي نو در آسمان پيشرفت و بالندگي فرزندان است. امسال اما اين شروع براي والدين از يك‌سو توام با سردرگمي و از سوي ديگر قرين اضطراب و آشفتگي است. سردرگمي از آن‌رو كه برخلاف گذشت قريب به 2 ماه از اعلام وزارت آموزش و پرورش مبني بر بازگشايي مدارس در 15 شهريور و اعلام برنامه بازگشايي بر اساس طبقه‌بندي ريسك شهرها (سفيد و زرد و قرمز) تاكنون هيچ طبقه‌بندي و احصاي خاصي توسط اين وزارتخانه صورت نگرفته است. از سوي ديگر براي بسياري از اوليا برخلاف اهميت بنيادين فراگيري دروس توسط دانش‌آموزان، نگراني از سلامت فرزندان در طبقه‌بندي به مراتب مهم‌تري قرار مي‌گيرد. واگذاري تصميم در‌خصوص حضور يا عدم حضور دانش‌آموزان در مدارس به مديران مدارس نمي‌تواند رافع نگراني شديد والدين باشد. در اين خصوص 6 سوال بنيادين وجود دارد:
1. فرمايشات رياست محترم جمهور مبني بر برخورد پادگاني و به بيان ايشان «پادگان آموزشي» به نظر قياس مع‌الفارق مي‌آيد. جناب رييس‌جمهور بد نيست به تفاوت ماهوي سن متعلمين مدارس با سربازان پادگان‌ها، تفاوت فضاي آموزشي و محيط نظامي، تفاوت ويروس وحشي كرونا با رويه‌هاي رايج پادگان عنايت داشته باشند.
2. براساس اعلام مسوولان وزارت بهداشت، كودكان بهترين ناقل اين بيماري هستند. اين ناقلان خاموش، با چه سرعتي بيماري را در سطح جامعه پراكنده خواهند كرد؟
3. برخلاف اعلام اوليه مبني بر مصونيت كودكان؛ در هفته‌هاي اخير شاهد ابتلاي كودكان و با كمال تاسف فوت اين عزيزان هستيم. با كدام معيار و منطقي كودكان ما را درمعرض چنين ريسكي قرار مي‌دهيد؟
4. دبستاني‌ها، چقدر در اجراي پروتكل‌ها ساعي هستند؟ كودكان كمتر از 10 سال چقدر قادر به رعايت فاصله اجتماعي، استفاده طولاني مدت از ماسك، رعايت بهداشت در سرويس‌هاي بهداشتي و... هستند؟ چرا دانشگاه‌ها ترم جديد را مجازي و مدارس حضوري شروع مي‌كنند؟
5. دولت محترم اعلام كند كه به چه ميزان بودجه براي بحث ايمن‌سازي، گندزدايي، خريد ماسك و وسايل بهداشتي براي مدارس در‌نظر گرفته است؟ از سوي ديگر در سال‌هاي اخير و پيش از كرونا تلفيق پديده شبكه‌هاي اجتماعي و آموزش مجازي منجر به خلق موفقيت‌هاي بسياري در دنيا شده كه تنها در يكي از اين پلتفرم‌ها حدود 12 ميليون دانش‌آموز روزانه از بارگذاري حدود هزار ويديوي آموزشي بهره مي‌گيرند. به راستي بودجه ايمن‌سازي مدارس در برابر كرونا -البته به فرض وجود رديف بودجه و تخصيص آن!- و بودجه احتمالي مبارزه با زبانه كشيدن كرونا به واسطه افزايش حضور بچه‌ها در مدرسه، نمي‌توانست صرف توسعه آموزش مجازي شود؟
6. اگر ملاك دولت بازگشايي مدارس در معدودي از كشورهاي اروپايي است، بد نيست قياسي به وضعيت سرانه شيوع كرونا در آن كشورها، نسبت ابتلا به فوت، تعداد سرانه تخت بيمارستاني و به‌خصوص تعداد تخت‌ها و متخصصان كودكان بين آن كشورها و ايران داشته باشد. نكته تلخ ماجرا آنجاست كه دولت در شرايطي ريسك بازگشايي را پذيرا مي‌شود كه هنوز در پرداخت حقوق و كارانه و... كادر درمان كه پيشقراولان و خط مقدم مبارزه 7 ماهه با بيماري هستند، مشكلات جدي وجود دارد. در كشور ما به واسطه عوامل مختلف از جمله تحريم‌هاي ظالمانه امريكا، بودجه‌اي كه براي جبران خسارات ناشي از كرونا پيش‌بيني شد، معادل 3درصد اين معيار بوده است! به‌راستي تصميم‌گيران امر با كدام بضاعت و توان فني و مالي در شرايطي كه همگان به زبانه كشيدن شعله بيماري در پاييز معترف هستند، با بازگشايي مدارس فرآيند مبارزه با بيماري را سخت‌تر مي‌كنند؟
7. بد نيست مسوولان محترم دولت نگاهي به آمار منتشر شده روزهاي اخير مركز كنترل بيماري‌هاي واگيردار ايالات‌متحده بيندازند. براساس اين آمار، به‌رغم ثبات وضعيت براي اكثر گروه‌هاي سني، به دليل بازگشايي كالج‌ها آمار شيوع كرونا در گروه سني 17 تا 22 سال به‌طرز بي‌سابقه‌اي صعودي شده است. دولت محترم براي بروز چنين پديده‌اي چه واكنشي دارد؟
8. بديهي است در بسياري از نقاط كم‌جمعيت و كم‌تراكم بازگشايي مدارس تهديد به شمار نمي‌رود. به ويژه در روستاهايي با بعد كوچك خانوار و به‌طور اخص روستاها و مناطقي كه به علل مختلف امكان استفاده از آموزش مجازي وجود ندارد، بازگشايي مدارس مي‌تواند مانع از جدايي كودكان و نوجوانان از فرآيند تحصيل شود، ليكن در شهرها و مناطق پرجمعيت و به ويژه در كلانشهرها، واگذاري اختيار تصميم‌گيري به مديران مدارس و اعلام اينكه اوليا با مدارس تماس بگيرند به نوعي شانه خالي كردن از بار مسووليت و به چالش كشيدن سلامت جامعه است. چرا دولت محترم مدارس را براساس همان الگوي اعلام شده قبلي تقسيم‌بندي نمي‌كند؟
9. تعلل و سردرگمي حاكم بر موضوع بازگشايي مدارس به نحوي كه مشخص نيست كدام مدرسه بايد باز و كدام يك بسته باشد و عدم اطلاع‌رساني تا ساعاتي قبل از بازگشايي مدارس و ادامه اين روند تا روزهاي بعد از اين اتفاق، اين شائبه را به ذهن متبادر مي‌كند كه مديران دست‌اندركار خود نيز از صحت و درستي اين تصميم اطمينان ندارند و تلاش مي‌كنند با سكوت از كنار موضوع گذر كنند. به‌راستي براي دولتي كه با شعار «تدبير» پا به عرصه گذاشته و به گواه بسياري از مردم و كارشناسان تا به اينجا در مبارزه با كرونا توفيق نسبي داشته، اين رويه اطلاع‌رساني به خانواده 14 ميليون دانش‌آموز رويه صحيحي به شمار مي‌رود؟ در آخر اينكه براي من به عنوان يك پدر كه تجربه چنداني در امر آموزش ندارد ليكن سخت نگران سلامت فرزندانش در كارزار كروناست، فرمايشات شعارگونه رياست محترم جمهور در جلسه «غيرحضوري» بازگشايي مدارس كه فرموده‌اند: «ثابت مي‌كنيم دوگانگي سلامت و آموزش نادرست است» سخت گران آمده است.